Số lượng sinh viên tỉ lệ nghịch với quy mô ký túc xá
ZIMCHE đã tập hợp các chuyên gia chịu trách nhiệm về phúc lợi và cơ sở hạ tầng cho SV, đại diện các hiệp hội SV và chuyên gia kỹ thuật tại Đại học Khoa học và Công nghệ Quốc gia tại Bulawayo, thảo luận về các quy định cũng như tiêu chuẩn tối thiểu dành cho nhà ở của SV. Tại một Hội nghị quốc tế hóa GDĐH vào năm 2018, Giáo sư Amon Murwira - Bộ trưởng Giáo dục Đại học, đã gay gắt so sánh một số dịch vụ lưu trú cho SV nước này như “những cái lỗ”, khi hàng chục người học phải ngủ chen chúc trong một phòng do tình trạng thiếu chỗ ở.
Tại Zimbabwe, cũng như nhiều nơi khác của châu Phi, GDĐH ngày càng phát triển đã khiến hàng nghìn SV đăng ký theo học. Tuy nhiên, số lượng SV lại tỉ lệ nghịch với sự cải thiện về cơ sở hạ tầng tại các trường ĐH.
Giám đốc điều hành ZIMCHE, Giáo sư Kuzvinetsa Peter Dzvimbo cho biết, các trường ĐH tại Zimbabwe đang phải đối mặt với những thách thức chưa từng có, kéo theo ảnh hưởng tiêu cực tới dịch vụ nhà ở. Những cơ sở GD này không chỉ tìm cách cạnh tranh nhằm thu hút và duy trì SV, mà còn phải bắt kịp công nghệ, cân đối nguồn tài chính, cải thiện khu ký túc xá cũ và xây dựng thêm khu ở mới, đáp ứng kỳ vọng của SV. Đại diện của ZIMCHE cho rằng, tỷ lệ chỗ ở chưa đạt tiêu chuẩn dành cho SV đang ngày một lớn, bởi ký túc xá là nơi không chỉ mang đến chỗ ngủ đơn thuần, mà còn đáp ứng được một không gian phục vụ cho việc học tập và phát triển mối quan hệ xã hội.
Ngoài ra, nhiều SV khuyết tật tại Zimbabwe cũng đang phải chịu cảnh thiếu chỗ ở trầm trọng do các nơi lưu trú không đáp ứng được cơ sở vật chất như xe lăn, nhà vệ sinh và phòng dành cho người học có yêu cầu đặc biệt.
Theo ZIMCHE, chính những yếu tố nói trên đã khiến các nhà lãnh đạo Zimbabwe phải đưa ra tiêu chuẩn và quy định tối thiểu đối với chỗ ở của SV ĐH. Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Giáo dục Đại học Murwira cho biết, trong số hơn 200.000 SV ở các trường ĐH và CĐ, chỉ có khoảng 10% sống tại ký túc xá trường. Mặt khác, những SV sống ở ngoài khuôn viên trường học đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, trong đó có cả các rủi ro về an ninh.
Cũng theo ông Murwira, chính phủ Zimbabwe coi thách thức về chỗ ở cho SV là cơ hội kinh doanh; do đó, việc phát triển cơ sở hạ tầng của các tổ chức GDĐH và CĐ sẽ có sự tham gia của nhà đầu tư tư nhân. “Tôi cho rằng, ngành xây dựng, bất động sản và dịch vụ tài chính đang có một cơ hội lớn từ những khó khăn về chỗ ở tại các cơ sở GD. Do đó, Bộ GDĐH đang đưa ra cam kết cùng có lợi giữa các nhà đầu tư và các trường ĐH, CĐ. Chúng tôi muốn biến các tổ chức GD này trở thành khu vực xây dựng”, vị Bộ trưởng chia sẻ.
Ông Murwira khẳng định, GD 5.0 - mô hình GDĐH mới thúc đẩy công nghiệp hóa và hiện đại hóa, chỉ có thể thành công khi các trường có sự cải thiện về cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất.
Lo ngại giá dịch vụ tăng
Trước bối cảnh này, Chủ tịch Hiệp hội Sinh viên quốc gia Zimbabwe, anh Archibald Madida nhận định, tiêu chuẩn hóa chỗ ở của SV là hành động cần thiết khi nhiều người học đang có điều kiện sống không phù hợp. Tuy nhiên, anh Madida cho biết, các SV cũng bày tỏ quan ngại khi chính phủ Zimbabwe muốn kết hợp với ngành tư nhân để xây dựng nhà ở cho người học.
Chia sẻ với truyền thông, Chủ tịch Hiệp hội khẳng định: “Chúng tôi lo lắng rằng, hiện tại, tư nhân tham gia vào việc xây dựng chỗ ở và có thể sẽ là một trong những tác nhân chính khiến chi phí ăn, ở và thậm chí là học phí tăng cao. Thay vào đó, chúng tôi cảm thấy việc này nên là nhiệm vụ của chính phủ, chịu trách nhiệm trong cả quá trình xây dựng và có sự trợ cấp cho các cơ sở GD. Một khi các nhà đầu tư tư nhân có liên quan, chúng tôi biết hậu quả, bởi nhiều SV dự định ở trong ký túc xá sẽ không đủ khả năng chi trả”.
Mặt khác, Bộ trưởng Giáo dục Đại học, GS Murwira cho biết, Bộ Giáo dục Đại học, Phát triển Khoa học và Công nghệ cùng Bộ Tài chính và Phát triển Kinh tế đã đưa ra lời kêu gọi tới ngành kinh doanh cho các quan hệ đối tác công – tư, hướng đến việc xây dựng nhà ở theo hệ thống chuyển nhượng xây dựng - vận hành, nhằm giải quyết vấn đề thiếu chỗ ở cho khoảng 165.000 sinh viên. Ông Murwira khẳng định, ngành GD đã ký kết quan hệ đối tác với một số công ty tư nhân.
“Tại Đại học Khoa học và Công nghệ Quốc gia, chúng tôi đã ký một thỏa thuận với BancABC – công ty sẽ chịu trách nhiệm trong việc xây dựng một trường y. Hai tuần trước, Bộ trưởng Bộ Tài chính và Phát triển Kinh tế đã bật đèn xanh cho CBZ - Ngân hàng Trung ương Zimbabwe xây dựng chỗ ở cho SV của ĐH bang Lupane”, vị Bộ trưởng chia sẻ.
Cũng theo ông Murwira, Bộ Giáo dục Đại học cũng được phép hợp tác với CBZ để xây dựng ký túc xá SV tại ĐH bang Midlands. “CBZ sau đó đã liên lạc với chúng tôi và tuyên bố sẽ tài trợ 150 triệu USD cho việc thi công”, ông nói thêm.
Bên cạnh đó, chính phủ Zimbabwe đã phân công các công ty tư nhân lớn như Old Mutual và Royal Insurance để hỗ trợ một số cơ sở GD xây dựng nhà ở cho SV. Theo ông Murwira, mặc dù đây không phải là một giải pháp tức thời cho vấn đề khủng hoảng chỗ ở của SV, các đối tác tư nhân và doanh nhân đã đưa ra cam kết đối với chương trình này.
“Chúng tôi cho rằng, chính phủ không nên một mình gánh vác trách nhiệm và nên nhận được sự trợ giúp từ những tổ chức có đủ khả năng để làm điều đó”, vị Bộ trưởng khẳng định.
