Trường chuyên - giải pháp hỗ trợ hiệu quả học sinh năng khiếu

Các trường chuyên đã chú trọng giáo dục toàn diện

Trường chuyên đã được quy định trong Luật Giáo dục 2019, như vậy chúng ta không phải bàn về tính hợp pháp của trường chuyên. Riêng với sự cần thiết cần có trường chuyên từ yêu cầu thực tế, TS Nguyễn Văn Cường cho rằng, trường chuyên là một giải pháp hỗ trợ hiệu quả học sinh năng khiếu. Vậy nên mô hình trường chuyên nếu tổ chức đúng hướng thì cũng là một biện pháp tốt để đào tạo nhân lực chất lượng cao, đào tạo nhân tài. Điều quan trọng là việc bồi dưỡng năng khiếu cần trên cơ sở giáo dục toàn diện, không phải vì thành tích thi cử mà đào tạo phiến diện.

“Thực tế, trường chuyên ở Việt Nam đã có lịch sử tồn tại khá lâu; nên việc tiếp tục tồn tại là có lý do lịch sử và vẫn có ý nghĩa trong đào tạo nhân lực. Cần có mô hình trường chuyên hợp lý với những yêu cầu phát triển nhân lực hiên nay và với những hiểu biết mới về khoa học giáo dục”.

Nêu quan điểm này, theo TS Nguyễn Văn Cường, ngày nay, yêu cầu người lao động cần kiến thức rộng, kiến thức liên môn, nên trường chuyên cần hỗ trợ phát triển năng khiếu trên nền kiến thức phổ thông toàn diện. Điều đó cũng phù hợp với quan điểm giáo dục toàn diện. Mô hình "luyện gà chọi" theo kiểu cắt giảm nội dung giáo dục để tập trung cho môn năng khiếu không còn phù hợp và có thể gây hại cho người học.

“Hiện nay, các trường chuyên ở Việt Nam cũng đã chú ý giáo dục toàn diện. Đó là hướng đi đúng đắn” – TS Nguyễn Văn Cường nhận định.

Nhấn mạnh thêm về vai trò, đóng góp của mô hình này với giáo dục Việt Nam, TS Nguyễn Văn Cường cho rằng: Trường chuyên ở Việt Nam đã có những đóng cho việc giáo dục học sinh năng khiếu. Nhiều học sinh trường chuyên có thành tích cao trong các kỳ thi khu vực và quốc tế và cũng có nhiều người thành công trong chuyên môn, trong sự nghiệp. “Có thể thấy, mô hình trường chuyên đã góp phần đào tạo nhiều thế hệ học sinh với chất lượng cao. Ngoài ra, mô hình này cũng góp phần thúc đẩy nỗ lực học tập của nhiều học sinh để có thành tích cao trong học tập” – TS Nguyễn Văn Cường cho hay.

Trường chuyên phải tuyển được học sinh thực sự có năng khiếu

Trước ý kiến cho rằng, mô hình trường chuyên góp phần tạo bất bình đẳng trong giáo dục, TS Nguyễn Văn Cường thể hiện không đồng tình với quan điểm này. “Theo tôi hiểu, trường chuyên là trường dành cho học sinh có năng khiếu thực sự và đầu tư quốc gia cho hỗ trợ học sinh năng khiếu là cần thiết. Không thể khái quát trường chuyên Việt Nam là trường của người giàu. Chỉ trường tư mới có thể dành riêng cho người giàu” – TS Nguyễn Văn Cường nói làm rõ thêm: Đối tượng tuyển chọn là học sinh năng khiếu, không phải học sinh con nhà giàu. Thực tế là, rất nhiều học sinh con nhà nghèo, con em nông dân ở nông thôn đã và đang học các truòng chuyên.

Tuy nhiên có một thực tế khác được TS Nguyễn Văn Cường đưa ra. Đó là một số con nhà giàu có thể không phải là có năng khiếu tốt, nhưng được đầu tư học thêm, luyện thi vào trường chuyên, nhất là ở các thành phố lớn. Vì vậy, không loại trừ khả năng ở một số trường chuyên, tỷ lệ con em nhà giàu có thể cao, dù không phải có năng khiếu tốt. Có lẽ đó là vấn đề trong tuyển sinh của các trường chuyên.

Khẳng định việc duy trì các trường chuyên công lập ở Việt Nam là nên và cần thiết; đây là cơ hội cho học sinh năng khiếu, kể cả con nhà nghèo có cơ hội được phát triển năng khiếu, tài năng, TS Nguyễn Văn Cường đồng thời gợi ý: Để mô hình trường chuyên hoạt động hiệu quả hơn, đóng góp tốt hơn cho giáo dục Việt Nam, cần trung thành với nguyên tắc hỗ trợ năng khiếu trên cơ sở phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực. Mặt khác, cần cải tiến phương pháp tuyển sinh để tuyển được những học sinh có năng khiếu thực sự chứ không phải những học sinh được học trước chương trình hoặc được luyện thi để vào trường năng khiếu.

Truong chuyen 25.6: TS.Nguyễn Văn Cường, ĐH Posdam, CHLB Đức