Tuy nhiên, nhiều cha mẹ mặc dù biết trước những nguy hại nhưng vẫn nhắm mắt làm ngơ bởi sự tiện dụng.
Những thực phẩm cần lưu ý
Một trong những sai lầm của cha mẹ khiến con dậy thì sớm là lạm dụng những thực phẩm chế biến sẵn, ăn nhiều đồ chiên rán, nước ngọt, đồ chơi, đồ gia dụng... chứa hóa chất độc hại.
Bác sĩ Nguyễn Hoàng Điệp, Trung tâm Nội tiết Hà Nội, chia sẻ, nhiều thói quen của cha mẹ khiến trẻ dậy thì sớm. Nhiều loại thực phẩm có thể gây ra tình trạng dậy thì sớm ở trẻ mà cha mẹ cần đặc biệt chú ý.
Thịt ở vùng cổ của các loại gia cầm như ngan, vịt... thường chứa nhiều thuốc tăng trọng nhất. Khi ăn nhiều thịt cổ, trẻ sẽ dễ bị kích thích dậy thì sớm. Bởi vậy không nên cho trẻ ăn nhiều thịt cổ gia cầm để tránh nguy cơ dậy thì sớm.
Những món ăn chiên rán với hương vị thơm ngon là lựa chọn hàng đầu của trẻ, vì chúng đã đánh đúng vào thị hiếu của trẻ nhỏ cũng như trẻ vị thành niên.
Tuy nhiên, thực phẩm chiên rán khi nấu ở nhiệt độ cao các món ăn như gà rán, khoai tây chiên... sẽ bị biến đổi chất, khi trẻ ăn vào có thể gây rối loạn nội tiết và dẫn đến cơ thể dậy thì sớm hơn.
Bên cạnh đó, những loại thực phẩm trái mùa thường chịu ảnh hưởng nhiều của các loại hóa chất, trong đó có chất kích thích tăng trưởng, chất bảo quản… Khi trẻ tiếp nhận quá nhiều các loại thực phẩm dạng này, hormone tăng trưởng của trẻ cũng sẽ bị ảnh hưởng, dễ dẫn tới hiện tượng dậy thì sớm.
“Khi bạn nấu các món ăn bổ dưỡng cho trẻ như món canh hay súp chế biến từ các bộ phận nội tạng động vật phải đặc biệt lưu ý về số lượng, trọng lượng và chủng loại. Bởi vì một món ăn nếu nấu quá nhiều thứ nội tạng với nhau với trọng lượng cao, quá đậm đặc sẽ biến thành một món ăn “kích thích” phát triển ở mức độ cao.
Bát canh hay cháo đó chứa hormone tuyến giáp, tuyến sinh dục… sẽ được gửi nhanh vào cơ thể trẻ, tạo ra một liều thuốc thúc đẩy dậy thì sớm vô cùng nhanh chóng và không cần thiết”, bác sĩ Nguyễn Hoàng Điệp nói.
Cũng theo chuyên gia này, nếu cho con ăn thực phẩm chứa nhiều muối trong một thời gian dài sẽ khiến cho hệ tiêu hóa, thận của bé gặp nguy. Bởi những món ăn chứa hàm lượng muối cao sẽ kích hoạt hormone có liên quan tới sinh sản đó là neurokinin B, dẫn đến cơ thể dậy thì sớm.
Đồng thời, đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành có chứa isoflavone giống estrogen dễ khiến các bé gái dậy thì sớm. Bởi vậy tốt nhất là không nên cho các bé gái sử dụng nhiều các chế phẩm này.
Cha mẹ không nên cho trẻ sử dụng nhiều các sản phẩm có chứa chất bảo quản, chất tạo màu... như thực phẩm đóng hộp, đồ ngọt, béo, thực phẩm nhiều dầu mỡ... Bởi các chất giống như hormone giới tính có thể tiềm ẩn trong các chất gây mùi, tạo màu, bảo quản, tăng độ đạm giả tạo...
Thói quen gây hại
Một trong những sai lầm khiến trẻ có thể dậy thì sớm là sử dụng túi ni lông hoặc hộp xốp để đựng thực phẩm nóng như sữa đậu, nước ngô, nước canh, cơm… ở 78 - 80 độ C. Hoặc màng bọc ni lông bị nóng chảy sau khi làm nóng thức ăn trong lò vi sóng sẽ dễ dàng thôi nhiễm chất độc vào thức ăn.
Không chỉ các loại thực phẩm nóng, ngay cả những thực phẩm nguội lạnh nếu đựng trong các loại túi ni lông, hộp nhựa được sản xuất từ nhựa tái chế cũng gây tác hại cho sức khỏe.
Đó là những loại thực phẩm có nhiều axit như dấm chua, dưa chua, cà chua, các loại thực phẩm chứa dầu hay các thực phẩm mặn khi đựng trong túi ni lông cũng rất nguy hiểm vì có chất điện ly nên khiến việc hòa tan rất nhanh.
Việc ngăn chặn dậy thì sớm ở trẻ phần là do chế độ ăn uống. Tuy nhiên, nếu trẻ đã bị dậy thì sớm, ngoài điều trị bằng thuốc, việc xây dựng chế độ ăn uống cũng như sinh hoạt hợp lý cũng giúp rất nhiều trong việc trì hoãn.
Cha mẹ lưu ý, không để tivi trong phòng ngủ của trẻ. Không riêng gì với trẻ dậy thì sớm, hãy giới hạn thời gian trẻ tiếp xúc với màn hình, bao gồm cả máy tính và trò chơi điện tử, không quá 1 đến 2 giờ.
Cha mẹ cần khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất phù hợp với lứa tuổi và thú vị trong khoảng 30 phút đến 1 giờ mỗi ngày. Có thể kết hợp hay thay đổi nhiều hoạt động mang lại sự đa dạng, giúp trẻ hứng thú hơn. Cách tốt nhất là bạn hãy dành thời gian tham gia những hoạt động ngoài trời cùng với trẻ.
Khi phát hiện con dậy thì sớm cha mẹ nên đưa con đi khám để chẩn đoán và điều trị bệnh dậy thì sớm cho trẻ. Việc điều trị nhằm cải thiện chiều cao, ngưng trưởng thành sinh dục, giảm nguy cơ quan hệ sinh dục sớm và lạm dụng tình dục, phòng tránh những rối loạn tâm lý...
