Vệ tinh Sentinel-1 phát tín hiệu radar vào các bể kim loại lớn chứa dầu và dữ liệu đó được dùng để tính toán lượng dầu thô bên trong. Nó đã cho ra một thông điệp đáng báo động: kho chứa dầu đang hết chỗ chứa.
Đây là điều chưa từng có trước đây và thị trường chỉ mới bắt đầu đoán ra điều này có nghĩa là gì. Các chuyên gia cho biết chỉ trong vài tuần nữa trước khi dầu thô hết chỗ để và kết quả sẽ là giá dầu bằng 0 ở nhiều nơi trên thế giới, có nơi sẽ ở mức âm.
“Chúng ta đang trên đường hướng tới việc toàn cầu hết chỗ chứa vào cuối tháng 5 hoặc đầu tháng 6” – ông Florian Thaler tại công ty nghiên cứu Oilx dùng dữ liệu vệ tinh trên để phân tích.
Sự hỗn loạn trên thị trường dầu của Mỹ vào đầu tuần có thể báo trước những gì xảy ra trên toàn cầu nếu các thùng bắt đầu chứa đầy. Nó cũng cho thấy thị trường sẽ dự đoán mức dự trữ đỉnh điểm hơn là chờ giá giảm mạnh khi thực sự hết chỗ chứa. Một số nhà sản xuất dầu giờ đây đã thảo lại các hợp đồng để ngăn giá của mình về mức âm.
Hôm 21/4, việc bán tháo dầu vẫn diễn ra. Giá dầu Brent giao tháng 6 đã mất 15% xuống mức gần 16 USD mỗi thùng - mức thấp nhất trong gần 21 năm. Các dòng dầu thô chính của châu Âu và châu Phi, giao dịch giảm giá so với dầu Brent tiêu chuẩn, sẽ bán dưới 10 USD và có trường hợp dưới 5 USD.
“Chúng ta rõ ràng đang tới một cuộc khủng hoảng quản lý thị trường” – Paul Sankey, nhà phân tích dầu khí kỳ cựu tại Ngân hàng Mizuho cho biết. Ông là người dự đoán chính xác giá dầu thô ở mức âm hồi tháng 3. Paul Sankey cho rằng “rất có khả năng chúng ta sẽ chứng kiến mức giá âm 100 USD mỗi thùng vào tháng sau”.
Thế giới của giá âm không có mức sàn và sau tuần này, mọi thứ đều có thể. Một điều chắc chắn là dữ liệu vệ tinh mới nhất cho thấy một sự cố lớn. Có 50 triệu thùng dầu thô sẽ được lưu trữ mỗi tuần, đủ dùng cho cả Đức, Pháp, Italy, Tây Ban Nha và Anh gộp lại.
Tại Ấn Độ, dầu đã lấp đầy 95% khả năng chứa. Nigeria sẽ cắt giảm sản xuất vì không còn chỗ để đựng dầu thô – giám đốc công ty dầu khí nhà nước NNPC Mele Kyari nói với báo giới địa phương.
Những nhà tinh chế dầu sẽ không mua dầu thô vì hiện không có nhu cầu về xăng. Một số nhà sản xuất đang cắt giảm đầu ra, nhưng những người khác lại tiếp tục bơm dầu lên. Thậm chí 1 vài đô la cũng vẫn tốt hơn là không có đồng nào cho các công ty đang mắc nợ. Dầu hiện nay không có chỗ nào để chuyển tới, trừ vào kho.
Dữ liệu vệ tinh thậm chí có thể đánh giá quá cao chỗ trống thực sự hiện có khi có rất nhiều chỗ trống đã được các thương dân cho thuê.
“Chúng ta có thể có mức giá âm và rất âm” – ông Pierre Andurand, người sáng lập quỹ phòng hộ dầu cùng tên cho biết và nói thêm rằng dầu là một “thị trường nguy hiểm để giao dịch vào lúc này”.
Từ trên cao, thị trường dầu trông giống như một hệ thống toàn cầu có tính kết nối cao. Nhưng thực tế, thị trường này là một tập hợp các hòn đảo lớn nhỏ, kết nối với nhau qua những liên kết mỏng. Điều quan trọng không phải là khi nào tổng kho lưu trữ của thế giới đầy mà là khi nào mỗi một trong số những hòn đảo này, hay các trung tâm khu vực, hết khả năng chứa hay có nguy cơ hết khả năng.
Tại thị trường Mỹ, mọi sự chú ý đều đổ về Cushing, Oklahoma - điểm giao của hợp đồng dầu WTI tương lai. Thị trấn này có đủ khả năng chứa gần 80 triệu thùng dầu.
Khi hợp đồng tương lai WTI đáo hạn, các thương gia giữ hợp đồng nhận dầu ở Cushing cần tìm cách để chứa hoặc chuyển dầu đi.
Giá dầu lao dốc vào đầu tuần là do những thương gia sở hữu hợp đồng WTI tháng 5 bán tháo trước khi hợp đồng đáo hạn vì họ không còn chỗ chứa dầu. Vào lúc tồi tệ nhất, có người phải trả 40,32 USD mỗi thùng để không phải nhận dầu.
Tình hình còn tồi tệ hơn ở thị trường dầu vật chất khi giá dầu ở mức âm lớn hơn. Một trong những nhà vận chuyển dầu chính của Mỹ là All American Pipelines LP đã yêu cầu nhà sản xuất dòng dầu thô Eastern Kansas Common trả cho mình 55,05 USD mỗi thùng nếu muốn bán dầu.
“Kho chứa trên đất liền rất giới hạn” - đồng giám đốc kinh doanh Ben Luckok dầu tại Trafigura Group nói.
Các địa điểm lưu trữ sẽ sớm được lấp đầy, bao gồm Rotterdam - một trung tâm tinh chế cho Tây Âu, một vài hòn đảo ở Caribbe và Singapore. Trong khi các thương nhân biến các thùng dầu thành cơ sở lưu trữ tạm trên biển, họ cũng chỉ giải tỏa được một phần hạn chế.
Trong thế giới lưu trữ dầu, công ty Royal Vopak ở Rotterdam được xem là lớn nhất. Giám đốc điều hành công ty này nói rằng đang có một cuộc săn tìm để có thêm thùng chứa dầu và công suất chứa dầu hiện có dường như đã hoàn toàn bán hết.
