Cuộc thi sáng tác làm thơ vẽ tranh trong chuỗi hoạt động theo chủ đề “Bí mật của Trăng” mà Nhã Nam tổ chức đã không thể trao giải đúng hẹn. Vậy nhưng, những vầng Trăng Thu không chỉ được tạo hình từ nét cọ mà còn qua ý thơ vẫn tỏa rạng ấm lòng.
Có tôi bên bạn!
“Một Trung thu sao thật khó quên!/ Bão Yagi làm tan cỗ đêm rằm/ Nhưng có tôi, bạn đừng buồn nhé/ Cùng sẻ chia miếng bánh, chiếc đèn/ Cùng thắp sáng lên tình đoàn kết/ Và cùng mong mọi sóng gió qua đi/ Để mặt Trăng luôn mỉm cười soi sáng!”.
Đó là những “câu thơ” được đề trên bức tranh mà chị em Bùi Hiền Anh (8 tuổi) và Bùi Hoàng Anh (3 tuổi) gửi đến cuộc thi ngay trong những ngày miền Bắc gồng mình chống bão số 3 (Yagi). “Giữa những ngày bão lũ, chúng tôi nhận được bức tranh cùng những dòng thơ của hai chị em. Tất cả cùng lặng đi một lát rồi thấy lòng ấm lại”, biên tập viên Bảo Bình chia sẻ.
Quả vậy, sao mà không lặng đi được trước những dòng cảm xúc vô cùng chân thực về một “Trung thu thật khó quên” với tất cả trẻ thơ miền Bắc năm nay. Quên sao được khi tàn dư của nó vẫn còn đó, gieo biết bao đau thương xuống từng khu phố, bản làng, gia đình và “làm tan cỗ đêm rằm” của các em!
Vậy nhưng, giữa bao buồn đau ấy, Hiền Anh, Hoàng Anh vẫn cất lên lời sẻ chia thật dễ thương và ấm lòng. Hai chị em gửi tới những người bạn không may rơi vào hoàn cảnh đó lời nhắn nhủ rằng “đừng buồn nhé”. Cũng vì những món quà nhỏ xinh từ tấm lòng thảo thơm của các em như miếng bánh, đèn ông sao sẽ được gửi đến bên mỗi bạn để “sóng gió qua đi” và “mặt Trăng luôn mỉm cười soi sáng”.
Những lời động viên đó còn được các em cụ thể hóa qua sắc màu với hình ảnh Trăng vàng dang rộng vòng tay ấp iu hai cô bé vào lòng. Đó là cô bé miền xuôi đang trao tặng đèn ông sao, chiếc bánh cho cô bé miền ngược cùng ánh nhìn đong đầy tình thân. “Tôi rất xúc động trước tác phẩm của Hiền Anh và Hoàng Anh.
Rõ ràng, siêu bão Yagi đã để lại nhiều nỗi niềm cho cả người lớn và trẻ nhỏ. Các em đã chứng kiến một Trung thu không rộn rã như mọi năm song đồng thời đón nhận những bài học đầu tiên về tinh thần đoàn kết, sẻ chia trong cuộc sống”, nhà thơ, giám khảo Huỳnh Mai Liên bày tỏ.
Chia sẻ về ý tưởng đặt lời và vẽ bức tranh này, Hiền Anh cho biết, cô bé biết đến cuộc thi trước khi bão Yagi xuất hiện và đã rất háo hức. Ban đầu, Hiền Anh vẽ về Tết Trung thu có mặt không chỉ ở Việt Nam mà ở rất nhiều quốc gia trên thế giới như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc… Ngày mẹ đi nộp tranh, Hà Nội ngập rất nhiều, bức tranh khi đến tay ban tổ chức bị ướt.
Ngay tối hôm đó, cô bé nghĩ mình có thể vẽ thêm một bức tranh nữa về sự sẻ chia sau cơn bão Yagi. Và mẹ đã động viên hai chị em cùng vẽ thì sẽ ý nghĩa hơn. “Con biết Trung thu năm nay có rất nhiều bạn nhỏ không may mắn, nên con mong muốn được chia sẻ với các bạn vùng khó khăn.
Em con vẽ xoáy tròn của cơn bão, tô rất nhiều màu. Con vẽ tiếp những cây bị đổ, những ngôi nhà bị tốc mái. Và con nghĩ, mặt Trăng sẽ luôn mỉm cười với các bạn nhỏ, sẽ dang tay ôm lấy chúng con và bảo vệ chúng con trước sự tàn phá của thiên nhiên”, Hiền Anh bày tỏ.
Chị Liên Hương, mẹ Hiền Anh, Hoàng Anh cũng chia sẻ: “Cuộc thi lần này của Nhã Nam có hình thức rất đổi mới, các con không chỉ vẽ mà còn làm thơ và sáng tác trong bức tranh của mình.
Mỗi bạn sẽ có cách tưởng tượng, sáng tạo riêng với chủ đề “Bí mật của Trăng”. Để vẽ được tranh đã khó mà còn phải làm được thơ càng khó hơn. Nhưng chính những câu thơ rất hồn nhiên của các con, sẽ mang lại cảm xúc cho người xem”.
Với Park Yoon Seo đến từ Hàn Quốc đang học lớp 3 tại Trường Quốc tế Hàn Quốc ở Hà Nội có tác phẩm tham gia cuộc thi và giành giải Đặc biệt thì: “Em thực sự sợ hãi khi cơn bão Yagi đổ bộ vào Hà Nội. Em đã nhìn thấy rất nhiều cây cối đổ xuống đường và cửa sổ trên phố bị vỡ.
Vì vậy, em thực sự muốn sẻ chia với những bạn nhỏ bị ảnh hưởng bởi cơn bão Yagi vừa qua. Gia đình em đã tham gia quyên góp. Mẹ em nói rằng, số tiền quyên góp này sẽ giúp cho những người không may mắn trong cơn bão vừa qua, có thể mua được những thứ thiết yếu, hữu ích để sinh tồn như thực phẩm hoặc màn chống muỗi. Em mong người dân Việt Nam sẽ vượt qua thời gian khó khăn này”.
Những “bí mật” ngọt ngào
Có thể nói, phần lớn những dòng cảm xúc đề tranh của các bạn nhỏ tham gia cuộc thi chưa thể gọi là thơ song vẫn khiến mọi người phải dừng bước và lắng lại. Cũng bởi, “Bí mật của Trăng” mà các em thổ lộ thật mộc mạc, hồn nhiên, trong trẻo đưa bao người trở về cùng ký ức tuổi thơ để cùng vang lên những ước mơ được yêu thương, vui chơi dưới ánh Trăng rằm.
“Dịp này, cùng với trao giải cuộc thi và triển lãm tranh đến cuối tháng 9, Nhã Nam còn tổ chức chương trình booktour khá thú vị khi các bạn nhỏ được đọc sách Trung thu “Bí mật của Trăng” và workshop làm đèn ông sao truyền thống dưới sự hướng dẫn của các nghệ nhân làng Hậu Ái (Hoài Đức, Hà Nội). Các con đều cảm thấy tự hào và vui sướng với thành quả của mình. Hy vọng Nhã Nam sẽ tiếp tục tổ chức những cuộc thi, sân chơi hữu ích để các bạn nhỏ có cơ hội thử sức và trải nghiệm”. Chị Liên Hương, phụ huynh bạn nhỏ Bùi Hiền Anh và Bùi Hoàng Anh
Đó là một hình ảnh Trăng thật đáng yêu qua miêu tả của cô bé Bảo Thanh (7 tuổi): “Trăng là chiếc bánh/ Ai đẩy lên trời/ Trăng như kẹo mút/ Trong tay bé chơi”. Với các bạn đến từ trường quốc tế cũng vậy. Trên tranh của Park Yoon Seo có dòng cảm xúc: “Thỏ ngọc làm bánh/ Trung thu hoan hỉ/ Nhà nhà đều vui/ Thỏ Ngọc cũng vui/ Nào cùng làm bánh/ Hát mừng đón Trăng”.
“Em đã vẽ bức tranh từ niềm tin rằng có một chú Thỏ ngọc sống trên mặt Trăng. Thỏ ngọc làm bánh gạo và gửi những chiếc bánh cho con người sống trên Trái đất với mong muốn tất cả mọi người sẽ có cuộc sống sung túc, đủ đầy, hạnh phúc. Vì ở Hàn Quốc, mọi người thường thưởng thức món bánh gạo vào dịp Trung thu”, cô bé chia sẻ.
Riêng với các bạn nhỏ đến từ Trung tâm Năng khiếu Hoàng Uyên (TP Huế), bên cạnh những “bí mật” rộn rã, ngọt ngào với đèn ông sao, múa lân, phá cỗ đêm rằm, các em còn có “bí mật” xúc động: “Thiếu nhi yêu thương cùng vui chơi/ Xem lân múa nhảy, hát yêu đời/ Trung thu của bé trong nhi viện/ Vẫn yêu đời có cỗ, có rồng lân”.
Đó là những lời cô bé Nguyễn Bảo Khánh Đan (sinh năm 2017) đề vào bức tranh em vẽ về Trung thu trong bệnh viện thiếu nhi, nơi còn nhiều bạn nhỏ đang phải vất vả điều trị bệnh song vẫn rộn tiếng cười theo nhịp múa lân, rước đèn.
Có thể thấy, từ những lời đề trên tranh, đối với trẻ thơ, ngoài niềm vui bên gia đình, bạn bè, mái trường, các em còn luôn quan tâm đến cuộc sống xung quanh và biết cách bày tỏ tình cảm, mong ước về một cuộc sống yên bình, tràn đầy niềm vui.
Để có được điều đó, chắc chắn rằng, các em luôn được cha mẹ quan tâm, yêu thương; thầy cô rèn giũa, bồi đắp tri thức, dưỡng nuôi tâm hồn. Đó cũng chính là “quả ngọt” lớn nhất mà cuộc thi làm thơ, vẽ tranh “Bí mật của Trăng” thu được từ hơn 100 tác phẩm gửi đến chứ không chỉ giới hạn trong những tác phẩm đoạt giải.
Chẳng thế mà, khi chấm giải cuộc thi, nhà thơ Huỳnh Mai Liên đã ước: “Ước gì có nhiều giải thưởng hơn để gửi tới các tác giả nhí và gia đình vì mỗi bức tranh và bài thơ là biết bao tâm huyết” để rồi chị luận giải: “Nhưng trong hành trình sáng tác ấy, mỗi bạn nhỏ đã đón nhận rất nhiều yêu thương từ gia đình, độc giả xem tranh đọc thơ, từ Nhã Nam và cả mình nữa”.
Còn với Công ty Cổ phần Văn hóa & Truyền thông Nhã Nam, việc tổ chức chuỗi hoạt động “Bí mật của Trăng” là cách khéo léo khơi gợi cho các bạn nhỏ chia sẻ “bí mật” của mình dưới đêm rằm, đồng thời tạo không gian ấm cúng để lắng nghe và chia sẻ câu chuyện của mọi nhà. Song điều không mong muốn là vừa qua miền Bắc bị bão số 3 (Yagi) đổ bộ, càn quét gây ra nhiều thiệt hại về người và của.
Vì vậy, đơn vị chủ động lùi lại buổi trông trăng và trao giải cuộc thi để tập trung nguồn lực cùng cả nước khắc phục hậu quả thiên tai. Nhã Nam đã chung tay cùng Hội Nhà văn Việt Nam 50 triệu đồng, đóng góp cùng Hội Xuất bản Việt Nam 20 triệu đồng; đồng thời trao tặng 86 bộ sách giáo khoa, hơn 1.680 cuốn vở cùng đồ dùng học tập tới thầy cô và các em học sinh tại Trường Tiểu học và Trường THCS Thất Khê (Tràng Định, Lạng Sơn).
Hoạt động ý nghĩa này của Nhã Nam vẫn được nối dài qua việc tiếp tục kêu gọi sự chung tay của cộng đồng quyên góp những món đồ thiết yếu như: Sách vở, đồ dùng học tập và quần áo cho học sinh vùng cao đến cuối tháng 9.
“Dự kiến trong tháng 10, Nhã Nam sẽ trực tiếp trao những món quà này tới tay các em và tổ chức hoạt động đọc sách ở điểm trường vùng cao. Một quyển sách, một cây bút – dù nhỏ bé, nhưng sẽ là bước khởi đầu cho tương lai tươi sáng hơn của các em.
Chúng tôi hy vọng sẽ làm cầu nối gửi gắm tình cảm của các bạn độc giả tới vùng cao, và mang đến cho các em học sinh nơi này những giá trị tốt lành”, Minh Trang, người phụ trách hoạt động thiện nguyện của Nhã Nam, cho biết.
Nguồn năng lượng của trẻ thơ luôn lấp lánh
Nhà thơ Huỳnh Mai Liên dành nhiều tình cảm và tâm huyết khi chấm giải cuộc thi làm thơ, vẽ tranh “Bí mật của Trăng”. Chị chia sẻ với Báo Giáo dục & Thời đại:
- Dù quỹ thời gian khá hạn hẹp, song tôi đã háo hức nhận lời làm giám khảo cuộc thi làm thơ, vẽ tranh “Bí mật của Trăng” do Nhã Nam tổ chức. Đúng như dự đoán ban đầu, tôi đã “gặp” lại một thế giới tuổi thơ trong trẻo, đầy màu sắc qua góc nhìn của các em. Khi hoàn thành công việc, cảm xúc của tôi là nhẹ nhõm, vui tươi. Vì thế, cuộc thi trở thành một món quà thú vị dành cho tôi.
- Từ cuộc thi này, chị nhận được những năng lượng gì từ trẻ thơ?
- Tôi luôn nghĩ, mọi em bé đều là một nhà thơ, họa sĩ đầy tiềm năng. Tôi đã học được từ các em cách nhìn cuộc sống một cách giản dị mà rực rỡ: “Mặt trời trái hồng/ Mặt Trăng trái thị/ Trăng treo trên cây/ Phải không mẹ nhỉ?” (Bảo Thanh, 7 tuổi) hay “Mặt Trăng tươi đẹp như hoa/ Yêu thương em gọi luôn là bé Trăng” (Thảo Nguyên). Nguồn năng lượng của trẻ thơ luôn lấp lánh, thách thức mỗi người lớn chúng ta đến gần hơn, hiểu và trân trọng sự sáng tạo của các bạn nhỏ.
- Làm thơ vẽ tranh không dễ với người lớn nên đề bài này đặt ra cho trẻ thơ liệu có là quá sức không, theo chị?
- Ban đầu, BTC cũng cân nhắc rất kĩ xem có nên đưa phần làm thơ vào cuộc thi không, vì làm thơ khó hơn vẽ tranh nên có thể số lượng bài dự thi sẽ ít hơn cuộc thi vẽ tranh trước đó. Nhưng sau khi suy nghĩ, bàn bạc kỹ lưỡng, BTC vẫn quyết định cho các con thử sức. Và kết quả thực sự rất bất ngờ khi nhận được hơn 100 bài dự thi chỉ trong thời gian ngắn. Thơ của các con không quá cầu kỳ về từ ngữ, cách diễn đạt, mà trong trẻo, hồn nhiên, đáng yêu vô cùng. Qua những dòng thơ đơn giản, các con ghi lại những cảm xúc chân thật của mình về Trung thu, về Trăng. Đó cũng là điều mà BTC trân trọng nhất. Qua cuộc thi, chúng mình cũng mong các bố mẹ sẽ để ý thật kỹ để phát hiện, khuyến khích và trân trọng những cảm xúc chân thật cũng như những khả năng tiềm ẩn của các con.
- Cùng tham gia cuộc thi còn có một số bạn quốc tế, điều này đem đến cho chị những thú vị gì?
- Mỗi bức tranh, mỗi bài thơ của các bạn nhỏ Việt Nam và Hàn Quốc đều chứa đựng một vẻ đẹp riêng mà tác giả gửi gắm. Trong đó, giải Đặc biệt của bạn Park Yoon Seo (8 tuổi) có chất thơ cả trong tranh và bài viết, mang tới niềm vui cho người thưởng thức; tác phẩm giải Nhất của bạn Nguyễn Đức Anh Khôi mang tới một thế giới rực rỡ, rộn rã cả về sắc màu và câu từ. Tôi luôn nghĩ, “nhiệm vụ” của người lớn chúng ta là khơi mở và để cho các con thoải mái sáng tạo, bay bổng với thế giới tưởng tượng đầy màu sắc của mình. Vì thế, tôi cũng xin cảm ơn Nhã Nam đã mang tới một sân chơi thú vị cho các bé và gia đình trong dịp Trung thu, đồng thời đón năm học mới.
- Có băn khoăn kết quả cuộc thi chưa thực sự thuyết phục vì tác phẩm đoạt giải cao song tranh chưa xuất sắc. Ý kiến của chị?
- Cuộc thi làm thơ vẽ tranh “Bí mật của Trăng” được chấm giải dựa trên chất lượng của cả tranh và thơ với tỉ lệ 50 - 50. Tiêu chí của cuộc thi là trân trọng nét hồn nhiên, trong trẻo và những tình cảm thơ ngây chân thật của các bạn nhỏ. Bởi vậy, có những tác phẩm thoạt nhìn chưa thấy xuất sắc về nét vẽ hay màu sắc, nhưng xem kỹ thì sẽ thấy toát lên góc nhìn và tâm hồn đáng yêu, trong trẻo của trẻ thơ, cộng thêm với bài thơ con viết rất hồn nhiên, chân thành. Chúng tôi đánh giá cao những tác phẩm như thế.
