Xã nhiều tiềm năng phát triển
Sau khi sáp nhập, xã Sín Chéng (tỉnh Lào Cai) được thành lập trên địa bàn huyện Si Ma Cai cũ, bao gồm toàn bộ diện tích và dân số của các xã: Bản Mế, Sín Chéng, Thào Chư Phìn và Nàn Sín.
Xã Sín Chéng mới có quy mô dân số khoảng 13.841 người, trong đó 13.476 người là đồng bào dân tộc thiểu số, chiếm 97,36%. Các dân tộc sinh sống chủ yếu gồm Mông, Nùng, Tày (Thu Lao) và Kinh.
Những năm gần đây, xã tập trung chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp – xây dựng và thương mại – dịch vụ; đồng thời phát triển nông nghiệp hàng hóa với các sản phẩm OCOP 3 sao như lạc đỏ, thịt trâu sấy, vịt Sín Chéng. Xã cũng chú trọng bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa qua các nghề truyền thống như dệt vải, chế tác nhạc cụ dân tộc, gắn với phát triển du lịch.
Người dân Sín Chéng có đời sống văn hóa phong phú với kiến trúc nhà trình tường truyền thống của người Mông, lễ hội cúng rừng độc đáo, trang phục rực rỡ, ẩm thực riêng có (mèn mén, cơm trộn), cùng không gian chợ phiên nhộn nhịp.
Ngay từ khi thành lập, Đảng ủy, UBND xã xác định phát triển kinh tế phải đi đôi với nâng cao dân trí. Nhiều lớp xóa mù chữ được duy trì từ nền tảng các xã cũ, hướng tới mục tiêu người dân biết đọc, biết viết, biết đếm và thực hiện các phép tính đơn giản.
Lớp xóa mù chữ cho bố mẹ, ông bà
Sau khi vận hành chính quyền xã mới, các lớp xóa mù chữ được khai giảng từ ngày 3/3/2025. Toàn xã hiện có 2 lớp với tổng 40 học viên, thuộc 4 thôn của khu vực xã Thào Chư Phìn và xã Sín Chéng cũ.
Các lớp sử dụng bộ Tài liệu hướng dẫn thực hiện Chương trình xóa mù chữ giai đoạn 1 dành cho giáo viên và học viên. Mỗi lớp có 1 giáo viên chủ nhiệm và 5 giáo viên giảng dạy; hiệu trưởng điểm trường đặt lớp học kiêm nhiệm quản lý lớp.
Lớp học diễn ra từ 19h đến 21h hằng ngày, từ thứ Hai đến thứ Bảy. Dự kiến cả hai lớp sẽ kết thúc trước 30/12. Công tác kiểm tra, đánh giá diễn ra từ 20–25/12.
“Trước đây, cứ 1–2 năm mới tổ chức một lớp xóa mù chữ. Học viên chủ yếu từ 30 đến 60 tuổi, phần lớn là bố mẹ, ông bà. Nhà trường tạo mọi điều kiện để bà con học tập đạt kết quả tốt nhất”, ông Hoàng Văn Thiết – Hiệu trưởng Trường THCS Sín Chéng (nơi tổ chức lớp xóa mù chữ của thôn Sản Chúng và Sản Sín Pao) cho biết.
Nỗ lực duy trì 95% học viên chuyên cần
Trao đổi với Báo Giáo dục và Thời đại, ông Hoàng Văn Thiết cho biết vận động được học viên đến lớp đã khó, nhưng giữ họ học đều còn khó hơn bởi nhiều rào cản về văn hóa, kinh tế và tập tục.
Hầu hết học viên ban đầu đều không biết đọc, viết, đếm; thậm chí có người không biết tiếng Kinh. Một số ông bà lớn tuổi chưa nhận thức rõ lợi ích nên chỉ học vài buổi rồi nghỉ. Các thầy cô và cán bộ cơ sở phải vận động, thuyết phục, đến từng nhà để động viên quay lại lớp.
Một số bố mẹ trẻ vì mưu sinh nên giữa chừng lại xuống địa bàn khác làm thuê. Với những trường hợp này, cán bộ quản lý phải gọi điện, thăm hỏi, tư vấn hướng phát triển kinh tế phù hợp để họ yên tâm ở lại địa phương học tập.
Tại Trường THCS Sín Chéng, lớp xóa mù chữ hiện có 20 học viên, tỷ lệ chuyên cần 17–18 người mỗi buổi, kết quả của sự kiên trì, nỗ lực của giáo viên và chính quyền cơ sở.
Hai vợ chồng cùng dắt tay nhau đi học chữ
Anh Giàng A Sàng (sinh 1986) và chị Lửu Thị Mỷ (sinh 1985) ở thôn Sản Chúng từng gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống do không biết chữ. Không đọc được, không viết được khiến việc làm ăn, chi tiêu gia đình gặp nhiều trở ngại.
Năm 2025, được chính quyền vận động, anh Sàng rủ vợ cùng đi học xóa mù chữ. Cả hai mong muốn biết đọc, biết viết, biết tính toán để quản lý chi tiêu và phát triển kinh tế gia đình.
Sau nhiều tháng học tập, cả hai đã đọc, viết cơ bản, có thể cộng trừ khi mua bán ở chợ. Cuộc sống gia đình cải thiện rõ rệt khi tri thức được nâng lên.
Tại lớp xóa mù chữ ở Trường THCS Sín Chéng, ngoài vợ chồng anh Sàng – chị Mỷ còn có một số cặp vợ chồng khác cũng kiên trì theo học và đạt kết quả tốt.
Kết quả xóa mù chữ ở xã vùng cao đặc biệt khó khăn
Thống kê năm 2025 cho thấy xã Sín Chéng có 8.583/8.732 người biết chữ mức 1, đạt 98,3% (trong đó 40 người đang học). Ước tính đến hết năm 2025, số người biết chữ mức 1 đạt 8.279/8.732 người (94,8%); mức 2 đạt 8.496/8.932 người (95,12%).
Theo UBND xã, đa số học viên đã nắm được bảng chữ cái, đánh vần, đọc được câu đơn giản; nhiều người biết đếm và thực hiện phép cộng – trừ trong phạm vi 100, áp dụng vào thực tế như tính chi tiêu, mua bán. Học viên học nghiêm túc, tích cực phát biểu, hỗ trợ nhau trong lớp.
UBND xã thường xuyên chỉ đạo Trung tâm học tập cộng đồng kiểm tra tỷ lệ chuyên cần, đảm bảo cơ sở vật chất, theo dõi việc thực hiện nhiệm vụ của giáo viên, nhằm nâng cao hiệu quả xóa mù chữ trên địa bàn.
