Sau khi Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT (Thông tư 29) của Bộ GD&ĐT quy định về dạy thêm, học thêm có hiệu lực, nhiều phụ huynh luống cuống tìm lớp học thêm cho con, nhất là gia đình có con học lớp 9, 12. Ngoài đến các trung tâm, một số học sinh, phụ huynh nhờ giáo viên về hưu hoặc đăng ký tham gia lớp học trực tuyến.
Dạy trực tuyến thu tiền cũng là dạy thêm
Mấy ngày nay, chị Nguyễn Diệp Linh ở tổ 13, phường Thanh Trì (Hoàng Mai, Hà Nội) đứng ngồi không yên vì lo tìm lớp học thêm cho con gái học lớp 9. Trước khi Thông tư 29 có hiệu lực, chị liên hệ với một số phụ huynh trong lớp để tìm lớp học thêm cho con ngoài nhà trường.
“Tôi đã tìm lớp cho con học môn Toán, Tiếng Anh ở trung tâm. Còn môn Ngữ văn, tôi nhờ người quen giới thiệu. Tôi cũng tính đến phương án gửi con đến một giáo viên Ngữ văn vừa nghỉ hưu hoặc đăng ký học thêm online cho con”, chị Diệp Linh bộc bạch.
Có hai con học lớp 9 và lớp 12, chị Nguyễn Thị Ngọc Hiệp ở TP Hưng Yên (Hưng Yên) tâm sự, dù nhà trường khuyến khích và hướng dẫn tự học nhưng đây là thời điểm cần “tăng tốc” nên gia đình muốn đầu tư thêm cho con. “Không học trực tiếp thì online cũng được, miễn các con được ôn luyện để tự tin vượt ‘vũ môn’”, chị Hiệp bày tỏ.
Tại Chương trình tọa đàm “Thông tư 29: Cơ hội hay thách thức cho giáo dục?”, PGS.TS Nguyễn Xuân Thành - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GD&ĐT) nhấn mạnh, Thông tư 29 không quy định cụ thể theo hình thức dạy thêm, học thêm. Việc giáo viên tổ chức dạy học ở nhà (có thu tiền) thì dù trực tiếp hay trực tuyến cũng là dạy thêm, học thêm. Nếu đã dạy thêm có thu tiền thì không được dạy học sinh của mình và phải đăng ký kinh doanh.
Với giáo viên tự do, về hưu hay sinh viên - những cá nhân tham gia dạy thêm, tổ chức dạy thêm đều là đối tượng chịu điều chỉnh của Thông tư 29. Ngoài ra, người dạy thêm, tổ chức dạy thêm phải thực hiện đăng ký kinh doanh theo quy định và người dạy cần đảm bảo có năng lực chuyên môn phù hợp với môn học tham gia dạy thêm.
Học thêm chưa chắc đã giỏi
Theo TS Nguyễn Tùng Lâm - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Tâm lý Giáo dục Việt Nam, phụ huynh không nên quá sốt ruột, thay vào đó hãy đồng hành cùng giáo viên, nhà trường để phát triển khả năng tự học của các em. Giáo viên nên “chặn quán tính” của học trò khi thấy bạn đi học thêm và nghĩ phải học thêm thì mới giỏi. Giáo viên cần định hướng thêm cho các em tự tin vào năng lực bản thân để vượt qua khó khăn. Làm sao để các em hiểu rằng nếu dựa mãi vào người khác sẽ không thể phát triển.
TS Nguyễn Tùng Lâm nhấn mạnh, chúng ta đừng lo cấm dạy thêm trong nhà trường thì trung tâm lại phát triển. Nếu mỗi phụ huynh, học sinh nhận thức được việc tự học sẽ không sợ bị cạnh tranh. Chúng ta chỉ sợ trong nhà trường không đủ thầy cô dạy giỏi. Thông tư 29 nếu được thực hiện triệt để, đúng đắn, thầy cô, nhất là hiệu trưởng nhận thức được để định hướng, bồi dưỡng cho đội ngũ thì “giáo viên bên ngoài” sẽ thất nghiệp.
Chúng ta đang hướng tới phát triển năng lực của trẻ mà không cần học thêm. Phó Chủ tịch Hội Khoa học Tâm lý Giáo dục Việt Nam nhìn nhận, trong quá khứ, học sinh học thêm từ tiểu học đến THPT, thậm chí đại học vẫn học thêm. “Nghĩa là, chúng ta sống dựa vào học thêm chứ không phải từ năng lực nhận thức mỗi người. Đó là điều sai lầm cần bỏ”, TS Nguyễn Tùng Lâm nêu quan điểm.
Cho rằng, học sinh học giỏi không cần học thêm, TS Nguyễn Tùng Lâm nhấn mạnh, các em học giỏi là đã được rèn luyện năng lực tư duy nhất định. Nếu con học giỏi, phụ huynh cần tìm môi trường để có thể vận dụng kiến thức vào thực tế phù hợp với năng lực chứ không phải theo mong muốn chủ quan của mình.
“Bố, mẹ nào cũng kỳ vọng ở con. Điều này không sai nhưng nếu kỳ vọng quá lớn sẽ gây áp lực cho trẻ. Do đó, phụ huynh cần “giảm kỳ vọng, tăng kỳ công” với con, tìm mọi cách để con phát triển chứ không so sánh với con người ta. Nhiều khi áp lực quá sẽ làm thui chột những điều chúng đang mong muốn”, TS Nguyễn Tùng Lâm trao đổi.
Nếu đội ngũ trong trường tốt, giảng dạy hiệu quả, những trung tâm ở ngoài không có nhiều cơ hội, TS Nguyễn Bội Quỳnh - Hiệu trưởng Trường THPT Việt Đức (Hà Nội) khẳng định, đồng thời nhấn mạnh, bài toán đặt ra đối với các trường là, phải luôn đầu tư nâng cao chất lượng giảng dạy.
Các thầy, cô giáo phải đổi mới phương pháp dạy học và không thể “bê nguyên” giáo án lên lớp để dạy cho học trò. Mỗi trường có nhiều lớp học, học sinh ở các trình độ khác nhau. Vì thế, thầy, cô giáo phải có kiến thức vững vàng, đầu tư sâu chuyên môn, luôn tìm hiểu kiến thức mới và chịu trách nhiệm với sản phẩm của mình...
TS Nguyễn Bội Quỳnh cho hay, từ năm 2018, Trường THPT Việt Đức không thu tiền khi tổ chức ôn thi tốt nghiệp THPT cho học sinh lớp 12. Nhà trường chi trả công cho giáo viên theo kế hoạch chi tiêu nội bộ. Tại trường cũng có lớp học dành cho những học sinh có bài kiểm tra chưa đạt yêu cầu. Theo đó, nhà trường sẽ bố trí giáo viên dạy theo chuyên đề cho các em nên đã mang lại hiệu quả cao trong ôn thi tốt nghiệp THPT.
Cũng theo TS Nguyễn Bội Quỳnh, trước đây, nhà trường khó quản lý giáo viên dạy thêm bên ngoài. Khi Thông tư 29 có hiệu lực, chúng tôi đã nhắc giáo viên phải thực hiện nghiêm túc các quy định.
Phụ huynh cũng đừng sợ không đi học thêm ở nhà các con chơi game... Nếu tới lớp học thêm mà các em không chịu học thì cũng không giải quyết được vấn đề. Nếu đã đi học thêm thì phải có thêm kiến thức và phải làm được bài tập. Không nên tham gia quá nhiều lớp học thêm để rồi về nhà trong tình trạng mệt mỏi.
TS.LS Đặng Văn Cường - Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Hà Nội) khuyến nghị, phụ huynh học sinh có thể liên hệ các trung tâm dạy thêm để đăng ký học cho con. Tất nhiên, đó phải là những trung tâm đã có đăng ký kinh doanh, được sự quản lý của Nhà nước để đảm bảo chất lượng.
