Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, trong bộ máy Nhà nước, TAND có vai trò hết sức quan trọng; là cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp, có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, nhất là trong năm 2018, thực hiện Nghị quyết của Đảng, Nhà nước về cải cách tư pháp, tòa án các cấp đã chủ động, sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành; đề ra nhiều chủ trương với những giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng xét xử; đã có những bước phát triển mới, đạt được thành tích quan trọng trong thực hiện chiến lược cải cách tư pháp.
Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước chúc mừng các thành tích và trân trọng biểu dương sự cố gắng, nỗ lực những đóng góp thiết thực của ngành tòa án.
Tổng Bí thư điểm lại, riêng năm 2018, tòa án các cấp đã đưa ra xét xử nhiều vụ án lớn như: Vụ Trịnh Xuân Thanh, vụ Đinh La Thăng, vụ Phạm Công Danh, vụ Hà Văn Thắm, vụ Trần Phương Bình, vụ Phan Văn Anh Vũ (Vũ “Nhôm”)…
Từ năm 2016 đến năm 2018, các Toà án đã xét xử đạt tỉ lệ 93,5% về số vụ, 93,6% số bị cáo phạm các tội tham nhũng, thu hồi hàng nghìn tỉ đồng, nhiều nhà cửa, đất đai và các tài sản khác.
“Hình phạt mà các Toà án quyết định đối với các bị cáo phạm tội tham nhũng là sự cảnh báo nghiêm khắc cho sự lạm dụng quyền lực và tuỳ tiện, vi phạm pháp luật, xâm phạm lợi ích của Nhà nước và nhân dân. Qua xét xử, nhiều Hội đồng xét xử cũng chỉ ra nguyên nhân, điều kiện dẫn đến vi phạm; kiên quyết khởi tố tại phiên toà khi phát hiện tội phạm chưa được điều tra, xử lý; kiến nghị nhiều nội dung liên quan đến trách nhiệm quản lý nhà nước, những kẽ hở của cơ chế, chính sách để các cơ quan liên quan có biện pháp phòng ngừa, khắc phục hiệu quả” – Tổng Bí thư nhận định.
Tuy nhiên, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đề nghị ngành tòa án nghiêm túc nhìn thẳng vào những tồn tại, hạn chế, phân tích rõ nguyên nhân, thấy rõ trách nhiệm, tìm ra giải pháp phù hợp để nâng cao hơn nữa chất lượng công tác.
Tổng Bí thư cũng lưu ý những tồn tại, hạn chế của cơ quan đại diện cho khối tư pháp. Tỉ lệ các bản án, quyết định bị huỷ, sửa do lỗi chủ quan vẫn còn cao, thậm chí có bản án áp dụng sai pháp luật; đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm còn tồn đọng và giải quyết chậm.
Đối với các vụ án tham nhũng, kinh tế lớn, toà án các cấp còn chưa làm rõ trong bản án tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát.
Một số bản án không khả thi, tỉ lệ giải quyết án hành chính không đạt yêu cầu cả về chất lượng, số lượng và thời hạn. Chất lượng giải quyết án dân sự, kinh doanh, thương mại chưa cao. Năng lực, trách nhiệm, phẩm chất của một số cán bộ còn yếu, cá biệt có cán bộ vi phạm pháp luật, kỷ luật công tác bị xử lý.
Nhấn mạnh năm 2019 là năm có vị trí quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi toàn bộ Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đề nghị ngành tòa án cần tập trung thực hiện khẩn trương hơn các yêu cầu cải cách tư pháp; những nhiệm vụ còn lại của nhiệm kỳ.
Toàn ngành cần tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử, không để xảy ra việc xét xử oan, sai, bỏ lọt tội phạm và người phạm tội; hạn chế mức thấp nhất các bản án bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của tòa án; kiên quyết khắc phục tình trạng vi phạm thời hạn tố tụng.
“Uy tín của tòa án chính là tín nhiệm của thể chế chính trị, của Nhà nước, bởi đây là niềm tin của người dân vào công lý, công bằng xã hội”, Tổng Bí thư, Chủ tịch nhấn mạnh.
Đồng thời, tòa án cần tập trung nâng cao chất lượng, tính khả thi, chính xác của các phán quyết, nhất là việc áp dụng các biện pháp tư pháp và xác định đúng trách nhiệm dân sự của tội phạm, nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đặc biệt lưu ý, ngành tòa án cần chăm lo xây dựng Đảng, xây dựng ngành, thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
Chất lượng của nền tư pháp xét cho cùng là do cán bộ tư pháp quyết định, vì họ là những người trực tiếp "cầm cân nảy mực". Mỗi sai sót trong thực thi công vụ của cán bộ tư pháp đều ảnh hưởng đến sinh mạng chính trị và lợi ích, thậm chí cả tính mạng của người dân.
 |
| Ảnh: VGP |
“Việc xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là các thẩm phán thanh liêm, chính trực, vững vàng về bản lĩnh chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông pháp luật phải là ưu tiên hàng đầu của các tòa án”, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nêu rõ.
Hoan nghênh Hội đồng tuyển chọn thẩm phán quốc gia đã ban hành "Bộ Quy tắc đạo đức và ứng xử của thẩm phán", Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh, mỗi thẩm phán phải soi vào, lấy các chuẩn mực của Bộ Quy tắc này để phấn đấu, giữ gìn và rèn luyện. Đồng thời, thẩm phán cũng phải nêu gương như đảng viên lãnh đạo; đội ngũ thẩm phán tốt, đáng tin cậy phải được xây dựng trên nền đội ngũ đảng viên tiên phong, gương mẫu.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước yêu cầu ngành tòa án tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ cải cách tư pháp, chủ động nghiên cứu và sẵn sàng ứng phó với những vấn đề đặt ra cho tòa án trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng và kinh tế số phát triển mạnh mẽ.
Thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII, các tòa án phải sắp xếp lại tổ chức tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và phù hợp với yêu cầu của thực tiễn. Trong điều kiện đất nước hội nhập quốc tế sâu rộng, tòa án phải mở rộng, nâng cao chất lượng hợp tác với các thiết chế xét xử và trọng tài quốc tế để đủ năng lực giải quyết các vụ án, vụ việc xuyên quốc gia; qua đó nâng cao vị thế của tòa án Việt Nam trên trường quốc tế.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đặt vấn đề: Năm 2020, tổng kết thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW của Đảng, chuẩn bị Đại hội XIII của Đảng, cần suy nghĩ những định hướng cho một chiến lược cải cách tư pháp mới của tòa án nói riêng, nền tư pháp nói chung.
Mặt khác, ngành tòa án cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, góp phần nâng cao các hoạt động của ngành trong cả nước; hoàn thành việc xây dựng tòa án điện tử trước năm 2025, phù hợp với xu thế chung của các quốc gia có nên tư pháp phát triển trên thế giới và thực tiễn Việt Nam.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước giao ngành tòa án tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ cải cách tư pháp, đáp ứng các yêu cầu của hội nhập quốc tế trong thời kỳ mới.
“Với sự ra đời của Internet đã tạo ra một thế giới ảo mà ở đó cũng chứa đựng một thế giới tội phạm như đời sống thực. Tất cả các hành vi: Lừa đảo, trộm cắp, đánh bạc, buôn bán ma tuý trái phép, giết người, xâm hại tình dục, xâm phạm đời tư… cũng diễn ra và tồn tại trên mạng Internet. Công nghệ thông tin cũng tạo ra một nền kinh tế số, kinh tế chia sẻ vô cùng phong phú với các phương thức liên kết, mua bán, trao đổi, thanh toán bằng đủ các loại tiền thật, tiền ảo…” – Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhắc nhở ngành tòa án phải sẵn sàng ứng phó với những vấn đề đó, chuẩn bị cho việc xét xử, giải quyết tốt cả tội phạm phi truyền thống.
Khẳng định Đảng, Nhà nước và nhân dân luôn dành sự quan tâm, chăm lo, bảo đảm các điều kiện và nguồn lực xây dựng hệ thống tòa án trong sạch, vững mạnh, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước mong rằng với nỗ lực và quyết tâm cao; với tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; dù phải đối mặt trước những khó khăn, thách thức và không ít cám dỗ, đội ngũ cán bộ, thẩm phán tòa án các cấp sẽ luôn thể hiện được trí tuệ, bản lĩnh và đạo đức của mình, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng, Nhà nước và sự kỳ vọng của nhân dân.
C.Thắng
