Thi công dang dở, làm xấu di tích
Trước thực trạng ngổn ngang của dự án kè bờ hồ di tích Thành cổ Quảng Trị, đơn vị quản lý di tích đã mở hệ thống dẫn nước vào hồ để vừa đảm bảo mỹ quan di tích, vừa phục hồi môi trường sinh sống cho cá và sinh vật. Tuy nhiên, du khách đến đây không khó để quan sát những hạng mục thi công dang dở tại công trình này.
 |
Dự án tôn tạo kè bờ hồ di tích Thành cổ Quảng Trị ngổn ngang. |
Theo ghi nhận của phóng viên Báo Giáo dục và Thời đại, tại khu vực lòng hồ bao quanh di tích hiện ngổn ngang đất cát, vật liệu xây dựng. Bên trong thành của 2 hồ nước, đơn vị thi công đã hoàn thành một số đoạn gia cố bờ kè.
Phần lớn hệ thống móng trụ đã được đổ bê tông, riêng phần cốt thép chưa hoàn thiện, các thanh sắt để lộ thiên nên đã hoen gỉ. Một số đoạn lan can trước đó được mở dùng làm lối vận chuyển vật liệu nhưng nay chỉ rào chắn bằng thanh tre thô sơ, không có biển cảnh báo.
  |
Đơn vị thi công không phục hồi những vị trí đã phá dỡ để tập kết vật liệu thi công. |
Ông Lê Anh Sơn - cựu chiến binh, sống tại khu phố 2, thị xã Quảng Trị cho biết: “Khi triển khai dự án tôn tạo bờ hồ, người dân và nhiều cựu chiến binh đến đây đều cảm thấy phấn khởi, kỳ vọng di tích sẽ trở nên khang trang hơn. Tuy nhiên, không hiểu vì sao mà hơn 2 năm rồi, việc thi công vẫn chưa hoàn thành, đến nay thì dừng hẳn. Việc này làm cho lòng hồ nhếch nhác, nhiều vị trí bờ kè cũ bao quanh bị phá vỡ để cho xe chở vật liệu xuống nhưng giờ không được trả về nguyên trạng”.
Người dân địa phương cho hay, để phục vụ xây dựng, đơn vị thi công đã hút nước lòng hồ. Do cạn nước, khiến nhiều loại cá trong lòng hồ bị chết, bốc mùi hôi. Hơn nữa, việc tập kết vật liệu xây dựng cũng làm xấu cảnh quan di tích.
 |
Nhiều du khách quốc tế đến tham quan Thành cổ. |
Để phục vụ công tác thăm viếng của du khách, Ban Quản lý Di tích quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị đã cử nhân viên thu dọn vật liệu, bao xi măng dưới đáy hồ. Đồng thời, tiến hành xả nước, thông 2 hồ để tránh tình trạng cá chết, đảm bảo cảnh quan.
 |
Trưởng Ban Quản lý Di tích quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị nói rằng, dịp kỷ niệm 27/7 vừa qua, nhiều cựu chiến binh đã lên tiếng vế sự nhếch nhác ở khu vực hồ trước di tích. |
Bà Cáp Thị Thiên Trang - Trưởng Ban Quản lý Di tích quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị cho biết, dự kiến, dịp 30/4 và 1/5 tới đây lượng khách tới tham quan Di tích quốc gia Thành cổ Quảng Trị sẽ rất đông. Trước thực trạng công trình đang thi công dang dở tại di tích, Ban Quản lý di tích đề nghị đơn vị thi công sớm chỉnh trang hoàn thành các hạng mục công trình để đảm bảo mỹ quan di tích, phục vụ công tác đón tiếp du khách được tốt hơn.
Dự án tạm ngừng, bị thu hồi vốn
Thành cổ Quảng Trị có hệ thống kè bờ hồ bao quanh với tổng chiều dài hơn 4km. Sau hàng chục năm, hệ thống kè đã bị xuống cấp nghiêm trọng. Đặc biệt, năm 2020, do ảnh hưởng của thời tiết khiến một đoạn bờ kè Thành cổ bị đổ sập.
 |
Các bao tải đựng vật liệu vương vãi khắp hồ được nhân viên Ban quản lý di tích thu gom. |
 |
Hàng loạt cột sắt dựng đứng sát lan can bờ hồ, gây mất an toàn. |
Năm 2021, từ nguồn vốn hỗ trợ đầu tư các công trình khẩn cấp, Trung ương đã bố trí 25 tỷ đồng để tỉnh Quảng Trị xây dựng, tu bổ lại hệ thống kè bờ hồ Di tích quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị.
Dự án thực hiện tu bổ, gia cố toàn bộ kè hồ bên trong Thành cổ và kè bờ hồ bên ngoài giáp đường Lý Thái Tổ, đường Hai Bà Trưng với tổng chiều dài trên 3.138m. Thời gian thực hiện dự án trong 2 năm 2021-2022. Đơn vị thi công gồm Liên danh Công ty TNHH MTV Minh Thành, Công ty TNHH MTV Tuấn Đạt Thành và Công ty TNHH MTV 673.
 |
Đơn vị thi công mới xây dựng phần móng, để lại những cọc sắt chỏng chơ, hoen gỉ. |
Quá trình thực hiện, các đơn vị thi công đã xây dựng, sửa chữa tại một số vị trí, tuyến kè xung yếu. Tuy nhiên, quá trình thi công dự án chậm, mới chỉ giải ngân hơn 12,7 tỷ đồng, số vốn còn lại đã bị thu hồi dẫn đến công trình dở dang.
Lãnh đạo Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng (QLDA ĐTXD) tỉnh Quảng Trị cho biết, lý do khiến quá trình thi công kéo dài, không đảm bảo kế hoạch do các nhà thầu chưa huy động đầy đủ nhân lực, vật lực, máy móc, thiết bị; thời gian thực hiện hợp đồng ngắn so với thực tế để tổ chức thi công đảm bảo yêu cầu thiết kế.
Bên cạnh đó, khó khăn về thủ tục, nền địa chất yếu, phải tạm dừng hoạt động trong những ngày lễ lớn của tỉnh trong năm 2022. Khi dự án đang triển khai dang dở thì bị cắt vốn.
   |
Vỉa hè trước di tích có dấu hiệu xuống cấp. |
Tháng 12/2022, UBND tỉnh Quảng Trị đã có tờ trình về việc đề xuất bố trí lại nguồn vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ theo Quyết định số 118/QĐ-TTg ngày 27/12/2020 của Chính phủ. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn chưa được phê duyệt.
Ông Trương Hữu Hiếu - Phó Giám đốc Ban QLDA ĐTXD tỉnh Quảng Trị cho biết: "Trước mắt, Ban QLDA ĐTXD tỉnh chỉ đạo đơn vị thi công phối hợp với đơn vị quản lý di tích hoàn thành, hoàn trả lại mặt bằng nguyên trạng để phục vụ công tác thăm viếng của du khách. Trong thời gian chưa được bố trí nguồn vốn, đơn vị có phương án cho quyết toán công trình và kiến nghị UBND tỉnh bố trí nguồn vốn khác để hoàn thành những khối lượng còn lại của công trình".
