Thắp sáng “ước mơ” giúp người dân biết chữ
Sau khi thực hiện chính quyền 2 cấp, xã Nà Nghịu và thị trấn Sông Mã hợp nhất thành xã Sông Mã, có diện tích tự nhiên là 105,99 km2. Để nâng cao dân trí cho đồng bào các dân tộc sinh sống ở các bản vùng cao, xã Sông Mã coi công tác xoá mù chữ là nhiệm vụ quan trọng và xuyên suốt.
Xã Sông Mã đã chỉ đạo phòng Văn hoá – xã hội, rà soát, kiểm tra các bản về số lượng người dân chưa biết đọc, biết viết để tập trung vào việc mở lớp học, huy động giáo viên nhiệt tình, hiểu biết văn hóa địa phương để giảng dạy. Qua đó, giúp người dân tự tin hơn trong giao tiếp, lao động và ứng dụng khoa học kỹ thuật, dù vẫn còn thách thức trong việc tiếp cận các đối tượng khó khăn, nhất là vùng sâu, vùng xa.
Ông Hoàng Văn Thuyên, Chủ tịch UBND xã Sông Mã cho biết: Xã đã và đang tích cực triển khai các lớp xóa mù chữ cho người dân, đặc biệt là đồng bào nghèo tại các bản vùng cao như Xum Pà, giúp nhiều bà con biết đọc, biết viết, nâng cao chất lượng cuộc sống và trình độ dân trí địa phương. Nhiều người lớn tuổi, người dân tộc thiểu số, trước đây chưa biết chữ nay đã biết đọc, biết viết, mở ra cánh cửa tri thức mới.
Theo ông Hoàng Văn Thuyên, xã nhận thấy tầm quan trọng của việc xóa mù chữ, nhất là ở những vùng còn khó khăn, và tổ chức các lớp học ngay tại bản làng để thuận tiện cho người dân. Việc này không chỉ là mục tiêu giáo dục mà còn góp phần xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống, giúp người dân tiếp cận thông tin và các dịch vụ xã hội dễ dàng hơn.
Đa phần các học viên tham gia lớp học xoá mù chữ này, mới chỉ biết đến các ký tự bảng chữ cái đầu tiên. Việc tính toán cộng, trừ đơn giản để bán con gà, mớ rau, ngô, khoai, sắn cũng khiến họ gặp nhiều khó khăn. Chính vì vậy, việc mở lớp xoá mù chữ là hướng đi đúng đắn, giúp người dân nâng cao dân trí, góp phần vào công tác giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế xã hội tại địa phương.
Anh Sộng A Chư, bản Hua Pàn chia sẻ: “Tôi không biết chữ, nên đi bán con gà, bán con lợn, bán ngô không tính giá được, lúc đó buồn lắm, cũng chỉ vì cái nghèo nên mình mới không được đi học. Không biết tính toán thì không cộng, trừ nên ra đường, ra chợ cũng khổ lắm, toàn phải nhờ người khác giúp đỡ thanh toán cho mình thôi. Tham gia lớp học này, tôi sẽ cố gắng học viết, học cộng trừ để cuộc sống đỡ vất vả hơn”.
Chăm chỉ học “cái chữ” để phục vụ cuộc sống
Cứ mỗi tuần 5 buổi, trong khoảng thời gian 2 giờ mỗi buổi tối, giữa bốn bề núi rừng lại vang lên tiếng ê, a tập đánh vần của những học viên đặc biệt, đặc biệt bởi lẽ các học viên hầu hết đã qua tuổi đến trường; không phân biệt tuổi tác, giới tính nhưng tất cả đến với lớp học đều có chung một mục đích đó là học cái chữ. Những đôi tay chai sạn vốn chỉ quen cầm cuốc, liềm, trồng ngô nay lại vụng về tập cầm cây bút. Họ đều có chung mong ước biết đọc, biết viết, với “mơ ước” có thể giao tiếp dễ dàng với xã hội, hơn hết là mở mang kiến thức, từ đó phát triển kinh tế ổn định cuộc sống.
Bà Lường Thị Diên, bản Hua Pàn cho biết: “Gia đình khó khăn lắm, nên trước đây tôi không được đi học. Giờ cuộc sống ngày càng phát triển, không biết chữ vất vả lắm. Bây giờ làm ông làm bà rồi, muốn dạy các con các cháu học cũng không biết chữ, được xã mở lớp xóa mù chữ này tôi sẽ cố gắng học để biết viết, biết đọc”.
Để thuận lợi cho việc dạy và học, giáo viên tham gia lớp dạy xóa mù chữ được lựa chọn là những người am hiểu phong tục tập quán ở địa phương và biết tiếng dân tộc như: Thái, Mông. Đồng thời, đưa ra những phương pháp hướng dẫn, trao đổi truyền đạt kiến thức đến học việc đơn giản và dễ hiểu nhất.
Cô giáo Hà Thị Hoàn, Trường Tiểu học bản Mé cho hay: “Tôi lên lớp dạy các học viên là áp dụng phương pháp dạy lớp 1. Vì các học viên đều chưa biết mặt chữ cái, nên cần học lại từ cái nhỏ nhất để dễ tiếp thu kiến thức. Tôi dạy chữ nào thì sẽ lấy ví dụ ứng với hiện vật thực tế để học viên biết biểu tượng là cái gì, học viên sẽ không bị quên. Tôi lấy ví dụ cụ thể như: Tay, chân, mắt, mồm, xong mới suy ra sách với với đồ dùng cá nhân và vật nuôi trong nhà, nhờ đó mà các học viên học được rất nhanh”.
Trước khi chưa thực hiện chính quyền 2 cấp, những lớp học xoá mù chữ như thế này được Phòng GD&ĐT huyện Sông Mã (cũ) phối hợp với các tổ chức chính trị xã hội như: Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên,… tổ chức thường xuyên, liên tục. Từ đầu năm 2025 đến 31/6/2025, phòng đã tổ chức dạy được 31 lớp xóa mù chữ cho hơn 1.500 học viên.
Ông Hoàng Văn Thuyên cho biết: Thời gian tới, xã sẽ tiếp tục rà soát, kiểm tra, tăng cường công tác tuyên truyền đến nhân dân, đổi mới công tác xóa mù chữ cụ thể như: Linh hoạt trong việc bố trí lớp học, đổi mới cách kiểm tra đánh giá đối với kết quả người học, phối hợp với các tổ chức chính trị xã hội, Ban Quản lý bản vận động người học tham gia thường xuyên không bỏ học giữa chừng. Đối với các đơn vị trường học, xã sẽ chỉ đạo Ban Giám hiệu lựa chọn mở lớp phù hợp, cử giáo viên am hiểu phong tục tập quán, tiếng dân tộc, có năng lực trình độ trong việc xóa mù chữ đứng lớp để truyền đạt kiến thức cho người dân”.
Với nỗ lực "gieo chữ", thắp sáng “ước mơ” biết đọc, biết viết của Đảng uỷ, UBND xã Sông Mã cùng sự quyết tâm của những "học sinh đặc biệt", ánh sáng từ những lớp học xóa mù chữ sẽ giúp đồng bào dân tộc thiểu số cải thiện chất lượng cuộc sống. Qua đó, góp phần nâng cao dân trí, xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế xã hội.
