Sự thành công của trường học sinh miền Nam trên đất Bắc trong đào tạo lớp người vừa hồng vừa chuyên, gắn bó với vận mệnh của đất nước, vận mệnh của dân tộc là thành tựu to lớn, khẳng định tính ưu việt của nền giáo dục XHCN.
Dự buổi lễ có các đồng chí: Lê Khả Phiêu – Nguyên Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam; Phan Văn Khải – Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị - nguyên Thủ tướng Chính phủ; Nguyễn Thị Bình - nguyên Phó Chủ tịch nước; Phạm Quang Nghị - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội; Phạm Vũ Luận – Ủy viên T.Ư Đảng, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cùng đông đảo lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các Bộ, ngành T.Ư và địa phương, gần 600 thầy, cô giáo và 3.000 đại biểu là học sinh trường học sinh miền Nam trên đất Bắc.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gửi lẵng hoa chúc mừng.
Năm 1954, sau khi Hiệp định Genevơ được kí kết, đất nước ta vẫn bị chia cắt thành hai miền. Miền Nam là tiền tuyến lớn và miền Bắc trở thành hậu phương lớn của cách mạng.
T.Ư Đảng và Bác Hồ đã chủ trương thành lập một hệ thống trường dành cho học sinh miền Nam trên đất Bắc để chuẩn bị lực lượng cho công cuộc kháng chiến chống Mỹ và xây dựng đất nước sau chiến tranh.
Từ năm 1954 – 1975, trải qua hơn 20 năm, đã có trên 32.000 con em của cán bộ, chiến sĩ và đồng bào miền Nam được đưa ra nuôi dưỡng và dạy dỗ tại các trường học sinh miền Nam trên đất Bắc.
Những hạt giống đỏ của sự nghiệp cách mạng
Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang ôn lại những mốc lịch sử đáng nhớ của hệ thống trường học sinh miền Nam trên đất Bắc; đồng thời khẳng định: Bác Hồ không chỉ đề ra chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, sáng suốt mà còn thường xuyên chăm lo mọi mặt, dành những tình cảm yêu thương vô bờ bến cho các cháu miền Nam xa nhà.
Ngày Tết Trung thu đầu tiên trên đất Bắc, Bác Hồ đã gửi thư chan chứa niềm tin và đầy xúc động đến các cháu và cán bộ trường học sinh miền Nam. Trong thư Bác căn dặn các cháu phải đoàn kết yêu lao động, giữ kỷ luật; nhắc nhở cán bộ nhà trường phải thương yêu các cháu như thương yêu con em ruột thịt của mình.
Bác mong trong thời gian ở đây, gần Đảng, gần Chính phủ, gần Bác các cháu và các cô, các chú phải cố gắng học tập và công tác sao cho đến ngày thống nhất trở lại quê hương, các cháu và các cô, các chú đều là những người gương mẫu về tư tưởng đạo đức cũng như về mọi mặt.
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nhấn mạnh: Hơn 60 năm đã qua nhưng những kỉ niệm về một thời học sinh miền Nam trên đất Bắc vẫn còn hết sức sâu đậm trong lòng các thầy các cô giáo, anh chị em học sinh, trong đồng bào các địa phương có trường học sinh miền Nam học tập.
Giờ đây, thời gian đã lùi xa, chúng ta có đủ căn cứ để khẳng định rằng trường học sinh miền Nam trên đất Bắc là một mô hình giáo dục thành công nhất của nền giáo dục, đào tạo cách mạng của nước ta.
Thành tựu to lớn rất đáng tự hào của trường học sinh miền Nam trên đất Bắc là trong hoàn cảnh hết sức khó khăn thiếu thốn, chiến tranh ác liệt nhưng vẫn có chất lượng giáo dục toàn diện, đã cung cấp cho đất nước một đội ngũ cán bộ đông đảo có chất lượng cao.
Rất nhiều anh chị em được nuôi dạy ở các trường học sinh miền Nam đã tham gia trực tiếp vào sự nghiệp chống Mỹ cứu nước, giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, nhiều người đã anh dũng hy sinh, hay đã để lại một phần máu thịt của mình, tuổi trẻ của mình trên các chiến trường.
Khi đất nước thống nhất phần lớn học sinh miền Nam theo lời căn dặn của Bác đã trở về quê hương có những đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa.
Rất nhiều người đã trở thành những cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, của T.Ư và lãnh đạo chủ chốt của các tỉnh/thành phố trong cả nước, các tướng lĩnh QĐND, CAND, những nhà khoa học GS, TS, bác sĩ kỹ sư, nhà văn nhà thơ, nghệ sĩ, nhà báo, các nhà doanh nghiệp có tên tuổi... Không ít anh chị em được vinh dự là Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới. NGND, NGƯT, NSND, NSƯT, nghệ sĩ tài ba...
Dù giữ cương vị nào, ở đâu trên mọi miền của Tổ quốc những cán bộ được nuôi dạy, đào tạo trong các trường học sinh miền Nam trên đất Bắc đều trung thành vô hạn đối với Tổ quốc, với Đảng, với nhân dân, sống với lý tưởng luôn phấn đấu vươn lên lạc quan yêu đời, xả thân vì nghĩa lớn, trung thực, thủy chung, yêu thương bạn bè, kính trọng mang ơn người thầy và nặng nghĩa tình với nhân dân miền Bắc.
Phát huy bài học kinh nghiệm của giáo dục cách mạng
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang khẳng định: Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng GD&ĐT là quốc sách hàng đầu, động lực cho sự nghiệp phát triển đất nước. Đầu tư cho GD&ĐT là đầu tư cho phát triển. Trong những năm qua, ngành GD&ĐT đã đạt được những thành tựu quan trọng; hệ thống GD&ĐT đã được xây dựng tương đối hoàn chỉnh từ mầm non đến bậc Đại học.
Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học đã được xây dựng, cải thiện rõ rệt; số HSSV tăng nhanh; đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục ngày càng phát triển; chi ngân sách cho GD&ĐT ngày một tăng, xã hội hóa cho giáo dục ngày một được đẩy mạnh....
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8 của BCH T.Ư Đảng Khóa XI về đổi mới căn bản toàn diện GD&ĐT đang được quán triệt, triển khai thực hiện tích cực để tạo sự chuyển biến rõ rệt, đẩy lùi những hạn chế, yếu kém nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp CNH, HĐH hội nhập quốc tế và xây dựng bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Nghị quyết của T.Ư Đảng đã chỉ ra các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu nhiệm vụ, giải pháp rất cụ thể. Trong đó yêu cầu cùng với tiếp thu có chọn lọc những kinh nghiệm của thế giới cần phải kế thừa, phát huy những kinh nghiệm của nền giáo dục đất nước trong những thời kỳ trước đây.
Mô hình trường học sinh miền Nam trên đất Bắc chỉ tồn tại hơn 20 năm và đã cách xa chúng ta hơn 40 năm, nhưng những thành tựu và kinh nghiệm của nhà trường trong việc thực hiện mục tiêu GD&ĐT, phương pháp dạy và học, thực hiện nguyên lý giáo dục toàn diện học đi đôi với hành, nhà trường gắn với xã hội, kết hợp học tập kiến thức với rèn luyện phẩm chất đạo đức của học sinh. Việc xây dựng đội ngũ giáo viên, ý thức, động cơ học tập của học sinh, thầy ra thầy, trò ra trò thi đua “dạy tốt, học tốt”... là hết sức bổ ích cần phải được kế thừa và phát huy.
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đề nghị ngành GD&ĐT cần nghiên cứu kỹ những thành công của các trường học sinh miền Nam trên đất Bắc để tiếp tục phát triển sự nghiệp GD&ĐT của đất nước.
Đồng thời, Chủ tịch nước cũng mong rằng các thầy giáo, cô giáo, các anh chị em học sinh miền Nam với tâm huyết và kinh nghiệm thực tiễn sâu sắc, phong phú của mình, hãy tiếp tục có những đóng góp vào sự nghiệp cao cả này.
Nhiều bài học kinh nghiệm đang triển khai trong thực tiễn GD
Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận khẳng định: Thành công của mô hình trường học sinh trên đất Bắc và sự trưởng thành của các học sinh miền Nam gắn liền với đóng góp của các thầy, cô giáo, cán bộ quản lý các trường này.
Các thầy, các cô vừa làm người thầy, vừa làm người cha, người mẹ, người anh, người chị của học sinh miền Nam, luôn cố gắng nuôi thật tốt, dạy thật tốt và cố gắng tạo ra không khí gia đình ấm áp tình thương – vốn là điều thiếu nhất và cần nhất của học sinh miền Nam trên đất Bắc.
Kiến thức và trí tuệ mà các thầy cô thắp sáng lên trong tâm trí học trò; tình yêu học trò miền Nam như con em mình của các thầy cô đọng lại trong tâm khảm, giúp cho các thế hệ học sinh miền Nam trưởng thành trong chiến đấu và lao động, sản xuất, đóng góp to lớn vào sự nghiệp bảo vệ và xây dựng CNXH.
Đã trở thành một hiện tượng quen thuộc từ nhiều năm nay là những học sinh miền Nam tuy tóc đã bạc, sức đã yếu nhưng đến ngày đã hẹn hàng năm lại cùng nhau tìm về những người thầy, thăm lại những vùng đất đã nuôi dạy mình thời thơ bé.
Đây là những trang vàng trong lịch sử giáo dục cách mạng Việt Nam mà chúng tôi, thế hệ đi sau rất vinh dự và tự hào được lưu giữ và phát huy.
Thành công của mô hình trường học sinh miền Nam trên đất Bắc là minh chứng sinh động, sáng suốt, đúng đắn và chính xác của Đảng, Bác Hồ trong hoạch định và tổ chức triển khai chiến lược giáo dục.
Kế thừa truyền thống này ngay từ dịp kỉ niệm 50 năm, 55 năm các trường học sinh miền Nam trên đất Bắc, Bộ GD&ĐT cùng phối hợp với Ban Liên lạc học sinh miền Nam trên đất Bắc và các cơ quan hữu quan đã triển khai, nghiên cứu, đúc rút để áp dụng những kinh nghiệm quý báu có được vào mô hình trường Phổ thông Dân tộc nội trú, Phổ thông Dân tộc bán trú cũng như các công tác đổi mới giáo dục ngành đang triển khai.
