Quyết định đột ngột
Phản ứng phổ biến nhất khi nghe tin này là ngỡ ngàng. Tất nhiên, tiếp theo sự kinh ngạc là câu hỏi “tại sao” to tướng.
Trả lời cho câu hỏi là cả một câu chuyện dài. Và thực tế, chưa ai biết rõ vì sao bà Haley, một trong số ít những nhân viên cao cấp trong chính quyền ông Trump có thể hòa hợp giữa những ân sủng của Tổng thống Mỹ, cộng đồng quốc tế và phe Cộng hòa, lại có thể quyết định ra đi một cách đơn giản và đột ngột đến vậy.
Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong nỗ lực giảm thiểu những tổn hại tới ông từ sự ra đi đột ngột này, đã ngồi cùng nữ đại sứ của mình tại UN trong một khoảng thời gian ngắn ngủi sau khi tin này loan ra và nhấn mạnh với bà Haley rằng ông đã biết về kế hoạch ra đi của bà; rằng bà đã đưa ra quyết định này vì bà đã thi hành nhiệm vụ của mình trong gần 2 năm và cảm nhận đã đến thời điểm để ra đi. Ông Trump cũng tuyên bố, bà Haley sẽ kết thúc nhiệm vụ vào cuối năm nay.
“Đã tám năm trời căng thẳng”, Haley nói về thời gian làm Thống đốc bang South Carolina và thời gian của bà làm việc trong chính quyền Mỹ. Bà nói thêm: “Tôi chưa đặt ra bất kỳ đích nào để tới”.
Không có gì bí mật khi Cố vấn an ninh quốc gia và Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ đều ủng hộ chính sách đối ngoại cứng rắn. Trong khi đó, mặc dù ở bên ngoài, bà Haley tỏ ra rất cứng rắn trong Liên Hiêp Quốc (cũng giống như chính quyền của ông Trump), nhưng bà được cho là một giọng nói thúc đẩy sự tiết chế nhiều hơn. Không nghi ngờ gì nữa, trong năm đầu tiên của chính quyền Trump, bà Haley tỏa sáng như một ngôi sao, nhưng sau đó, bà đã nhiều lần đụng độ với ông Trump trong nhiều vấn đề, trong đó có vấn đề liên quan đến nước Nga.
Trong một lần xuất hiện trên truyền hình vào tháng Tư vừa qua, bà Haley tuyên bố Mỹ sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga. Sau đó, ông Trump khẳng định không có biện pháp trừng phạt nào và đổ lỗi cho sự hiểu lầm do một khoảnh khác “bối rối” của Haley. Ngay lập tức, bà Haley trả lời rằng bà không hề “bối rối”. Khi cả ông Bolton và Pompeo trở thành những “ngôi sao” mới trong văn phòng ông Trump, rất có thể bà Haley đã “linh cảm” thấy đã đến lúc phải ra đi và chủ động đưa ra quyết định, trước khi bị ép phải làm điều này.
Những giả thuyết
Một số người cho rằng, tiền chính là lý do để bà Haley từ chức. Năm 2015, một năm trước khi tham gia chính quyền ông Trump, bà Haley và chồng có thu nhập hàng năm chỉ ở mức khiêm tốn, với 170.000 USD. Năm 2013, vợ chồng bà Haley có thu nhập theo báo cáo là 270.000 USD. Theo một tiết lộ tài chính của bà Haely, bà đang có những món nợ đáng kể, bao gồm khoảng 25.000 USD đến 65.000 USD trong thẻ tín dụng, thế chấp vượt quá 1 triệu đô la và hạn mức tín dụng từ 250.000 đến 500.000 đô la.
Thêm vào đó, việc phải chăm lo cho hai con, một đang là sinh viên và một sắp sửa vào đại học trong vài năm tới, rất có thể bà Haley sẽ bị “quyến rũ” bởi mức tiền lương lên tới bảy con số mà các cơ sở trong khu vực tư nhân sẵn sàng trả cho một người có lý lịch như bà.
Ngoài ra, một số người cho rằng, rất có thể bà Haley có kế hoạch chạy đua vào Nhà Trắng vào một thời điểm nào đó trong tương lai. Thực tế, bà Haley quá thông minh để chạy đua với Trump vào năm 2020. Mặc dù trên bình diện cử tri rộng, biểu đồ xếp hạng ủng hộ ông Trump có hình dạng xấu, nhưng ông là một trong những tổng thống đảng Cộng hòa nổi tiếng nhất trong số các cử tri đảng Cộng hòa. Khó có thể đánh bại ông Trump trong kỳ bầu cử năm 2020, dù là bà Haley hay bất cứ ai đi nữa.
Tuy nhiên, nếu bà Haley không chạy đua vào năm 2020, thì không có nghĩa là bà sẽ không có một chạy đua khác. Dù ông Trump có thắng hay thua vào năm 2020, thì năm 2024, đề cử của đảng Cộng hòa sẽ được mở. Phó Tổng thống Mike Pence sẽ là một ứng cử viên tiềm năng, nhất là khi nếu ông Trump thắng nhiệm kỳ thứ hai vào năm 2020. Nhưng nếu có một mong muốn cho một ứng cử viên có quan hệ tốt với thế giới của ông Trump nhưng cũng không được coi là hoàn toàn phù hợp với cựu tổng thống, thì bà Haley có thể là một ứng cử viên và chủ tịch đảng Cộng hòa phi truyền thống đáng ghi nhận.
