Theo nguồn tin từ GS.TS. Nguyễn Văn Tuyến - Viện trưởng Viện Hóa học, mới đây Viện Hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã nghiên cứu tổng hợp thành hợp chất Nitazoxanide ở quy mô pilot dùng để sản xuất thuốc điều trị Covid-19 ở thể nhẹ và trung bình.
Thành công của Viện Hóa học góp phần vào nỗ lực chung của các nhà khoa học Việt Nam trong nghiên cứu thuốc, vắc xin và sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19.
Đại dịch Covid-19 đang diễn biến rất phức tạp, số người lây nhiễm và tử vong ngày càng cao, ngoài giải pháp vắc xin thì việc nghiên cứu tạo ra các thuốc điều trị là vô cùng quan trọng. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Nghị quyết số 78/NQ/CP ngày 20/07/2021, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã giao cho Viện Hóa học và Viện Hóa sinh biển thực hiện nhiệm vụ đột xuất tổng hợp một số thuốc tiềm năng phục vụ điều trị Covid-19.
Ngoài các thuốc Favipiravir (do Viện Hóa học nghiên cứu) và thuốc Molnupiravir (do Viện Hóa sinh biển nghiên cứu) đã được thông báo nghiên cứu tổng hợp thành công trước đây. Viện Hóa học tiếp tục nghiên cứu và thành công trong việc hoàn thiện quy trình tổng hợp chất Nitazoxanide ở quy mô pilot.
Quy trình tổng hợp Nitazoxanide đạt hiệu suất cao qua chỉ hai bước phản ứng từ nguyên liệu giá rẻ. Đây là loại thuốc generic giá rất rẻ, sử dụng đường uống, an toàn và phù hợp để thực hiện ở điều kiện Việt Nam.
Nitazoxanide có hoạt tính kháng vi rút phổ rộng diệt được nhiều vi rút khác nhau. Đặc biệt có hoạt tính chống lại SARS-CoV-2 được nuôi cấy trên tế bào vero cell6 với IC50 2 µM. Ngoài ra, Nitazoxanide có khả năng tăng cường phản ứng miễn dịch, cải thiện phổi và các tổn thương trên nhiều cơ quan của cơ thể nên thuốc có thể được sử dụng hiệu quả trong điều trị bệnh nhân Covid-19 mắc bệnh đi kèm, đặc biệt là cơn bão cytokine.
Ngày 11/11/2021, Viện Hóa học và Công ty Kassell Việt Nam đã ký hợp đồng nguyên tắc để chuyển giao công nghệ và đề xuất xin thử nghiệm lâm sàng thuốc Nitazoxanide giá rẻ điều trị các bệnh nhân Covid-19 thể nhẹ và trung bình tại nhà.
Hiện nay, trên thế giới đã và đang thực hiện 29 thử nghiệm lâm sàng trên các bệnh nhân Covid-19, trong đó có 8 thử nghiệm đã kết thúc và chứng minh Nitazoxanide có thể được sử dụng an toàn để điều trị sớm Covid-19 ở thể nhẹ và trung bình, làm giảm tải lượng virus, giảm số bệnh nhân phải nhập viện. Nitazoxanide cũng được chứng minh sử dụng hiệu quả để điều trị bệnh nhân mang thai và điều trị dự phòng với các nhân viên y tế hiệu quả.
Đáng chú ý là kết quả thử nghiệm Nitazoxanide lâm sàng giai đoạn 3 của Công ty Romark theo phương pháp ngẫu nhiên, mù đôi có đối chứng với giả dược tại 36 trung tâm, được báo cáo trên 379 bệnh nhân (gồm 37% bệnh nhân nhẹ và trung bình, 60,9% bệnh nhân nặng) với liều 600mg chia làm 2 lần trong 5 ngày.
Kết quả chứng minh Nitazoxanide có khả năng làm giảm 85% bệnh nhân Covid-19 phải nhập viện và trở nặng so với nhóm đối chứng [1/184 (0.5%) dùng Nitazoxanide so với 6/195 (3.1%) dùng giả dược, p=0.07]; thời gian trung bình phục hồi bền vững là 3,1 ngày; thời gian để trở lại trạng thái bình thường giảm 5,2 ngày so với giả dược. Thuốc sử dụng an toàn, có độ dung nạp tốt.
Theo đánh giá của Công ty Romark, thuốc này có hoạt tính tương đương với các kháng thể đơn dòng được FDA cấp phép khẩn cấp điều trị bệnh Covid-19. Ngày 14/4/2021 Công ty Romark đã nộp đơn xin FDA hoa kỳ cấp phép sử dụng thuốc Nitazoxanid NT 300 đường uống điều trị bệnh nhân Covid-19 thể nhẹ và trung bình.
