Thay đổi ‘nếp nghĩ, cách làm’ để bình đẳng giới đi vào đời sống

Khi truyền thông bắt đầu từ những điều gần gũi

Những năm gần đây, tại xã Ngọk Réo (Quảng Ngãi), địa bàn có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, câu chuyện bình đẳng giới không còn là khái niệm xa vời hay chỉ tồn tại trong các văn bản, khẩu hiệu. Phụ nữ đã mạnh dạn hơn khi tham gia sinh hoạt cộng đồng, phát biểu ý kiến trong các cuộc họp thôn, làng. Bên cạnh đó, trẻ em, nhất là trẻ em gái, được quan tâm nhiều hơn đến việc học tập, chăm sóc và bảo vệ. Những chuyển biến tích cực ấy bắt nguồn từ sự vào cuộc bền bỉ của Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) xã thông qua hoạt động truyền thông, vận động thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” thuộc Dự án 8.

Xác định truyền thông là giải pháp then chốt để tác động trực tiếp đến nhận thức và hành vi, Hội LHPN xã Ngọk Réo triển khai Dự án 8 theo phương châm “mưa dầm thấm lâu”, lấy người dân làm trung tâm, bám sát thực tiễn đời sống. Các buổi truyền thông không đơn thuần là phổ biến chủ trương, chính sách, mà là không gian để đối thoại, chia sẻ, trao đổi những vấn đề rất cụ thể: Từ vai trò của phụ nữ trong gia đình, trách nhiệm cùng chăm sóc con cái, đến phòng, chống bạo lực gia đình, xâm hại trẻ em, chăm sóc sức khỏe sinh sản, giáo dục tiền hôn nhân.

Theo bà Phan Thị Hiệp, Chủ tịch Hội LHPN xã Ngọk Réo, việc thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” cần bắt đầu từ những điều gần gũi, quen thuộc trong mỗi gia đình. Khi người dân hiểu rằng bình đẳng giới không làm “mất vai trò” của ai, mà giúp mỗi thành viên được tôn trọng, chia sẻ và phát triển, thì sự thay đổi mới thực sự bền vững. Hoạt động truyền thông vì vậy tập trung làm rõ các khuôn mẫu giới, những định kiến lâu nay vẫn âm thầm chi phối đời sống gia đình, để từng bước tháo gỡ, thay đổi.

Năm 2025, Hội LHPN xã triển khai phong trào thi đua với chủ đề “Phát huy vai trò của phụ nữ tham gia xây dựng Đảng, hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, sẵn sàng bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”. Trên tinh thần đó, nội dung truyền thông

về bình đẳng giới, xây dựng gia đình hạnh phúc, phòng chống bạo lực được lồng ghép chặt chẽ với các phong trào thi đua, tạo sự lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng. Chỉ riêng trong năm 2025, Hội đã tổ chức hàng chục buổi truyền thông, thu hút hàng nghìn lượt hội viên, phụ nữ tham gia, góp phần nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi từ cơ sở.

Thay đổi nhận thức gắn với hành động cụ thể

Không dừng lại ở truyền thông, Hội LHPN xã Ngọk Réo chú trọng cụ thể hóa việc thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” bằng những mô hình, hoạt động thiết thực, dễ tiếp cận. Hưởng ứng Phong trào thi đua “Xây dựng người Phụ nữ Việt Nam thời đại mới”, được triển khai gắn với cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” và “Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm của đồng bào dân tộc thiểu số, giúp đồng bào vươn lên thoát nghèo bền vững”.

Từ các phong trào ấy, nhiều phụ nữ đã mạnh dạn thay đổi tư duy, chủ động tìm hướng phát triển kinh tế. Câu chuyện của chị Y Hoa (thôn Kon Jong) là một minh chứng. Trước đây, cuộc sống gia đình chị chủ yếu dựa vào rẫy mì và công việc làm thuê, thu nhập bấp bênh. Khi địa phương phát triển du lịch cộng đồng, chị Hoa nảy sinh ý tưởng đưa sản phẩm rượu ghè truyền thống của người Xơ Đăng ra thị trường. Sau nhiều lần thử nghiệm thất bại, chị đã cho ra đời sản phẩm “Rượu ghè nếp than – men lá” được người tiêu dùng đón nhận.

Nhận được sự động viên, hỗ trợ của Hội LHPN xã, năm 2022, chị Y Hoa mạnh dạn đưa ý tưởng khởi nghiệp tham gia Cuộc thi Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo do Hội LHPN tỉnh tổ chức và đạt giải Khuyến khích. Từ đó, sản phẩm được kết nối với nhiều khách hàng, giúp kinh tế gia đình dần ổn định. Nhận thấy mô hình hiệu quả, Hội LHPN xã đã tham mưu thành lập “Tổ liên kết sản xuất rượu nếp than” tại thôn Kon Jong, vừa tạo thêm việc làm, thu nhập cho phụ nữ, vừa góp phần bảo tồn và phát huy nghề truyền thống của đồng bào.

Cùng với đó, việc thành lập Tổ hợp tác “Phụ nữ trồng cây ăn quả” đã tạo sự liên kết giữa những hộ sản xuất nhỏ lẻ, nguồn vốn hạn chế, dễ gặp bất lợi khi tham gia thị trường. Thông qua mô hình này, các thành viên có điều kiện hỗ trợ nhau trong sản xuất, từng bước nâng cao hiệu quả kinh tế, góp phần thực hiện chủ trương phát triển kinh tế tập thể, thúc đẩy kinh tế nông nghiệp – nông thôn trên địa bàn xã.

Đáng chú ý, Hội LHPN xã đã vận động, hướng dẫn chị Y Nga (thôn Đăk Duông), thành viên của Tổ, xây dựng ý tưởng khởi nghiệp và tham gia Cuộc thi “Phụ nữ khởi nghiệp năm 2022” do Hội LHPN tỉnh tổ chức. Ý tưởng của chị Y Nga đã giành giải Ba tại cuộc thi. Từ kết quả này, Hội LHPN tỉnh thống nhất hỗ trợ nguồn vốn 280 triệu đồng cho 14 thành viên của Tổ có nhu cầu vay, tạo điều kiện đầu tư, mở rộng và phát triển các loại cây ăn quả.

Song song với phát triển sinh kế, công tác bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ và trẻ em tiếp tục được Hội quan tâm. Việc duy trì các “địa chỉ tin cậy”, mô hình “3 không, 3 có” đã góp phần hạn chế tình trạng bạo lực gia đình, xâm hại trẻ em, tạo điểm tựa để phụ nữ mạnh dạn lên tiếng, tìm kiếm sự hỗ trợ khi gặp khó khăn.

Một điểm nhấn khác trong hoạt động của Hội LHPN xã Ngọk Réo là gắn truyền thông "thay đổi nếp nghĩ, cách làm” với các chương trình an sinh xã hội, chăm lo cho phụ nữ và trẻ em yếu thế. Chương trình “Mẹ đỡ đầu” được duy trì hiệu quả, giúp trẻ mồ côi có thêm điểm tựa thông qua những hỗ trợ thiết thực vào dịp đầu năm học, lễ, tết. Bên cạnh đó, Hội còn phối hợp với các tổ chức, đơn vị thiện nguyện triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ hộ nghèo, học sinh có hoàn cảnh khó khăn.