Được Pablo Escobar - trùm ma túy khét tiếng nhất trong lịch sử đưa vào Colombia như những vật nuôi kỳ lạ, loài động vật này đã sinh sản với tốc độ đáng báo động trong vài thập kỷ qua và trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với hệ động thực vật Colombia.
Vào những năm 1980, Pablo Escobar đã buôn lậu 4 con hà mã từ một vườn thú ở Mỹ vào Colombia để làm vật nuôi kỳ lạ. Chúng được lưu giữ tại Hacienda Napoles sang trọng của ông, ở Puerto Triunfo, Antioquia, nhưng sau khi đế chế tội phạm bị sụp đổ, chúng được thả vào rừng rậm.
Không có kẻ thù tự nhiên, nhiều nguồn nước và khí hậu phù hợp, hà mã phát triển mạnh và sinh sôi. Bốn con vật khổng lồ nước ban đầu hiện đã tăng lên với dân số ước tính hơn 100 con, các nhà khoa học cho biết chúng có thể đạt hơn 1.400 con vào năm 2039.
Đôi khi được gọi là "đại gia cocaine", vì danh tiếng của chủ cũ là buôn ma túy, hà mã hoang dã của Colombia không liên quan gì đến loại ma túy đắt tiền. Tuy nhiên, chúng gây ra mối đe dọa đối với thực vật và động vật hoang dã địa phương, vì chúng cạnh tranh lãnh thổ và tài nguyên với các loài khác, đồng thời gây ô nhiễm nguồn nước bằng phân thải độc hại và lấy đi oxy của cá.
Bất chấp những cảnh báo lặp đi lặp lại của các nhà khoa học rằng hà mã là mối đe dọa đối với động vật hoang dã bản địa ở Colombia, những con vật kỳ lạ đã trở nên cực kỳ phổ biến với người dân địa phương.
Có các tour du lịch và thám hiểm được xây dựng xung quanh hà mã, và một công viên giải trí cũng đang được xây dựng. Điều đó làm cho việc xử lý chúng trở nên khó khăn hơn đối với các nhà chức trách.
Một số chuyên gia đã đề xuất thiến như một cách để kiểm soát dân số hà mã, nhưng cho đến nay tiến trình trên mặt trận đó rất chậm, chỉ khoảng một con hà mã bị thiến mỗi năm, có thể là do thủ tục phức tạp. Những người khác cho rằng cần có các biện pháp quyết liệt hơn…
Nhà sinh vật học người Colombia Nataly Castelblanco nói với BBC: “Rõ ràng là chúng tôi cảm thấy tiếc cho những con vật này, nhưng với tư cách là các nhà khoa học, chúng tôi cần phải trung thực.
“Hà mã là một loài xâm lấn ở Colombia và nếu chúng ta không loại bỏ một phần dân số của chúng ngay bây giờ, tình hình có thể vượt khỏi tầm kiểm soát chỉ trong 10 hoặc 20 năm nữa”.
Một số nhà sinh thái học Colombia đã gợi ý rằng việc tiêu hủy hà mã trước khi dân số của chúng trở nên lớn để kiểm soát là cần thiết. Loại bỏ khoảng 30 con mỗi năm có thể đủ để cứu động vật hoang dã địa phương, nhưng với việc những con hà mã đang thu hút nhiều sự quan tâm của công chúng, những biện pháp không phổ biến như vậy khó có thể sớm được áp dụng.
Trong thời gian chờ đợi, hà mã Escobar tiếp tục sinh sản và khám phá thiên đường Nam Mỹ của chúng. Bác sĩ thú y và nhà bảo tồn Carlos Valderrama cho biết: “Đó là đàn hà mã lớn nhất bên ngoài châu Phi, là khu vực bản địa của chúng".