(GD&TĐ) – Tổng thống Mỹ Barack Obama được cho là sẽ giữ quan điểm ưu tiên ngoại giao về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Iran khi ông có cuộc gặp gỡ với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại nhà trắng vào hôm nay (5.3).
Hôm qua, Tổng thống Mỹ nói rằng ông tin tưởng rằng vẫn còn cơ hội cho 2 con đường ngoại giao và áp lực để thành công trong việc ngăn chặn Iran đạt được vũ khí hạt nhân.
Tuy nhiên, vấn đề Iran chắc chắn sẽ nóng lên trong mùa bầu cử ở Mỹ khi các thành viên của quốc hội và các ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa cùng lên tiếng đòi cứng rắn với Iran, trong khi Israel muốn tiến hành một đợt tấn công phủ đầu vào các cơ sở hạt nhân của Iran.
 |
| Tổng thống Obama và Thủ tướng Israel Netanyahu |
Ông Obama và những người thân cận đã tuyên bố Washington sẽ tìm cách ngăn chặn Iran có được vũ khí hạt nhân và sẵn sàng giữ nguyên các lựa chọn tới cùng.
Mặc dù gặp phải sự công kích dữ dội từ các nhà hoạt động ủng hộ Israel trong năm bầu cử, ông Obama bị các thành viên quốc hội và ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ cho là rằng đã yếu đuối trong việc hỗ trợ một liên minh đáng tin cậy và đối mặt với kẻ thù.
Tổng thống Obama tuyên bố, với vai trò là Tổng thống và là Tổng tư lệnh, ông “sẵn sàng lựa chọn hòa bình hơn chọn chiến tranh” nhưng ông sẽ chỉ sử dụng vũ lực khi “thời gian và hoàn cảnh” yêu cầu.
Khi ông Obama chuẩn bị cho chiến dịch tái bầu cử của mình, dường như ông không còn nhiều tâm trạng để có một cuộc chiến khác tại Trung Đông khi phải tập trung vào việc tạo việc làm trong nước – mối quan tâm hàng đầu của cử tri Mỹ.
Sự kiên nhẫn có hạn của Israel
Thời gian trôi đi, sự kiên nhẫn của Israel ngày càng trở nên có hạn. Vào tháng 1, ông Netanyahu nói rằng ông thấy Iran “loạng choạng” dưới những cấm vận, đặc biệt là dưới sự đe dọa của Mỹ và một số nước châu Âu nhằm vào ngân hàng trung ương và việc xuất khẩu dầu của nước này. Tuy nhiên, trong chuyến thăm Cyprus vào tháng 2, thủ tướng Israel cho rằng “tôi hy vọng những cấm vận đó có hiệu quả, nhưng đến nay thì chúng chưa có tác dụng”.
Bộ trưởng Quốc phòng Israel trước đó cũng nói rằng “bất kỳ ai nói ‘sau này’ đều thấy rằng điều đó là quá muộn”.
Mặc dù Israel muốn ông Obama dừng kêu gọi kìm chế và dứt khoát về “những hoàn cảnh” mà theo đó Washington sẽ tiến hành tấn công vào nhà máy hạt nhân của Iran, nhưng thủ tướng Israel – người có mối quan hệ không thoải mái lắm với ông Obama – đã tránh thể hiện rằng ông đang thúc ép Nhà trắng.
“Chúng tôi yêu cầu duy trì quyền tự do hành động của nước Israel trước những lời đe dọa xóa chúng tôi khỏi bản đồ. Tôi cho rằng đó là quyền mà bất kỳ quốc gia nào cũng yêu cầu cho mình” – ông Netanyahu nói tại một cuộc họp báo với người đồng nhiệm Canada Stephen Harper.
Ông Netanyahu cho rằng Iran phải tháo dỡ cơ sở hạt nhân dưới lòng đất ở Qom, dừng làm giàu Uranium và bỏ hết nhiên liệu đã làm giàu trừ nhiên liệu phục vụ mục đích dân sự.
Nhà trắng cho rằng Iran sẽ không bao giờ chấp nhận những điều trên và cho rằng đòi hỏi này sẽ bóp nghẹt các cuộc đàm phán với Iran thậm chí trước cả khi chúng được bắt đầu – Tờ New York Time nói hôm chủ nhật.
Phương Hà (Theo Xinhua)
