Từ bản Ten Núa đến giấc mơ nội trú mới

Khởi nguồn từ vùng biên giới xa xôi

Núa Ngam, xã biên giới cách trung tâm tỉnh lỵ Điện Biên hơn 20 km. Xã có 33 bản, hơn 11.800 nhân khẩu, địa hình trải dài với 14,6 km đường biên giới và 7 mốc giới, giáp nước bạn Lào. Cuộc sống của đồng bào còn nhiều khó khăn, song khát vọng học tập, vươn lên luôn cháy bỏng.

Trong nhiều năm, hệ thống trường học của xã phát triển phân tán: 4 trường tiểu học, 1 trường THCS với 230 cán bộ, giáo viên, nhân viên và hơn 1.600 học sinh. Cơ sở vật chất chắp vá, phòng học tạm, khu nội trú thiếu thốn, khiến không ít em nhỏ phải vượt hàng chục cây số đến trường.

“Ngày nắng thì bụi mù, ngày mưa thì trơn trượt, nhiều hôm con đi học về muộn, áo quần lấm lem đất đỏ. Nghe tin sắp có trường nội trú, cả bản đều mừng. Có chỗ học, chỗ ở đàng hoàng, con em mình đỡ vất vả hơn nhiều,” bà Lò Thị Xuyến, phụ huynh học sinh chia sẻ.

Từ thực tế ấy, dự án xây dựng Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú Tiểu học – Trung học cơ sở Núa Ngam ra đời, một quyết định mang tầm chiến lược, mở ra cơ hội học tập mới cho con em vùng biên.

Một công trình được ấp ủ cho tương lai

Theo Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư của Ban Quản lý Dự án và Phát triển quỹ đất Khu vực 2, Trường PTDTNT TH-THCS Núa Ngam là dự án nhóm B, do UBND tỉnh Điện Biên quyết định chủ trương và đầu tư, thực hiện trong giai đoạn 2025 – 2026.

Công trình được quy hoạch tại bản Ten Núa, trên diện tích 6ha, vị trí bằng phẳng, giao thông thuận lợi. Đây là khu vực đã được đoàn công tác liên ngành của tỉnh khảo sát, thống nhất từ tháng 8/2025, bảo đảm vừa phù hợp quy hoạch, vừa thuận tiện cho học sinh đi lại và sinh hoạt.

Tổng mức đầu tư của dự án là 215 tỷ đồng, từ nguồn vốn ngân sách Trung ương; năm 2025 bố trí 50 tỷ đồng cho công tác chuẩn bị và giải phóng mặt bằng, năm 2026 phân bổ 165 tỷ đồng để thi công và hoàn thiện.

Trường được thiết kế theo mô hình liên cấp nội trú hiện đại, gồm 31 phòng học văn hóa, 14 phòng học bộ môn, thư viện, phòng thiết bị, tư vấn học đường, phòng truyền thống, khu hành chính và 21 phòng công vụ cho giáo viên. Hệ thống nội trú có 120 phòng ở học sinh, nhà ăn, nhà bếp, kho bếp, khu sinh hoạt chung, nhà đa năng, sân thể thao, cùng hạ tầng kỹ thuật đồng bộ điện, nước, cây xanh, phòng cháy chữa cháy.

Dự kiến khởi công quý III/2025, hoàn thành quý III/2026 và đưa vào sử dụng ngay trong năm học mới.

Giấc mơ học trò đang dần thành hình

Khi hoàn thành, trường sẽ đón khoảng 1.474 học sinh, gồm 509 em bậc tiểu học, 965 em bậc THCS, đến từ các điểm trường của xã Núa Ngam và vùng lân cận như Na Tông, Hẹ Muông, Mường Nhà. Đội ngũ 77 cán bộ, giáo viên, nhân viên từ các trường hiện có sẽ được điều động, đồng thời bổ sung thêm để đáp ứng định mức chuyên môn.

Sau khi trường mới hoạt động, Trường THCS Núa Ngam sẽ chuyển đổi thành trụ sở Đảng ủy – HĐND – UBND xã, còn Trường Tiểu học Núa Ngam được mở rộng thành điểm trường mầm non. Đây là bước sắp xếp khoa học, vừa tinh gọn hệ thống, vừa phát huy hiệu quả đầu tư công.

“Chúng tôi mong chờ từng ngày để ngôi trường được xây xong. Ở vùng này, con đường đến tri thức vốn gian nan, nên khi có ngôi trường nội trú, các cháu sẽ được học trong điều kiện tốt hơn, an toàn hơn. Cả xã đều coi đây là việc lớn, là niềm vui chung,” ông Vừ A Sồng, người dân địa phương xúc động nói.

Ngôi trường liên cấp nội trú không chỉ là nơi dạy học mà còn là trung tâm văn hóa – giáo dục vùng biên, nơi ươm mầm tri thức, giữ gìn bản sắc dân tộc và khơi dậy tinh thần gắn bó với quê hương, đất nước.

Hiệu quả xã hội vượt lên con số đầu tư

215 tỷ đồng đầu tư không chỉ là con số kinh phí mà là khoản gửi gắm cho tương lai. Công trình được kỳ vọng góp phần duy trì sĩ số, giảm bỏ học, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đồng thời tạo việc làm cho hàng trăm lao động trong quá trình thi công.

Dự án cũng giúp giảm chi thường xuyên, tránh đầu tư dàn trải, hướng tới phát triển bền vững. Đây là một phần trong chủ trương lớn của Bộ Chính trị theo Thông báo 81-TB/TW ngày 18/7/2025, về việc xây dựng trường học tại các xã biên giới, góp phần củng cố quốc phòng, an ninh, ổn định dân cư và phát triển kinh tế – xã hội vùng giáp biên.

Ngoài giá trị giáo dục, công trình còn mang thông điệp nhân văn: tạo điều kiện cho học sinh dân tộc thiểu số được học tập trong môi trường hiện đại, an toàn, xanh – sạch – đẹp, hướng tới một tương lai tri thức cho vùng phên dậu Tổ quốc.