Nó khiến nhiều phụ huynh phải tin vào thực trạng có nhiều bé gái sớm “ăn trái cấm” và dù không “vạch đường” thì “hươu” vẫn chạy vào con đường đầy hệ lụy đau lòng…
Tại “trứng khôn” hay “vịt dại”?
Mang những câu chuyện tương tự như trên để cảnh tỉnh một người bạn có cô con gái 14 tuổi, tôi bị chị mắng xối xả: “Các cô hay làm ầm ĩ, đẩy quá vấn đề lên. Mấy con ranh ăn còn phải đút cơm vào mồm, miệng còn hoi sữa, ra đường vẫn như con ngố biết gì mà yêu với đương”.
Nhưng rồi chính chị hoảng hồn gọi điện cho tôi giữa đêm khuya để khóc vì cái đứa miệng còn hoi sữa ấy “đã có thai với thằng học trên hai lớp”.
Theo Bệnh viện Phụ sản Trung ương, 6 tháng đầu năm nay có gần 5.000 ca đến phá thai, trong đó trẻ vị thành niên (VTN) chiếm tỷ lệ không nhỏ. Ngày càng nhiều trẻ mới chỉ 12-14 tuổi đã phải đi phá thai, thậm chí có những trẻ 13 tuổi mang thai đến 30 tuần mà gia đình vẫn không biết.
Ở các bệnh viện phụ sản khác, những con số này cũng đáng báo động. Tuy nhiên, nhiều cha mẹ vẫn thờ ơ và nghĩ rằng đó là chuyện ở những nơi khác, gia đình khác chứ không thể xảy ra ở nơi mình sống hay xảy ra với con mình được.
Trong suy nghĩ của nhiều bố mẹ, con mình bé bỏng, non nớt “ăn chưa no, lo chưa tới” làm sao đã biết làm “ba cái chuyện mất nết”. Nhưng trên thực tế, chuyện trẻ VTN yêu sớm và quan hệ tình dục tự nguyện “như cỏ dại” đang xảy ra hàng ngày.
ThS Nguyễn Hồng Lê - chuyên gia tư vấn Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản VTN - thanh niên của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cho biết: "Đọc các comment của diễn đàn, tôi thấy rất lạ là đến bây giờ vẫn có nhiều phụ huynh ngây thơ không tin tình trạng trẻ quan hệ tình dục sớm khi mới 12, 13 tuổi.
Tôi là người thường xuyên tiếp xúc với trẻ ở lứa tuổi này nên xin khẳng định rằng đây là một thực tế có thật, xảy ra như cơm bữa, không phải chuyện vớ vẩn hay bịa đặt".
Phải “vạch đường” cho “hươu” chạy đúng
Các kết quả nghiên cứu cho thấy, độ tuổi quan hệ tình dục lần đầu ở VTN Việt Nam ngày càng sớm. Tuy nhiên, kiến thức của VTN về phòng tránh thai, HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác vẫn còn rất hạn chế - chỉ có khoảng 20,7% sử dụng biện pháp tránh thai trong lần quan hệ tình dục đầu tiên.
Trẻ em gái 12 – 13 tuổi đã quan hệ tình dục không còn là câu chuyện hãn hữu mà các bậc phụ huynh cho rằng “chỉ những đứa trẻ lêu lổng, thiếu giáo dục” mới làm như vậy nữa. Nó đang là một thực trạng đáng lo ngại, đòi hỏi gia đình, nhà trường và xã hội phải thực sự quan tâm trước khi quá muộn.
Trẻ VTN phần lớn dậy thì ở độ tuổi 10 - 15, chuyển từ thời kỳ không có sang thời kỳ có hoạt động tình dục và sinh sản. Điểm mốc của sự biến đổi này là có kinh nguyệt ở con gái và xuất tinh, mộng tinh ở con trai.
TS Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu xã hội (ISDS) cho rằng, giới trẻ chưa được dạy cách kiểm soát những ham muốn. “Bố mẹ thì tránh né, dọa nạt chứ chẳng bao giờ nói với con cái là nếu thích bạn ý rồi thì nên làm thế nào cả.
Để rồi trong xã hội ta dẫn tới rất nhiều câu chuyện thương tâm, chẳng hạn, có hai bạn trẻ yêu nhau và có quan hệ tình cảm với nhau, nhưng khi chuyện vỡ lở thì mới hay cô bé vẫn đang trong độ tuổi VTN và người con trai phải ngồi tù”, TS Khuất Thu Hồng chia sẻ.
Trong khi nhiều em đang lúng túng giữa biết và hiểu, đúng và sai thì nhiều bậc cha mẹ vẫn chưa nhận thức hết được thực trạng đáng lo ngại về hệ lụy SKSS của con em mình. Hầu hết ở các ca mang thai ngoài ý muốn, các em không được cha mẹ trang bị cho những kiến thức cơ bản để phòng tránh. Chỉ khi chuyện đã rồi mới vội vã tìm cách giải quyết.
Khi có chuyện xảy ra, ít người nghĩ đó là lỗi của mình chưa giúp con trang bị kiến thức mà tìm mọi cách đổ lỗi cho hoàn cảnh và đổ lỗi cho con cái. Điều đó cũng đưa đến một thực tế là phần lớn trẻ VTN khi mang thai ngoài ý muốn hoặc mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục đều lo sợ, e ngại và che giấu khiến bố mẹ và thầy cô không tiếp cận được.
Độc giả Phan Trung Kiên (ở Khu đô thị Định Công, Hà Nội) chia sẻ: “Nhiều người nói rằng, trẻ VTN quan hệ tình dục sớm và tỷ lệ nạo hút thai nhiều là do ảnh hưởng bởi xã hội phương Tây. Nhưng nhìn vào bức tranh của trẻ em phương Tây thì mới thấy rằng ý kiến đó hoàn toàn không chính xác.
Trẻ em phương Tây rất chững chạc trong giao tiếp, biết yêu sớm nhưng hoàn toàn không quan hệ tình dục một cách quá sớm và thiếu an toàn như trẻ em Việt Nam”.
Đồng tình với quan điểm này, chị Thảo (ở Kiến An, Hải Phòng) khẳng định: “Có ai thấy hay nghe nói trẻ VTN phương Tây phá thai chui, hay nạo thai tỷ lệ cao như ở ta không? Không hề có, ngay cả trẻ những em có quan hệ tình dục trước 18 tuổi cũng được trang bị kiến thức rất kỹ ngay từ bé về tình dục, sinh con và cách tránh thai an toàn”.
Ông Nguyễn Văn Tân – Phó Tổng cục trưởng phụ trách, Tổng cục DS-KHHGĐ cho rằng, để ngăn chặn tình trạng này, cần cung cấp kiến thức về SKSS và kỹ năng phòng tránh cho VTN. “Chúng tôi không cho rằng đây là "vạch đường cho hươu chạy" bởi không "vạch đường" thì "hươu vẫn chạy".
Vấn đề là chúng ta phải vạch ra con đường đúng cho "hươu chạy" cho đúng, cụ thể đó là cần trang bị những kiến thức về SKSS trong chương trình giáo dục cho học sinh, kỹ năng sống trong chương trình đào tạo sinh viên, cung cấp rộng rãi các thông tin và kiến thức về SKSS cho các nhóm thanh niên, VTN khác trên các kênh thích hợp (Internet, trung tâm tư vấn, câu lạc bộ...) đồng thời tạo điều kiện để các bạn thanh niên dễ dàng tiếp cận được các phương tiện và biện pháp tránh thai thích hợp khi cần”.
Trước thực trạng này, phần lớn các nhà giáo dục cho rằng việc giáo dục tình dục, tình yêu và sinh sản cho VTN cần phải tiến hành ngay từ khi trẻ 9 – 10 tuổi, chưa có hoạt động tình dục để không tạo ra tính tò mò làm thử các hành vi tình dục ở trẻ; giúp cho trẻ sau này sinh hoạt tình dục bằng sự hiểu biết, bằng trí tuệ của khoa học tình dục ngay từ lần đầu tiên.
