Yêu cầu thu hồi vốn với khoản đầu tư không hiệu quả

5 công ty lỗ lũy kế

Theo Kết luận thanh tra tại Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội – CTCP (HANCORP) của Bộ Tài chính, hết năm tài chính 2023, Bộ Xây dựng nắm giữ 98,83% vốn chủ sở hữu tại công ty mẹ Hancorp, tương đương khoảng 1.393 tỷ đồng.

Kết luận thanh tra cho thấy, dù sở hữu khối tài sản Nhà nước nhiều nghìn tỷ đồng, nắm giữ nhiều lợi thế về đất đai, nhưng lợi nhuận kinh doanh của đơn vị này trong năm 2023 khá khiêm tốn, chỉ đạt khoảng 44,6 tỷ đồng.

Tính đến hết năm 2023, Công ty mẹ Hancorp đầu tư góp vốn vào 37 doanh nghiệp với tổng số tiền hơn 992 tỷ đồng. Trong đó, Hancorp đầu tư vào 7 công ty con khoảng 192 tỷ đồng; 13 công ty liên doanh, liên kết hơn 344 tỷ đồng và đầu tư dài hạn vào 17 công ty khác khoảng 455 tỷ đồng.

Về hiệu quả đầu tư tài chính vào các công ty con, công ty liên doanh, liên kết của Hancorp, Thanh tra Bộ Tài chính cho biết, có 23 công ty làm ăn có lãi trong năm tài chính 2023.

Trong 23 công ty này có 5 công ty lỗ lũy kế, gồm: Công ty CP Thiết bị và vật liệu xây dựng Hancorp (lỗ 17 tỷ đồng), Công ty TNHH Quốc tế Hồ Tây (lỗ hơn 140 tỷ đồng), Công ty CP Đầu tư xây dựng Phú Mỹ (lỗ hơn 187 tỷ đồng), Công ty CP Đầu tư PT Gas đô thị (lỗ 32 tỷ đồng), Công ty Cổ phần Đầu tư Đèo Cả (lỗ 271 tỷ đồng). Ngoài ra, có 4 công ty Hancorp đầu tư vốn đã dừng hoạt động, 8 công ty kinh doanh thua lỗ dẫn đến phải trích lập dự phòng.

Thanh tra Bộ Tài chính cũng chỉ ra một số khoản đầu tư của Hancorp trước thời điểm cổ phần hóa tính đến cuối năm tài chính 2023 chưa hiệu quả.

Đơn cử, khoản đầu tư vào Công ty CP Xây dựng Hancorp 2, Công ty CP Cơ khí và xây dựng, Công ty CP Thủy điện Hùng Lợi, Công ty CP Sahabak, Công ty CP Phát triển đô thị Bắc Hà Nội, Công ty CP BOT xe điện mặt đất số 1.

Về giá trị đầu tư bất động sản đầu tư tại thời điểm cuối năm 2023 là hơn 426 tỷ đồng, trong đó công ty mẹ đầu tư khoảng 350 tỷ đồng, CTCP Dịch vụ đô thị Hancorp đầu tư khoảng 9 tỷ đồng, Công ty CP Xây dựng số 1 Hà Nội đầu tư khoảng 66 tỷ đồng.

Ngoài ra, Hancorp có 4 ô đất tại khu giãn dân Bãi Nổ, xã Cổ Loa, huyện Đông Anh (Hà Nội). Các ô đất được mua lại của 4 cá nhân với diện tích hơn 250m2 nhưng chỉ có quyết định về nguyên tắc cho sử dụng đất, hợp đồng chuyển nhượng hai bên ký kết nhưng chưa có quyết định giao đất, giấy phép xây dựng.

Tại báo cáo kiểm toán quyết toán vốn, Kiểm toán Nhà nước ghi nhận: Trong giai đoạn 1/1/2012 đến 15/8/2014, do các diện tích đất này thuộc quy hoạch bảo tồn Khu di tích Cổ Loa của thành phố Hà Nội nên không thể triển khai làm dự án và đơn vị đang tìm đối tác để chuyển nhượng 4 ô đất trên để thu hồi vốn đầu tư.

Đến thời điểm thanh tra tháng 11/2024, công ty mẹ vẫn chưa tìm được đối tác để chuyển nhượng 4 ô đất nói trên theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước và Ban Chỉ đạo cổ phần hóa.

Cũng theo Kết luận thanh tra, có 4/4 đơn vị được thanh tra thuộc Hancorp phát sinh nợ quá hạn phải thu lên tới hơn 475 tỷ đồng, dẫn đến tổng công ty phải trích lập dự phòng hơn 151 tỷ đồng, ảnh hưởng tới hiệu quả quản lý, sử dụng vốn của doanh nghiệp.

Trách nhiệm xảy ra vi phạm

Thanh tra Bộ Tài chính đánh giá, các đơn vị được thanh tra còn một số khoản nợ phải thu, phải trả chưa đối chiếu đầy đủ. Còn một số khoản nợ phải thu khó thu hồi, quá hạn thanh toán phải trích lập dự phòng.

Bên cạnh đó, hạch toán theo dõi chi phí dở dang của các công trình đã dừng hoạt động từ lâu tiềm ẩn nguy cơ mất vốn và nhiều công trình đã hoàn thành, bàn giao cho chủ đầu tư, đã quyết toán có giá trị hạch toán chi phí khoán vượt tỷ lệ hợp đồng khoán.

Ngoài ra, một số đơn vị còn tồn tại các khoản đầu tư tài chính thua lỗ tiềm ẩn nguy cơ rủi ro mất vốn. Chưa thực hiện thoái vốn đảm bảo tiến độ theo lộ trình của cơ quan quản lý Nhà nước phê duyệt.

Thanh tra chỉ rõ, trách nhiệm để xảy ra vi phạm thuộc về lãnh đạo Tổng Công ty Hancorp và lãnh đạo các đơn vị thành viên.

Từ đó, Thanh tra Bộ Tài chính yêu cầu Hancorp thoái vốn tại 4 lô đất đã đầu tư nhưng không thể triển khai dự án do các lô đất thuộc quy hoạch Khu di tích bảo tồn Cổ Loa ở Đông Anh (Hà Nội).

Đồng thời, yêu cầu Hancorp tổ chức rà soát, đánh giá các khoản đầu tư tài chính tại doanh nghiệp kinh doanh kém hiệu quả. Chỉ đạo người đại diện phần vốn của công ty mẹ xây dựng phương án cụ thể để khắc phục các khó khăn tài chính của doanh nghiệp.

Thanh tra cũng đề nghị xử lý thoái vốn, điều chỉnh cơ cấu đầu tư, thu hồi vốn đối với các khoản đầu tư không hiệu quả, lỗ lũy kế kéo dài, đảm bảo nguyên tắc bảo toàn, phát triển vốn, tránh thất thoát vốn, tài sản Nhà nước.

Cùng với đó, Thanh tra Bộ Tài chính đề nghị Hancorp chỉ đạo việc đối chiếu nợ phải thu, phải trả đầy đủ, đánh giá, phân tích khả năng trả nợ, thu hồi nợ, không để phát sinh thêm nợ khó đòi, có biện pháp thu hồi hơn 475 tỷ đồng nợ phải thu quá hạn tại thời điểm 31/12/2023.

Chỉ đạo xử lý dứt điểm các khoản chi phí dở dang của 16 công trình đã hoàn thành, bàn giao cho chủ đầu tư và đã quyết toán có giá trị hạch toán chi phí khoán vượt tỷ lệ theo hợp đồng khoán; xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các bên để tiến hành xử lý theo quy định.