Gây thiệt hại hơn 132 tỷ đồng cho Vinafood 2
Theo đó, ngày 23/9, TAND TPHCM đã khai mạc phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ Trần Văn Tâm (cựu Giám đốc Công ty Lương thực Trà Vinh - Imex Trà Vinh, công ty con của Vinafood 2) và 15 đồng phạm về tội tham ô tài sản, cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Tổng thiệt hại của Vinafood 2 được xác định là hơn 132 tỷ đồng. Phiên tòa dự kiến kéo dài đến 30/9 do thẩm phán Trần Minh Châu làm chủ tọa.
6 bị cáo Trần Văn Tâm (Giám đốc điều hành Imex Trà Vinh), Nguyễn Tấn Vinh (Kế toán trưởng Imex Trà Vinh), Phan Văn Hiệp, Cao Minh Chiểu (cùng Xí nghiệp Lương thực Cầu Kè), Nguyễn Nhất Thống, Cao Tấn Được (cùng Phân xưởng chế biến lương thực Tân An Luông) bị truy tố 2 tội tham ô tài sản, cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
6 bị cáo gồm Lê Hoàng Minh, Lê Châu Giang, Nguyễn Vĩ Long (Xí nghiệp chế biến lương thực Càng Long), Võ Văn Sen, Nguyễn Thị Liễu (nguyên Giám đốc, Kế toán trưởng Công ty CP Đại Phúc), Hồ Phú Lộc (nguyên Giám đốc Công ty TNHH Thanh Nhàn) với vai trò đồng phạm bị truy tố tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
4 bị cáo là nguyên lãnh đạo, cán bộ Vinafood 2 gồm: Huỳnh Thế Năng (nguyên Tổng Giám đốc từ tháng 4/2014 - 9/2017), Vũ Bá Vinh (thành viên HĐTV kiêm Trưởng ban kiểm soát nội bộ), Huỳnh Văn Tranh (kiểm soát viên), Trịnh Ngọc Thuận (Trưởng phòng tài chính kế toán) bị truy tố về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, từ năm 2012 đến 2017, bị cáo Trần Văn Tâm điều hành kinh doanh Imex Trà Vinh liên tục thua lỗ với tổng số tiền lên đến hơn 814 tỷ đồng.
Để qua mặt Vinafood 2 cấp vốn, bảo lãnh vay vốn ngân hàng, bị cáo Tâm chỉ đạo cấp dưới lập khống các báo cáo tài chính, hợp đồng thỏa thuận mua bán, xuất khẩu hàng hóa với 20 công ty tạo các công nợ khống… để chứng minh Imex Trà Vinh kinh doanh có lãi.
Tính đến ngày 31/10/2017, Imex Trà Vinh có dư nợ tại các ngân hàng là hơn 600 tỷ đồng. Do Tổng công ty bảo lãnh trả nợ thay và ủy quyền sử dụng hạn mức, nên các ngân hàng đã thu tiền từ công ty mẹ.
Từ đó, bị cáo Tâm cùng đồng phạm thực hiện hành vi mua bán khống hàng hóa, rút tiền của Vinafood 2, sử dụng sai mục đích gây thiệt hại số tiền 128 tỷ đồng. Đồng thời, bị cáo Tâm còn lập khống các chứng từ để lấy hơn 5,1 tỷ đồng của Imex Trà Vinh để hợp thức hóa mua hai căn nhà. Sau đó làm giả các chứng từ chi mua gạo để cân đối sổ quỹ tiền mặt, che giấu số tiền tham ô.
Một lãnh đạo Vinafood 2 hai lần thoát khởi tố?
Theo cáo trạng từ năm 2012 - 2017, nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra được lập để kiểm tra, giám sát Imex Trà Vinh. Tuy nhiên, bị cáo Huỳnh Thế Năng (nguyên Tổng Giám đốc Vinafood 2 từ tháng 4/2014 - 9/2017) cùng các thành viên khác không thực hiện đầy đủ nhiệm vụ được giao, không phát hiện sai phạm của Tâm và đồng phạm, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền 133 tỷ đồng.
Trong quá trình điều tra, truy tố, ông Huỳnh Thế Năng kêu oan, đồng thời cho rằng, cơ quan tiến hành tố tụng giai đoạn này đã bỏ lọt tội phạm là ông Trương Thanh Phong (nguyên Tổng Giám đốc Vinafood 2 từ năm 2003 - 2013), ông Nguyễn Ngọc Nam (nguyên Phó Tổng Giám đốc Vinafood 2 từ năm 2012 - 2017).
Đồng thời, trong quá trình điều tra, ngoài 16 bị cáo nêu trên, ngày 20/4/2020, CQĐT ra quyết định khởi tố bị can đối với ông Trương Thanh Phong (nguyên Tổng Giám đốc Vinafood 2 từ năm 2003 - 2013) và lệnh khám xét. Tuy nhiên, ngày 21/4/2020 Viện KSND tối cao đề nghị xem xét xử lý ông Phong bằng biện pháp hành chính.
Đến tháng 5/2020, CQĐT tiếp tục đề nghị Viện KSND tối cao phê chuẩn quyết định khởi tố và lệnh khám xét liên quan đến ông Phong. Tuy nhiên tháng 6/2020, Viện KSND tối cao ra quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố bị can và không phê chuẩn lệnh khám xét.
Tiếp đến, tại bản kết luận điều tra vụ án, CQĐT đề nghị tiếp tục xem xét trách nhiệm hình sự đối với ông Phong vì hành vi phạm tội của Trần Văn Tâm khởi phát từ năm 2012 nên liên đới trách nhiệm của ông Phong. Tuy nhiên, cáo trạng của Viện KSND tối cao nêu trong năm 2012 và 2013 ông Phong có điều hành hoạt động sản xuất của Vinafood 2, nhưng thực tế không điều hành chỉ đạo trực tiếp mà phân công, ủy quyền Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Ngọc Nam phụ trách tài chính kế toán.
Đồng thời, để xảy ra vi phạm và thiệt hại tại Imex Trà Vinh là do các phòng ban, cá nhân có trách nhiệm tại Vinafood 2 thực hiện không đầy đủ nhiệm vụ kiểm tra, giám sát về tài chính kế toán, kiểm tra định kỳ và đột xuất. Từ đó, Viện KSND tối cao chỉ đề nghị xử lý kỷ luật nghiêm khắc về mặt Đảng và chính quyền đối với ông Phong.
Liên quan trách nhiệm của ông Huỳnh Thế Năng, cáo trạng cho rằng, ông này làm Tổng Giám đốc Vinafood 2 từ tháng 4/2014 - 9/2017. Thời điểm ông Năng nhận nhiệm vụ Tổng Giám đốc, vốn chủ sở hữu của Vinafood 2 hơn 4.456 tỷ đồng, đến khi bàn giao lại vào tháng 9/2017 chỉ còn hơn 3.895 tỷ đồng, giảm hơn 561 tỷ đồng.
Trong thời gian làm Tổng Giám đốc, ông Năng không làm hết trách nhiệm trong công tác kiểm tra giám sát về tài chính, kế toán, tình hình huy động vốn và sử dụng vốn tại Imex Trà Vinh, như không chỉ đạo các tổ kiểm tra lập kế hoạch để trình HĐTV; không chỉ đạo kiểm tra đầy đủ tại các kho hàng, xác minh, đối chiếu công nợ.
Hậu quả là Vinafood 2 tiếp tục bảo lãnh ủy quyền vay vốn cho Imex Trà Vinh, tạo điều kiện để Trần Văn Tâm và đồng phạm thực hiện hành vi phạm tội từ năm 2015 - 2017, gây thiệt hại của Vinafood 2 hơn 44,4 tỷ đồng.
Tuy nhiên, trong quá trình điều tra, ông Năng không thừa nhận hành vi thiếu trách nhiệm. Ông Năng khai thời điểm nhận nhiệm vụ, việc xác định vốn chủ sở hữu chưa trừ đi các khoản lỗ do hệ lụy của thời kỳ trước để lại (- 574,090 tỷ đồng), đồng thời lỗ do nguyên nhân khách quan (hơn 250 tỷ đồng).
Vì vậy, nếu trừ đi khoản lỗ hơn 824 tỷ đồng này, thì vốn chủ sở hữu đến cuối năm 2014 chỉ còn hơn 3.632 tỷ đồng; so với con số khi bàn giao là hơn 3.895 tỷ đồng thì giai đoạn ông Năng làm Tổng Giám đốc vốn chủ sở hữu không giảm mà còn tăng hơn 262 tỷ đồng...
Trong phần thủ tục tại phiên tòa, luật sư Vũ Phi Long đề nghị HĐXX dẫn giải người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là ông Nguyễn Ngọc Nam (nguyên Phó Tổng Giám đốc Vinafood 2 từ năm 2012 – 2017). Tuy nhiên, chủ tọa phiên tòa thông báo, ông Nam có đơn xin vắng mặt, đồng thời kèm hồ sơ bệnh án ông đang nằm viện, là trường hợp bất khả kháng nên không thể dẫn giải đến tòa theo đề nghị.
