Trẻ sơ sinh chưa tự thay đổi tư thế được, người lớn cần giúp bé thay đổi tư thế tạo cảm giác thoải mái, an toàn cho con. Tuy nhiên tư thế không đúng hoặc nằm lâu ở một tư thế sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như về thẩm mỹ của trẻ.
Vì thế, cha mẹ nên xen kẽ các tư thế đặt cho bé. Mục đích là tránh biến dạng ở đầu, giúp trẻ phát triển đồng đều cả hai bên cơ thể, ngăn hình thành và ứ đọng dịch tiết (đặc biệt với trẻ ốm.)
Tư thế nằm ngửa:
Đây là tư thế tự nhiên.
Cách đặt trẻ:
- Hai tay mở ngang, cẳng tay và bàn tay hướng lên trên đầu, cuộn một chiếc khăn tắm lớn tạo thành ổ cuốn, gấp khăn mỏng làm gối đặt dưới vai trẻ (không đặt ở đầu) để đường thở của trẻ được thẳng.
- Đặt trẻ vào ổ sao cho ổ cuốn ôm sát vào người, đặt chân bé gập sát thân mình và bàn chân chạm vào mặt trong của vòng khăn, tay đặt ở giữa ngực và gần với mặt như nằm trong bụng mẹ.
Ưu điểm:
- Giúp trẻ toàn thân thư giãn, thả lỏng, tạo cảm giác thoải mái.
- Tạo cảm giác an toàn khi nằm ngửa, mũi miệng bé không gặp các chướng ngại vật cản trở đến quá trình hô hấp.
- Không gây áp lực cho các cơ quan nội tạng như tim, phổi, dạ dày, đường ruột và bàng quang.
- Thuận tiện chăm sóc.
Nhược điểm
- Nằm ngửa nhiều sẽ khiến đầu trẻ dễ bị bẹp.
- Ở tư thế này, độ an toàn cho sức khỏe của trẻ cao, nhưng nằm ngửa không có vật gì chặn thì bé sẽ cảm thấy không có chỗ dựa.
Khi trẻ bị ngạt mũi (viêm đường hô hấp trên) không nên để nằm ngửa.
Tư thế nằm nghiêng:
Đây là tư thế đem đến nhiều lợi ích mà các chuyên gia khuyên cha mẹ nên luyện tập cho trẻ quen.
Cách đặt trẻ: Cho trẻ nằm nghiêng toàn thân về một bên, cuốn ổ đến ngực bé, tay chân ôm sát ổ cuốn.
Ưu điểm:
Tránh ngạt thở: Khi trẻ bất ngờ nôn trớ, tư thế nằm này giúp đẩy những thứ trong khoang miệng của bé ra ngoài nhanh chóng mà không chảy ngược vào trong; giúp trẻ không ngủ ngáy, thở khò khè khi ngủ. Nằm các tư thế khác trẻ có hiện tượng ngáy ngủ thì mẹ nên chuyển bé sang tư thế này.
Nhược điểm:
Dễ làm bẹp tai trẻ, trong khi nhiều người rất coi trọng hình dáng đôi tai. Cần chú ý là khi đặt nằm tư thế này không mặc cho trẻ những áo có cài cúc mà nên buộc dây một bên.
Tư thế nằm sấp:
Trẻ rất thích nằm sấp, vì có cảm giác ấm cúng, dễ chịu khi ngủ.
Cách đặt trẻ: Đặt trẻ nằm sấp trên khăn bông mềm dày khoảng 4 cm dài 23 x 15cm hoặc 25 x 15cm sao cho bàn tay trẻ ôm vào khăn bông một cách thoải mái, không để hông và đùi gấp quá 90 độ.
Ưu điểm:
- Trẻ có cảm giác an toàn. Khi còn là bào thai nằm trong tử cung trẻ cũng có tư thế gần như vậy, đây là tư thế ngủ tự nhiên với bản năng tự bảo vệ của bé.
- Hạn chế sự nôn trớ của trẻ.
- Tư này cũng giúp trẻ nhanh phát triển hơn do thường xuyên phải luyện tập các động tác như lật người xoay người, ngẩng đầu. Bên cạnh đó chân tay của trẻ cũng nhanh cứng cáp hơn.
Nhược điểm:
- Dễ dẫn đến ngạt thở: Mặt trẻ có thể úp sấp xuống giường khi cổ mỏi không ngóc đầu lên được.
- Dễ tích nhiệt và khó tản nhiệt, khiến nhiệt độ của cơ thể tăng cao hơn, mồ hôi ra nhiều. Bà mẹ cần chú ý và lau người cho trẻ.
- Ở tư thế này khó quan sát trẻ hơn.
Khuyến cáo: Chỉ cho trẻ nằm tư thế này khi theo dõi sát được bé.