Thủy đình tại gia - độc đáo nghệ thuật rối nước

Du khách thích thú khám phá sân khấu rối nước mini
Du khách thích thú khám phá sân khấu rối nước mini

Sáng tạo bứt phá

Cho đến thời điểm này, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm vẫn là người đầu tiên và duy nhất ở Việt Nam đem sân khấu múa rối nước về tư gia.

Mô hình sân khấu rối nước thu nhỏ đầu tiên của nghệ sĩ Phan Thanh Liêm ra đời năm 2000, được anh trưng bày tại Triển lãm nghệ thuật Vân Hồ, Hà Nội. Bể nước làm sân khấu biểu diễn rất nhỏ, chỉ dài 80cm, rộng 50cm, và những con rối cũng được tạo tác thu nhỏ kích thước nhiều lần so với những diễn viên rối nước bình thường.

Sau bước thử nghiệm ban đầu, dù phải tiếp nhận nhiều ý kiến phản đối, hoài nghi của những người trong nghề và cả người thân trong gia đình, Liêm vẫn kiên định biến ý tưởng của mình thành hiện thực.

Năm 2001, Phan Thanh Liêm tiếp tục hoàn thiện sân khấu rối nước thu nhỏ, nhưng nâng kích thước lớn hơn và xây dựng thủy đình ngay tại tầng 3 ngôi nhà nhỏ xinh của mình trong một con hẻm nhỏ, đường đi lối vào ngoằn ngoèo trong ngõ chợ Khâm Thiên. Mô hình múa rối nước thu nhỏ sau hơn 17 năm đã ổn định và ngày càng thu hút được khán giả trong và ngoài nước tìm đến thưởng thức.

Nghệ sỹ Phan Thanh Liêm tâm sự: Anh sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống 7 đời gắn bó với nghệ thuật rối nước ở một làng quê xã Nam Chấn, (Nam Trực - Nam Định).

Sân khấu rối nước mini của nghệ sỹ Phan Thanh Liêm
Sân khấu rối nước mini của nghệ sỹ Phan Thanh Liêm 

Ông nội anh là nghệ sỹ Phan Văn Huyên, một bậc thầy về nghệ thuật điêu khắc tạo hình rối nước truyền thống. Cha anh là nghệ sỹ Phan Văn Ngải, là người góp phần đưa nghệ thuật rối nước Việt Nam lên đỉnh cao.

Tiếp thu những tinh hoa của nghệ thuật rối nước từ dòng tộc mình, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm lại tìm cách mở ra một hướng đi mới đầy sáng tạo, bứt phá nhưng cũng nhiều khó khăn, thử thách hơn. Là con nhà nòi, tham dự nhiều sự kiện trong làng nghề, mang theo tình yêu, tâm huyết với nghề rối nước, sống giữa đô thị, hơn ai hết anh Liêm nhìn thấy sự hạn chế của mô hình sân khấu múa rối nước lớn với mức đầu tư chi phí tốn kém đến hàng tỷ đồng.

Tuy đã là mô hình di động nhưng vẫn cồng kềnh, khó di chuyển mà lại đòi hỏi một bộ máy vận hành khá phức tạp. Rất trăn trở, anh Liêm ôm ấp ý tưởng tự mình làm chủ một sân khấu múa rối nước có nhiều ưu điểm, thu nhỏ, tiện dụng hơn. Gọn nhẹ và tiện lợi khi di chuyển, thủy đình mini của anh đáp ứng phù hợp việc biểu diễn phục vụ khán giả ở những không gian khác nhau, chật hẹp như trong trường học, cơ quan, gia đình… Nó cũng tiện lợi khi đi biểu diễn ở vùng sâu, vùng xa và càng tiện lợi khi đi biểu diễn ở nước ngoài. 

Vẫn không ngừng trăn trở

Mang nặng nỗi trăn trở làm cách nào để đưa hơi thở cuộc sống vào nghệ thuật cổ truyền để thu hút và đáp ứng nhiều hơn mối quan tâm của khán giả, anh Liêm cho biết mấy năm qua đã suy nghĩ, tìm tòi để cho ra đời những trò rối nước có đề tài hiện đại.

Ngoài những tích trò truyền thống, sân khấu rối nước mini của anh Liêm đã phản ánh những vấn đề của cuộc sống hôm nay như về vấn đề an toàn giao thông, văn hóa giao thông, chủ quyền biển đảo, bảo vệ môi trường.

Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm với “các diễn viên rối nước” do chính tay anh tạo tác

Khi xem tiết mục rối nước thể hiện màn đua xe ô tô, đua xe máy gây hậu quả nghiêm trọng của anh Liêm, Phó chủ tịch chuyên trách - Ủy ban an toàn giao thông quốc gia Khuất Việt Hùng đã rất tâm đắc, đánh giá cao. Ông cho rằng đó không chỉ là một tiết mục múa rối nước hấp dẫn mà còn là ý tưởng giáo dục đầy sáng tạo, có giá trị tuyên truyền về an toàn giao thông cho trẻ em, ngắn gọn mà sâu sắc. 

Vừa xây dựng thêm sân khấu thứ hai với qui mô rộng rãi khang trang, phục vụ được lượng khán giả đông hơn, đường đi lối lại thuận tiện hơn ở khu Thạch Bàn - Gia Lâm nhưng anh Liêm vẫn phải cáng đáng chạy đi chạy về hai nơi. Mong muốn của anh là tìm được cộng sự đắc lực, có cùng chí hướng sát cánh mở rộng hoạt động biểu diễn, bắt tay với các doanh nghiệp du lịch lữ hành để đáp ứng được nhu cầu trải nghiệm về văn hóa Việt Nam khi đến Hà Nội của nhiều khách quốc tế.

Tin tiêu điểm

Đừng bỏ lỡ