Công ty khởi nghiệp Brilliant Planet có trụ sở tại London (Anh) đã thuê 6.100 ha đất bên ngoài thị trấn ven biển xa xôi Akhfenir thuộc miền Nam Morocco - nằm ở phía Bắc Đại Tây Dương và phía Nam sa mạc Sahara - để nuôi trồng tảo.

Tảo hấp thụ carbon dioxide (CO2) trong khí quyển và thải oxy thông qua quá trình quang hợp. Giám đốc Điều hành Adam Taylor của Brilliant Planet cho biết, công ty có phương pháp phát triển tảo với tốc độ theo cấp số nhân.

Quá trình này bắt đầu từ cốc thủy tinh trong phòng thí nghiệm và kết thúc ở bể nước biển rộng 12.000 m2. Giải pháp này tái hiện quá trình nở hoa của tảo tự nhiên và một ống nghiệm tảo có thể nhân lên để lấp đầy 16 hồ bơi khổng lồ - tương đương 77 hồ bơi tiêu chuẩn Olympic - chỉ trong 30 ngày.

Tảo được lấy ra khỏi nước, sau đó được bơm lên một tòa tháp 10 tầng và phun vào không khí. Theo công ty, trong khoảng 30 giây cần thiết để tiếp cận mặt đất, chúng được không khí nóng làm khô, để lại các mảnh tảo siêu mặn có thể được thu thập và chôn nông, cô lập carbon của chúng trong hàng nghìn năm.

Tranh luận cách loại bỏ CO2

Hội đồng về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (IPCC) ước tính hàng trăm tỷ tấn CO2 cần được loại bỏ khỏi khí quyển vào năm 2100 để hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C.

Cách tốt nhất để làm điều đó đang được tranh luận sôi nổi. Nhiều giải pháp thu giữ carbon đã được đề xuất, trong đó nổi bật nhất là thu giữ không khí trực tiếp. Công nghệ này đã nhận được sự hỗ trợ nhiều tỷ USD của Bộ Năng lượng Mỹ.

Công nghệ trên sử dụng máy móc có bộ lọc để lọc khí CO2 khỏi khí quyển, sau đó lưu trữ chúng dưới lòng đất hoặc dùng trong các vật liệu như bê tông. Tuy nhiên, công nghệ này vẫn ở quy mô nhỏ và một số người cho rằng nó đắt tiền, tốn nhiều năng lượng và chưa được chứng minh hiệu quả.

Các giải pháp khác như trồng cây, than sinh học và năng lượng sinh học với khả năng thu hồi và lưu trữ carbon đã tìm cách tận dụng khả năng thu giữ carbon tự nhiên của hệ thực vật trên hành tinh. Mỗi giải pháp đều có ưu và nhược điểm về cơ sở hạ tầng cần thiết và thời gian cô lập.

Giám đốc Điều hành Adam Taylor tuyên bố giải pháp của Brilliant Planet có thể loại bỏ vĩnh viễn lượng CO2 trong khí quyển trên mỗi ha đất, nhiều gấp 30 lần so với một khu rừng điển hình ở châu Âu.

Fatna Ikrame El Fanne, kỹ sư môi trường và là đồng sáng lập phong trào cơ sở Thanh niên vì Khí hậu Morocco, đã mô tả việc sử dụng tảo là một chiến lược mới và đầy hứa hẹn, thể hiện việc sử dụng sáng tạo quy trình tự nhiên để giải quyết vấn đề cấp bách toàn cầu.

Theo bà El Fanne, đặc điểm địa lý của Morocco làm cho nước này trở thành một môi trường phù hợp. Tại đây có những vùng sa mạc rộng lớn có thể được chuyển đổi thành các dự án thu hồi và lưu trữ CO2.

Tuy nhiên, bà El Fanne bày tỏ sự thận trọng, bởi sản xuất vi tảo trên quy mô lớn có thể gây hại cho hệ sinh thái địa phương, làm cạn kiệt nguồn nước và thay đổi môi trường sống. Do vậy, các phương pháp quản lý đất bền vững, tiêu thụ nước hiệu quả, phục hồi sinh thái, tuân thủ các quy định, sự tham gia của cộng đồng và giám sát liên tục là điều bắt buộc.

Ảnh chụp từ trên cao cho thấy tảo phát triển trong ao thí điểm tại địa điểm của Brilliant Planet ở miền Nam Maroc. Ảnh: CNN

Loại bỏ một triệu tấn CO2 mỗi năm?

Nơi thí điểm của Brilliant Planet có diện tích 3 ha và sẽ mở rộng thành cơ sở trưng bày rộng 30 ha tại Akhfenir vào năm tới. Công ty có kế hoạch xây dựng một trang trại rộng 200 ha, rồi 1.000 ha tại địa điểm này. Ông Taylor cho biết một cơ sở rộng 1.000 ha đại diện cho một địa điểm thương mại cơ bản sẽ tạo ra khoảng 250 việc làm, chủ yếu là cho người lao động địa phương có tay nghề cao.

Ngoài ra, Brilliant Planet có kế hoạch bán các tín chỉ carbon để tài trợ cho hoạt động và mở rộng của mình. Tín chỉ carbon được hiểu như một loại giấy phép, cho phép chủ sở hữu nó được quyền thải khí CO2 hoặc khí thải nhà kính khác.

Việc mua bán sự phát thải khí CO2 trên thị trường được thực hiện thông qua tín chỉ. Vào tháng 7 vừa qua, công ty đã công bố thỏa thuận lớn đầu tiên với công ty công nghệ toàn cầu Block, để loại bỏ 1.500 tấn CO2 vào năm 2027.

Ông chủ Brilliant Planet cho biết, mục tiêu của công ty là loại bỏ một triệu tấn CO2 mỗi năm – tương đương lượng khí thải hàng năm của 217 nghìn xe ô tô vào cuối thập niên này. Và điều đó sẽ đòi hỏi 10 nghìn ha trên nhiều địa điểm và khoản đầu tư khoảng 1 tỷ USD.

Những con số trên không làm Brilliant Planet nản lòng vì công ty đã xác định được khoảng nửa triệu km2 đất sa mạc bằng phẳng để hoạt động trên toàn cầu. Tiếp theo, công ty hy vọng sẽ triển khai ở Namibia.

Liệu tảo có phải là giải pháp mà thế giới cần hay không vẫn còn phải xem xét. Nhưng ý tưởng này đang ngày càng lan rộng.