Nhiều tình tiết cần được làm rõ
Trong đơn kêu cứu gửi đến Báo GD&TĐ, bà Lê Thị Hạc là vợ ông Ngô Chí Dũng – Phó Giám Đốc Công ty cổ phần thủy sản Minh Hiếu Bạc Liêu (gọi tắt là Cty Minh Hiếu) cho biết, ông Dũng cùng 2 thành viên ban lãnh đạo công ty bị cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Bạc Liêu khởi tố và bắt tạm giam về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” đầy oan ức.
Bà Hạc cho biết, từ tháng 8/2010 đến tháng 5/2013, Cty Minh Hiếu ký kết với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Bạc Liêu (Ngân hàng BIDV Bạc Liêu) 116 Hợp đồng tín dụng (HĐTD) với tổng giá trị 83,4 tỷ đồng và hơn 7,5 triệu USD.
Sau đó Cty Minh Hiếu đã tất toán 92 HĐTD với số tiền 66,4 tỷ và hơn 6,3 triệu USD, hiện còn nợ Ngân hàng BIDV Bạc Liêu 24 hợp đồng với số tiền17 tỷ đồng và hơn 1,2 triệu USD. Quá trình thực hiện hợp đồng, cả ngân hàng và Cty Minh Hiếu đã có những vi phạm nên ngày 30/8/2013, Ngân hàng BIDV Bạc Liêu đã khởi kiện vụ án dân sự đến TAND Thị xã Giá Rai (Bạc Liêu) yêu cầu Cty Minh Hiếu trả dứt toàn bộ số tiền nợ. Vụ án đã được TAND Thị xã Giá Rai thụ lý.
Qúa trình giải quyết vụ án, Ngân hàng BIDV Bạc Liêu và Cty Minh Hiếu đã thống nhất thỏa thuận việc trả nợ, được TAND Thị xã Giá Rai công nhận ngày 31/10/2013.
Tuy nhiên theo tìm hiểu của Báo GD&TĐ, ngày 16/12/2013, VKSND tỉnh Bạc Liêu bất ngờ kháng nghị Quyết định công nhận của TAND Thị xã Giá Rai về thỏa thuận giữa Ngân hàng BIDV Bạc Liêu và Cty Minh Hiếu, dựa trên kiến nghị của Phòng CSĐT Tội phạm về Quản lý kinh tế và chức vụ - Công an tỉnh Bạc Liêu.
Theo đánh giá của VKSND tỉnh Bạc Liêu, thỏa thuận như trên cho thấy hai bên cùng cố tình kéo dài thời hạn thanh lý khoản nợ không thể trả được vì tài sản thế chấp đã bị “tẩu tán”, mục đích nhằm chiếm đoạt tài sản ngân hàng, trong đó có 51% là tài sản nhà nước.
Ngày 21/3/2016, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bạc Liêu đã khởi tố vụ án hình sự “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và vi phạm quy định về cho vay trọng hoạt động của các tổ chức tín dụng” xảy ra tại Ngân hàng BIDV Bạc Liêu.
Ngày 12/9/2016, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bạc Liêu đã thực hiện quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam lãnh đạo Cty Minh Hiếu gồm: Ngô Chí Dũng – Phó Giám đốc; Nguyễn Thị Út – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc; Huỳnh Thanh Đoàn – nguyên Kế toán trưởng.
Trong các ngày28, 29 và 30/5/2018, TAND tỉnh Bạc Liêu đã đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm đối với các bị cáo: Ngô Chí Dũng, Nguyễn Thị Út và ông Huỳnh Thanh Đoàn cùng về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Tại phiên xét xử sơ thẩm này, TAND tỉnh Bạc Liêu cho rằng các bị cáo thực hiện hành vi gian dối để chiếm đoạt hơn 19 tỷ đồng của Ngân hàng BIDV chi nhánh Bạc Liêu, gồm: hơn 3 tỷ đồng thông qua thế chấp hợp đồng mua bán tài sản không có thật giá trị cao hơn hợp đồng mua bán tài sản thật và hơn 16,1 tỷ đồng lập hóa đơn GTGT giả, hóa đơn GTGT chênh lệch. Do vậy, HĐXXđã tuyên phạt các bị cáo về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” với các mức án: Ngô Chí Dũng, 20 năm tù; Nguyễn Thị Út và Huỳnh Thanh Đoàn mỗi người 14 năm tù.
 |
| Trụ sở Ngân hàng BIDV chi nhánh Bạc Liêu |
Hình sự hóa quan hệ dân sự
Ngày 27/2/2019, TAND Cấp cao tại TP.HCM, đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm đối với vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra giữa Cty Minh Hiếu và Ngân hàng BIDV Bạc Liêu.
Tại tòa, VKSND Cấp cao tại TP.HCM cho rằng, TAND cấp sơ thẩm quy kết các bị cáo về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tiền hơn 19 tỷ đồng là chưa thỏa mãn dấu hiệu của tội lừa đảo, vì các bị cáo không có hành vi gian dối, ngân hàng không có thiệt hại xảy ra, toàn bộ tài sản lớn hơn dư nợ rất nhiều.
Quá trình điều tra, truy tố và xét xử có nhiều vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, các bị cáo chưa nhận được kết quả định giá trong tố tụng hình sự, có khiếu nại nhưng cơ quan điều tra không giải quyết. Tòa cấp sơ thẩm chưa xem xét trách nhiệm đánh giá hết các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho các bị cáo.
Việc điều tra ở cấp sơ thẩm không đầy đủ mà cấp phúc thẩm không thể bổ sung được nên chấp nhận kháng cáo kêu oan của các bị cáo. VKSND Cấp cao tại TP.HCM cũng đề nghị HĐXX hủy bản án hình sự sơ thẩm của TAND tỉnh Bạc Liêu, chuyển hồ sơ vụ án về cho cấp sơ thẩm để điều tra, truy tố, xét xử lại.’
Ngoài ra, để giảm thiệt hại cho các bị cáo, VKSND Cấp cao cũng đề nghị HĐXX thay thế biện pháp ngăn chặn từ tạm giam chuyển sang cấm đi khỏi nơi cư trú và cho gia đình bảo lãnh cho các bị cáo vì các bị cáo đã bị tạm giam trên 30 tháng. Bởi, thời hạn tạm giam để điều tra, truy tố và xét xử đối với các bị cáo đã hết, đồng thời chưa có đủ căn cứ vững chắc để buộc các bị cáo phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
HĐXX xét xử nhậnđịnh, thỏa thuận thành của Ngân hàng BIDV Bạc Liêu và Cty Minh Hiếuđã được TAND Thị xã Giá Rai công nhận. Tuy nhiên, đang thỏa thuận thi hành án thì CQĐT đã khởi tố vụán hình sự dựa trên đơn đề nghịáp dụng biện pháp khẩn cấp của Ngân hàng BIDV Bạc Liêu về việc: “Yêu cầu Công an Bạc Liêu, Công an Giá Rai có biện pháp ngăn chặn việc tẩu tán tài sản của Cty Minh Hiếu”. Như vậy, cơ quan tiến hành tố tụngđã hình sự hóa quan hệ dân sự giữa ngân hàng và Cty Minh Hiếu.
Ngoài ra, HĐXX cũng cho rằng, quá trình điều tra, truy tố và xét xử sơ thẩm. cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã có nhiều thiếu sót, vi phạm. Việc Tòa án cấp sơ thẩm quy kết bị cáo Dũng, Út và Đoàn thực hiện hành vi gian dối chiếm đoạt số tiền hơn 19 tỷ đồng, là thiếu căn cứ, chưa thỏa mãn dấu hiệu gian dối và chiếm đoạt của tội lừa đảo.
Sau khi xem xét các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án, nhận thấy còn nhiều vẫn đề chưa được cấp sơ thẩm làm rõ nên HĐXX TAND Cấp cao tại TP.HCM đã tuyên hủy toàn bộ bản án hình sự sơ thẩm số 19/2018/HS-ST ngày 30/5/2018 của TAND tỉnh Bạc Liêu do thẩm phán Trương Danh Dũng ký và chuyển giao toàn bộ hồ sơ vụ án về cho VKSND tỉnh Bạc Liêu để điều tra, truy tố, xét xử lại theo đúng quy định pháp luật.
Như vậy, đến nay đã hơn 3 năm trôi qua, lãnh đạo Cty Minh Hiếu vẫn bị tạm giam, vụ án vẫn chưa có hồi kết.
