Tăng cường đầu tư, mở rộng quy mô giáo dục
Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền hai cấp, xã Na Son (tỉnh Điện Biên) có diện tích hơn 230 km², dân số trên 15 nghìn người, gồm bốn dân tộc chủ yếu là Thái, Mông, Khơ Mú và Kinh. Trong điều kiện địa hình bị chia cắt, giao thông còn nhiều khó khăn, Đảng ủy và chính quyền xã luôn coi giáo dục, đặc biệt là xóa mù chữ là khâu đột phá để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Đến cuối năm 2024, toàn xã có 12 trường học, 152 lớp với 4.225 học sinh, trong đó 10 trường đạt chuẩn quốc gia, chiếm 83,33%. Tỷ lệ trẻ 5 tuổi ra lớp và học sinh vào lớp 1 đạt 100%, học sinh hoàn thành tiểu học đạt 100%, tốt nghiệp THCS đạt 85,7%. Toàn xã có 333 cán bộ, giáo viên, nhân viên; 97,9% giáo viên đạt chuẩn, 25% trên chuẩn, cho thấy sự đầu tư lớn vào nâng cao chất lượng đội ngũ.
Cơ sở vật chất được quan tâm đầu tư từ nhiều nguồn vốn, đặc biệt là Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Các phòng học kiên cố, khu bán trú, nhà công vụ được xây dựng ở các bản xa giúp học sinh vùng cao yên tâm học tập, hạn chế bỏ học. Cùng với đó, chính quyền xã chú trọng ứng dụng khoa học – công nghệ, từng bước đưa chuyển đổi số vào công tác quản lý giáo dục, xây dựng trường học thông minh, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả.
Đồng bộ giải pháp xóa mù chữ...
Xóa mù chữ không chỉ là nhiệm vụ của ngành giáo dục, mà là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị xã Na Son. Hàng năm, xã tổ chức các lớp học xóa mù chữ, bổ túc văn hóa ngay tại bản, tận dụng nhà văn hóa hoặc lớp ghép tại trường tiểu học. Các lớp học này linh hoạt về thời gian, phù hợp với mùa vụ sản xuất của người dân vùng cao.
Cán bộ, giáo viên, đoàn viên thanh niên được huy động tham gia dạy chữ, dạy tiếng Việt cho đồng bào Mông, Khơ Mú, những nhóm dân tộc còn tỷ lệ mù chữ cao. Học viên được cung cấp tài liệu, sách giáo khoa và đồ dùng học tập từ nguồn hỗ trợ của Nhà nước và các chương trình mục tiêu. Nhờ đó, Na Son duy trì đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2, tỷ lệ người biết chữ ngày càng tăng.
Trong nhiệm kỳ tới, xã đặt mục tiêu 100% trẻ em trong độ tuổi được đến trường, 100% trường học đạt chuẩn quốc gia, phòng học, phòng bán trú, nhà công vụ được kiên cố hóa, đồng thời tiếp tục nâng cấp tiêu chí xóa mù chữ lên mức độ 3. Đây là bước tiến quan trọng hướng tới xây dựng xã hội học tập ở vùng cao, nơi người dân có thể học tập suốt đời, học để làm giàu và để thoát nghèo bền vững.
Công tác tuyên truyền, vận động học tập được lồng ghép trong các phong trào văn hóa, thể thao, xây dựng đời sống mới. Tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 73%, bản, tổ dân phố văn hóa đạt 65%; 100% bản có đội văn nghệ, thể thao hoạt động thường xuyên, góp phần hình thành môi trường học tập cộng đồng lành mạnh.
Gắn học chữ với phát triển kinh tế và giảm nghèo bền vững
Với đặc điểm là xã vùng cao đặc biệt khó khăn, địa hình chia cắt, hơn 95% diện tích là đồi núi, việc học chữ ở Na Son gắn chặt với công tác xóa đói giảm nghèo. Trong giai đoạn 2020–2025, tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm mạnh từ 41,33% xuống còn 28,94%, bình quân giảm 5,47%/năm.
Hơn 850 hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, phương tiện sản xuất, nhà ở và tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản. Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 42,59%, nhiều người được giới thiệu làm việc tại các khu công nghiệp hoặc xuất khẩu lao động.
Xóa mù chữ trở thành “đòn bẩy” giúp người dân thay đổi tư duy sản xuất, biết tính toán, ứng dụng khoa học kỹ thuật trong trồng trọt, chăn nuôi. Chính quyền xã tổ chức các lớp tập huấn về sản xuất nông nghiệp bền vững, phát triển cây Mắc ca, cà phê, sản phẩm OCOP như “Lạc đỏ Na Son”, sản phẩm 3 sao tiêu biểu, mang lại thu nhập hơn 245 triệu đồng/năm cho người dân.
Nhờ sự kết hợp hài hòa giữa phát triển giáo dục, kinh tế và an sinh xã hội, Na Son đang từng bước đạt các mục tiêu đề ra: thu nhập bình quân đầu người đạt 44,12 triệu đồng/năm; đến năm 2030, phấn đấu đạt 60 triệu đồng/người/năm và giảm nghèo bình quân 4,5%/năm.
Động lực mới cho giáo dục vùng cao
Giai đoạn 2025–2030, xã Na Son xác định đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện trong giáo dục và quản lý xã hội, hướng tới mô hình “xã số – giáo dục số”. Toàn bộ hồ sơ giáo viên, học sinh, văn bản hành chính được quản lý điện tử; 100% trường học có kết nối internet, 100% bản phủ sóng di động 4G/5G, 85% hồ sơ hành chính xử lý trực tuyến.
Chính quyền xã Na Son đồng thời đẩy mạnh bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, giáo viên, đặt mục tiêu đến năm 2030 đạt 100% cán bộ chuẩn trình độ chuyên môn, lý luận chính trị, nâng cao năng lực điều hành và phục vụ nhân dân. Công tác tuyên truyền, vận động học tập suốt đời được duy trì ở tất cả 41 bản, tổ dân phố, gắn với phong trào “Dân vận khéo”, góp phần xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh từ cơ sở, củng cố niềm tin của người dân với Đảng và Nhà nước.
Giữa vùng núi rừng Điện Biên, mỗi lớp học xóa mù chữ ở Na Son là một “ngọn lửa tri thức” soi sáng hành trình đổi thay. Những người nông dân từng chưa biết chữ nay có thể đọc báo, ký tên, tra cứu thông tin trên điện thoại. Trẻ em đến lớp đầy đủ, thầy cô gắn bó với bản làng, các bản xa dần vắng bóng cảnh “bỏ học theo cha mẹ nương rẫy”.
Từ nền tảng ấy, xã Na Son đang từng bước khơi dậy khát vọng học tập và cống hiến, xây dựng hình ảnh một vùng cao năng động, văn minh, giàu bản sắc. Với quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân, Na Son đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành xã phát triển khá trong khối vùng cao của tỉnh Điện Biên, nơi con chữ thực sự là nguồn sáng mở đường cho tương lai.
