Phát huy vai trò của công nghệ thông tin
PGS.TS Nguyễn Vũ Bích Hiền, Trưởng khoa Quản lý Giáo dục, Trường ĐHSP Hà Nội cho biết: Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ như hiện nay thì công nghệ thông tin đóng vai trò quan trọng trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Đối với giáo dục nói chung và đào tạo giáo viên nói riêng, việc phát huy vai trò của công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả và chất lượng dạy học là rất quan trọng.
Đối với vấn đề hỗ trợ hoạt động tự học, tự nghiên cứu, các hệ thống học tập trực tuyến e-Learning và những trang mạng hỗ trợ học tập khác sẽ giúp giảm bớt chi phí, thời gian, công sức của chúng ta trong khâu tổ chức lớp, đồng thời giúp người học học tập chủ động mọi lúc, mọi nơi.
Nhiều trang mạng và ứng dụng công nghệ hỗ trợ người dạy lưu trữ học liệu cũng như chia sẻ, hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy học và phương pháp đánh giá kết quả học tập, giúp hoạt động dạy học đạt hiệu quả cao hơn.
Tránh khỏi tình trạng "biết một, dạy một"
Chia sẻ về vấn đề này, PGS.TS. Nguyễn Văn Hiền, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội cho biết: Thực tế ở Việt Nam những năm qua cho thấy, công tác tập huấn, bồi dưỡng GV chủ yếu được thực hiện theo hình thức trực tiếp, tập trung.
Trong đó, Bộ GD&ĐT tổ chức các đợt tập huấn cho GV cốt cán làm báo cáo viên cho các khóa tập huấn mở rộng tại các địa phương. Cách làm này đã góp phần nâng cao được nhận thức và năng lực của một bộ phận cán bộ quản lí và GV nhưng còn gặp nhiều khó khăn trong việc nhân rộng, duy trì và hỗ trợ thường xuyên cho GV trong quá trình triển khai thực hiện.
 |
| Bồi dưỡng GV- yếu tố quan trọng trong quá trình đổi mới (ảnh internet) |
Bên cạnh đó, do điều kiện tập huấn tập trung thường ngắn ngày nên thường chưa đủ thời gian để GV suy nghĩ, trao đổi và thảo luận sâu sắc về nội dung học tập. Các khóa tập huấn mở rộng tại địa phương cũng còn nhiều hạn chế vì không tránh khỏi tình trạng "biết một, dạy một" của báo cáo viên - những GV cốt cán tập huấn lại những điều họ vừa được học…
Hơn nữa, chu trình đổi mới, cập nhật của chương trình và sách giáo khoa cũng ngày càng được rút ngắn. Theo đó, nhu cầu được bồi dưỡng và tự bồi dưỡng của GV các cấp ngày càng lớn, điều này cũng đòi hỏi cần có một nguồn tài liệu đa dạng và có tính cập nhật thường xuyên.
Như vậy, bồi dưỡng GV theo hình thức qua mạng sẽ là một lựa chọn hợp lí. Tập huấn GV theo e-learning với hình thức học kết hợp, học đảo chiều chính là đảm bảo các tiêu chí học tập: vừa đủ, kịp thời, cá thể hóa, mọi lúc, mọi nơi, thường xuyên, liên tục, tiết kiệm chi phí.
Học qua mạng còn khắc phục được hiện tượng suy giảm chất lượng đào tạo qua các bậc của mô hình "đào tạo cán bộ đào tạo" (Training of Trainers). Bởi GV sẽ được học chủ động với những chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực liên quan. Đặc biệt, sử dụng mạng trong học tập còn có tác động tức thì tới hình thành cộng đồng học tập và tác động lâu dài tới văn hóa chia sẻ, nền tảng của một xã hội học tập.
Lựa chọn chiến lược sư phạm phù hợp
Để nâng cao chất lượng bồi dưỡng GV qua mạng, PGS.TS. Nguyễn Văn Hiền cho rằng: Việc xây dựng kịch bản dạy học, lựa chọn chiến lược sư phạm phù hợp cho một khóa bồi dưỡng e-learning có ý nghĩa quyết định đối với chất lượng của khóa học, bởi có một sự khác biệt rất lớn đối với bài giảng trực tiếp và bài hướng dẫn học qua mạng. Trong quá trình hướng dẫn học, các báo cáo viên cần phải đánh giá hết sức khách quan, biết cách kích thích sự nhiệt tình của học viên qua những nhận xét, bình luận.
Sự kết hợp giữa Bộ GD&ĐT với các trường ĐHSP, các Sở GD&ĐT cùng hệ thống báo cáo viên cấp Bộ, các GV cốt cán cần được tổ chức nhịp nhàng, theo kế hoạch và lộ trình thống nhất. Người học trong quá trình học qua mạng luôn cần được quản lý, đánh giá thường xuyên; sự trao đổi thông tin thường xuyên, liên tục giữa các thành phần tham gia và tổ chức khóa bồi dưỡng là hết sức cần thiết.
Nền tảng công nghệ là quan trọng trong việc tổ chức bồi dưỡng qua mạng. Hệ thống mạng, máy chủ phải ổn định và tối ưu hóa kỹ thuật làm nội dung sẽ đảm bảo chất lượng đa phương tiện được truyền tải tốt. Hệ thống cần phải quản lý và giám sát được người học, lưu trữ kết quả học tập và tự động thông báo cho người học khi cần thiết.
“Chất lượng giáo viên đa dạng, thời gian giáo viên phổ thông có thể dành cho việc bồi dưỡng không nhiều, trong khi đó nội dung bồi dưỡng hoặc đào tạo lại có thể rất cần sự hệ thống và bài bản. Chính vì thế một thách thức cho trường sư phạm là xây dựng được các chương trình bồi dưỡng đảm bảo yêu cầu chất lượng đầu ra nhưng với thời lượng và cách thực hiện linh hoạt để phù hợp với từng đối tượng và điều kiện thời gian hạn hẹp của người học”, PGS.TS Nguyễn Vũ Bích Hiền chia sẻ.
