Tranh cãi tái sử dụng khẩu trang N95 trong phòng, chống dịch Covid-19

Tuy nhiên, người dân được khuyến cáo không nên sử dụng loại khẩu trang này vì không cần thiết, cũng như tránh tình trạng mua phải hàng giả, kém chất lượng.

Vấn đề gây tranh cãi

Khẩu trang y tế N95 thường được dùng cho kỹ thuật viên xét nghiệm, nhân viên y tế, người tiếp xúc trực tiếp để khám, điều trị, chăm sóc người bệnh Covid-19. Chia sẻ với Báo GD&TĐ, PGS.TS Kiều Chí Thành - Chủ nhiệm Khoa Kiểm soát Nhiễm khuẩn Bệnh viện Quân y 103 nhận định, hiện tại, việc có nên tái sử dụng khẩu trang N95 hay không vẫn là câu hỏi gây nhiều tranh cãi không chỉ ở Việt Nam, mà còn cả ở thế giới.

“Trên thế giới đã áp dụng một số phương pháp để tái sử dụng khẩu trang như bằng nhiệt, bằng EtO, plasma, hydro peroxide...”, PGS Thành chia sẻ.

Theo PGS.TS Kiều Chí Thành, thông thường khẩu trang N95 chỉ nên được sử dụng trong khoảng thời gian tốt nhất là 4 tiếng. Người dùng nên thay sau khi sử dụng tối đa là 8 tiếng. Nếu đeo loại khẩu trang này liên tục trong 8 tiếng sẽ xuất hiện virus hô hấp trên bề mặt, gây ô nhiễm.

Lý giải về việc này, PGS Thành cho hay, khi đeo khẩu trang, hơi thở sẽ làm tăng độ ẩm, khiến người dùng khó thở. “Tuy nhiên, để kết luận có nên tái sử dụng khẩu trang N95 hay không vẫn còn là một vấn đề”, PGS.TS Thành nói.

PGS.TS Đinh Vạn Trung - nguyên Trưởng khoa Nhiễm khuẩn Bệnh viện Quân đội 108 chia sẻ: “Trước đây, nguyên tắc chung là khẩu trang N95 thường chỉ được sử dụng một lần. Tuy nhiên, kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát dẫn đến sự thiếu hụt khẩu trang, các chuyên gia đã tìm ra một số phương pháp tái sử dụng”.

PGS Trung cũng cho biết, thông thường để tái sử dụng, việc trước tiên là phải làm sạch bề mặt và khử khuẩn. Tuy nhiên, biện pháp này không thể áp dụng với khẩu trang N95. Bởi khi nhúng vào nước, khẩu trang sẽ bị hỏng. Do đó, trên thế giới hiện áp dụng một số biện pháp như chiếu tia cực tím, EtO... để diệt khuẩn khẩu trang.

“Sau 6 tiếng, vi khuẩn sẽ phát triển mạnh nếu người dùng không thay khẩu trang và dẫn đến hiện tượng tự hít ngược lại vi khuẩn”, PGS Trung cho biết.

Theo khảo sát của PV Báo GD&TĐ, một số cửa hàng trên mạng hiện rao bán khẩu trang N95 với giá chỉ khoảng 45.000 – 60.000 đồng/chiếc. Thậm chí, có nơi quảng cáo rằng, loại khẩu trang này có thể tái sử dụng tới 10 lần. Tuy nhiên, PGS.TS Đinh Vạn Trung cho rằng, người dân không nên tin vào những lời giới thiệu trên mạng, tránh tình trạng mua phải khẩu trang kém chất lượng. 

“Khẩu trang N95 chính hãng sẽ có than hoạt tính, màng hấp thụ chất độc cũng như virus, vi khuẩn...”, PGS Trung nói.

Mỹ tái sử dụng khẩu trang N95

Trong bối cảnh thiếu hụt thiết bị bảo hộ y tế do đại dịch Covid-19, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt phương pháp khử nhiễm khẩu trang N95 để tái sử dụng nhiều lần. 

Phương pháp được phát triển bởi Battelle - Công ty khoa học công nghệ có trụ sở tại Columbus-Ohio. Battelle sử dụng một buồng bão hòa oxy già (hydro peroxide) ở dạng hơi (VPHP) để diệt sạch các mầm bệnh bao gồm cả virus SARS-CoV-2.

Buồng khử khuẩn này có 5 tiêu chí hóa học, bao gồm nồng độ hydro peroxide và áp suất hơi. Sau 150 phút được đưa vào trong, khẩu trang N95 sẽ hoàn toàn sạch khuẩn và mầm bệnh.

Mới đây, Phòng thí nghiệm Rocky Mountain thuộc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm quốc gia Mỹ cũng tiến hành phương pháp tái sử dụng khẩu trang N95: Tia cực tím, nhiệt khô, hydro peroxide bay hơi (VHP) và etanol. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến nghị không sử dụng etanol vì dù có thể giết chết virus nhưng nó đã làm giảm chất lượng khẩu trang.

Trong khi đó, hydro peroxide bay hơi và tia UV được cho là phương pháp có hiệu quả và giúp khẩu trang được tái sử dụng ít nhất là 3 lần. Đối với cách khử nhiễm bằng nhiệt khô ở 70 độ C, khẩu trang N95 sẽ có thể được tái sử dụng khoảng 2 lần.

Một nghiên cứu gần đây từ các nhà nghiên cứu Canada cũng xác nhận, khẩu trang N95 có thể được tái sử dụng sau khi khử nhiễm bằng hydro peroxide.