Ở trung tâm thành phố Rafah, trên bức tường bên ngoài nơi trú ẩn cho người sơ tán, chú chim nhỏ như đang xoa dịu những điều khắc nghiệt từ những xung đột vũ trang vẫn hiển hiện ở đây.
Bài hát nhẹ nhàng của chú chim thu hút sự chú ý của Hassan Abu Jazar khi anh đến đây để tìm mua chim.
Abu Jazar dành nhiều tuần để tìm kiếm loài chim đặc biệt được người dân địa phương gọi là “hoàng yến” này. Anh rất tỉ mỉ vì muốn tìm một con chim hoàng yến hay hót, không im lặng và hót đúng cao độ trước khi quyết định mua. Giá để mua chúng không hề rẻ, để là chủ nhân của một con chim như vậy cần chi 150 shekel.
Chàng trai 23 tuổi đã không nén được nụ cười vì tìm thấy con chim ưng ý.
Từng được săn lùng vì màu sắc rực rỡ và giai điệu êm dịu, những con chim này giờ đây phục vụ một mục đích rất quan trọng. Chúng giúp người Palestine chịu đựng những âm thanh sấm sét của các vụ nổ trong đợt pháo kích không ngừng nghỉ của Israel.
Tiếng hót của chúng cũng có thể át đi một phần, hoặc ít nhất là tạo ra một chút xao lãng, khỏi những âm thanh vo ve của máy bay không người lái mang tên lửa lơ lửng trên trời.
Làm dịu những âm thanh kinh hoàng
Theo Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo (OCHA) của Liên Hợp Quốc, việc tiếp xúc kéo dài với sự khủng khiếp của chiến tranh đã gây tổn hại lớn đến sức khỏe tâm thần của người dân Gaza.
Abu Jazar cũng là một trong bao người phải vật lộn với nỗi lo lắng kể từ khi chiến tranh bắt đầu. Anh tìm thấy niềm an ủi lớn lao khi nghe tiếng hót của những chú chim hoàng yến. Chúng cất tiếng hót trong phòng ngủ của anh.
Anh cho biết, tiếng hót của chim hoàng yến có thể che chắn mọi không gian trước nỗi kinh hoàng đến từ âm thanh pháo kích dữ dội. Chúng mang lại cảm giác thoải mái, giúp người nghe chịu đựng được nỗi sợ hãi.
Tiếng hót của 5 con chim mà Abu Jazar có, gồm con mới mua, không đủ lớn để át đi tiếng nổ, nhưng âm thanh nhẹ nhàng của chúng giúp anh bình tĩnh lại.
Abu Jazar sống ở Tal as-Sultan ở Rafah. Anh nằm trong số hàng nghìn người đang phải vật lộn với nỗi kinh hoàng của bom đạn.
Sự sụp đổ của hệ thống y tế ở Gaza đã không còn chỗ cho việc cung cấp bất kỳ hình thức điều trị sức khỏe tâm thần nào. Các bác sĩ còn lại trong khu vực đang phải ưu tiên điều trị hàng loạt người bị thương về thể chất. Họ làm việc suốt ngày đêm trong các bệnh viện sót lại đang hoạt động một phần.
 |
Những chú chim biết hót từ lâu đã được người dân Gaza ưa chuộng vì màu sắc, tiếng hót và giờ đây chúng giúp họ chịu đựng trong bom đạn. Ảnh: Mohamed Soleimane/Al Jazeera |
Đắm chìm trong tiếng hót
Ngay cả trước chiến tranh, người Palestine từ lâu đã sưu tầm các loài chim biết hót như hoàng yến, sẻ vàng, uyên ương… để được nghe những giai điệu êm dịu của chúng. Giờ đây, những con chim này đang trở thành những trợ thủ tin cậy về sức khỏe tâm thần.
Raed al-Qudra cũng là một người sơ tán vì chiến tranh. Ông cho biết, âm thanh từ các vụ nổ pháo kích của Israel thật đáng sợ và không có lựa chọn nào khác có thể xoa dịu nỗi sợ hãi của trẻ em ngoại trừ âm thanh của chim hoàng yến.
Bốn cô con gái và hai con trai của al-Qudra nằm trong số hơn một triệu trẻ em ở Dải Gaza mà Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) ước tính đang rất cần được hỗ trợ về sức khỏe tâm thần và tâm lý xã hội.
“Các con gái của tôi yêu thích chim vì màu sắc khiến chúng cảm thấy an toàn, bình tĩnh và linh hoạt hơn. Chúng tôi coi sự hiện diện của chim trong ngôi nhà như một phần trong số ít phương tiện giải trí còn sót lại kể từ khi chiến tranh nổ ra”, ông nói.
Al-Qudra đã nuôi chim trong 10 năm qua. Lần đầu tiên ông giới thiệu với gia đình mình về sức mạnh của tiếng chim hót cách đây 2 năm, trong cuộc oanh tạc của Israel năm 2022. Ông nói rằng nó giúp họ bình tĩnh lại.
Gần đây, ông đang hy vọng mua thêm một số chim nữa. Bất chấp điều kiện sơ tán khắc nghiệt, ông vẫn nhiều lần đến thăm chợ Rafah để tìm kiếm chim. Vài ngày trước, ông đã mua được 3 chú chim từ một người đã đồng ý bán với giá thấp hơn bình thường vì tình hình kinh tế khắc nghiệt ở Gaza.
Mặc dù chi phí thức ăn cho chim là một gánh nặng bổ sung nhưng ông nói: “Sức khỏe tinh thần của bọn trẻ là điều quan trọng nhất”.
 |
Người bán chim Dedar (trái) đồng ý bán cho ông Raed al-Qudra, người có 6 đứa con tìm thấy niềm an ủi trong tiếng chim hót. Ảnh: Mohamed Soleimane/Al Jazeera |
 |
Theo Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc, hơn một triệu trẻ em ở Dải Gaza đang rất cần được hỗ trợ về sức khỏe tâm thần. Ảnh: Mohamed Soleimane/Al Jazeera |
Chợ chim bùng nổ
Bốn tháng sau cuộc tấn công ngày 7/10/2023 của Hamas vào miền Nam Israel, chiến dịch quân sự của Israel đã biến phần lớn Dải Gaza thành đống đổ nát. Chiến tranh đã dẫn đến cái chết của gần 29 nghìn người Palestine, phần lớn trong số họ là trẻ em và phụ nữ. Hàng nghìn người khác được cho là đã bị chôn vùi trong đống đổ nát và đã chết.
Theo Liên Hợp Quốc, Rafah, tâm điểm của hoạt động quân sự mới của Israel, đã trở thành khu vực đông dân nhất ở Gaza. Giữa biển lều tị nạn trải dài khắp các con phố, một khu chợ không thể ngờ tới dành cho các loài chim biết hót đang được nhiều người chú ý.
 |
Không phải ai cũng có đủ khả năng để mua chim, nhưng nhiều người vẫn đến đây để thưởng thức màu sắc và tiếng hót líu lo yên bình. Ảnh: Mohamed Soleimane/Al Jazeera |
 |
Ở Rafah, nơi phần lớn dân số Gaza hiện tập trung đông đúc,hoạt động mua bán các loài chimbiết hót phát triển mạnh. Ảnh: Mohamed Soleimane/Al Jazeera |
Người bán chim Kamal Dedar di chuyển giữa các khách hàng tiềm năng, cung cấp thông tin chi tiết về các loài chim, màu sắc và giá cả. Ông Dedar đến từ khu phố Zeitoun ở thành phố Gaza và đang sống cùng gia đình 10 người trong một nhà kho ở Rafah.
Một số khách hàng đến gần những chiếc lồng được trưng bày trên đường phố hoặc treo lên các bức tường để quan sát kỹ những con chim. Dedar có các loại chim như hoàng yến, uyên ương, sẻ…
Một số khách hàng tiềm năng bị thuyết phục bởi giá cả. Ông Dedar cũng lưu ý rằng thức ăn cho chim đã tăng giá từ 7 shekel lên khoảng 80 shekel mỗi kg.
Bất chấp sự gia tăng mạnh mẽ về chi phí nuôi một loài chim biết hót, mức độ ưa chuộng đối với chúng dường như vẫn không hề giảm.
Ông Dedar cho biết, khách hàng đang tìm kiếm những giống chim có giọng nói êm dịu trong thời điểm khó khăn này. Một số người mua nhiều chim để đảm bảo có nhiều giai điệu khác nhau suốt cả ngày, vì một số loài chim hót hay hơn vào ban ngày trong khi những con khác lại thích hót ban đêm hơn.
