Một đoàn chuyên gia quốc tế cùng với hải quân Colombia và một đoàn các nhà khảo cổ nước này đã tìm ra chính xác nơi những mảnh thuyền San José đang nằm dưới đáy biển. Nhiều hình ảnh chụp qua máy chụp siêu âm cho thấy những khẩu cà nông (súng thần công) bằng đồng, các vật dụng bằng sành sứ và những thứ khác.
Cuộc tìm kiếm San José đã trở thành một cuộc chạy đua trong tất cả mọi cuộc tìm vàng dưới đáy biển sau khi một công ty tìm vàng tư nhân công bố 34 năm về trước là họ đã tìm ra xác thuyền San José trong vùng vịnh của Colombia.
Chiến thuyền San José là của Tây Ban Nha khi xưa, đi chuyên chở của cải lấy từ các thuộc địa đem về "mẫu quốc". Theo các nhà sử học và khảo cổ học thì chiến thuyền này chở một kho tàng khủng lồ đến 11 triệu đồng tiền pesos bằng vàng và bạc đúc , một khối lượng lớn đá quý và nhiều phẩm vật giá trị khác.
Năm 1708 chiến thuyền San José được chỉ huy bởi thuyền trưởng Jose Fernandez de Santillan, và được hộ tống bởi hai chiến thuyền em "San Joaquin" và "Santa Cruz". Đó là thời đại vàng son của đế quốc Tây Ban Nha đi gây chiến tranh và chiếm hữu các thuộc địa tại châu Mỹ La tinh, trong sự cạnh tranh với đế quốc Bồ Đào Nha. Thời ấy, họ chưa biết đến loại tài nguyên thiên nhiên như dầu hỏa, mà mục đích tiên quyết là đi tìm vàng đem về mẫu quốc.
Tàu San José thời đế quốc Tây Ban Nha được đóng lại theo mẫu cũ của thế kỷ thứ 17, hoàn toàn bằng gỗ và di chuyển bằng nô lệ chèo thuyền |
Chiến thuyềnSan José chở nặng hàng tấn, khó di chuyển, nên được hộ tống bằng 3 chiến thuyền lớn có quân lính vũ trang và 1 chiến thuyền nhỏ vũ trang. Đoàn thuyền 5 chiếc đi về hướng Cartagena. Nhưng chỉ cách bờ biển Kolumbia có 30 hải lý thì bốn chiến thuyền của đế quốc Anh, chỉ huy bởi Đô đốc Charles Wager đang chờ chực để tấn công đoàn thuyền Tây Ban Nha.
Nhưng vì muốn tránh mùa bão biển và đi cho kịp thời gian về bến đích, nên đoàn thuyền Tây Ban Nha phải rời cảng vào ngày 28-5-1708. Ngày 7-06 thì họ bị chiến thuyền Anh tấn công. Chiếc San Joaquin chạy thoát cuộc tấn công với một chiếc thuyền hộ tống, chiếc Santa Cruz lọt vào tay quân Anh hoàn toàn, chiếc thuyền Conception bị thua và bị chính thủy thủ đoàn đốt cháy. Chiếc San José bị nổ tung và chìm xuống đáy biển, sâu đến 700 mét.
Trong thủy thủ đoàn gồm 600 người chỉ có 11 người sống sót. Kể từ ngày 10-6-1708 cho đến nay, lưu truyền hàng đời cái tin là kho tàng San José lớn nhất trong lịch sử hàng hải vẫn đang còn nằm dưới đáy biển. Tây Ban Nha sống qua nhiều thế kỷ bằng kho tàng lấy được của những nước khác tại châu Mỹ La tinh, nên trong thời đại hiện tại thì tụt hậu, thua kém các đế quốc cũ khác của thế kỷ thứ 17 như Pháp, Anh, Đức và Mỹ.
Con số giá trị của kho tàng hiện nay thì không ai đoán được chính xác vì còn phải đem lên tất cả kho tàng còn nằm dưới đáy biển, nhưng chính phủ Colombia phỏng đoán khoảng 4 tỷ USD. Trong khi đó, công ty tìm vàng Sea Search Armada (SSA), đã ghi danh sẽ được một phần của kho tàng từ năm 1981, thì phỏng đoán là trị giá kho tàng lên đến 17 tỷ USD.
Mỗi khi tìm ra một kho tàng là một cuộc chiến trước các tòa án của các quốc gia lại xảy ra, giữa các quốc gia với nhau và các công ty tham gia tìm vàng với nhau.
Một cuộc chiến trước nhiều tòa án về kho tàng San José đã xảy ra từ năm 1984 đến 2011 giữa những cơ quan chính phủ và công ty tư nhân tham gia tìm vàng. Năm 2011 một bản án trước tòa án Mỹ đã được công bố tuyên chủ sở hữu của kho tàng là quốc gia nơi kho tàng được tìm thấy theo hiệp ước UNESCO .