Thanh tra Chính phủ vừa ban hành thông báo kết luận thanh tra việc thực hiện pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai; hoạt động thăm dò, khai thác cát, sỏi và quản lý đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận.
Theo Thanh tra Chính phủ, từ năm 2014 đến 2018, việc triển khai công tác lập, trình thẩm định điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh còn chậm, chưa đảm bảo đồng bộ, chất lượng có mặt còn hạn chế; khả năng dự báo về chỉ tiêu đất năng lượng chưa phù hợp với nhu cầu phát triển năng lượng điện mặt trời trên địa bàn. Trình tự, thủ tục một số hồ sơ giao đất, cho thuê đất còn thiếu sót, khuyết điểm. Trong đó, một số dự án điện mặt trời sử dụng đất thuộc vùng quy hoạch tưới của dự án thủy lợi, nhưng chưa xác định đầu tư kết hợp sản xuất nông nghiệp công nghệ cao.
Một số hồ sơ giao đất, cho thuê đất không có văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất; không thẩm định điều kiện giao đất, cho thuê đất. Một số dự án cho phép chuyển mục đích sử dụng đất không đúng quy định… Đặc biệt, có dự án vi phạm việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất và quản lý rừng (dự án Khu vui chơi giải trí và trồng rừng phòng hộ ven biển), chồng lấn quy hoạch thăm dò, khai thác chế biến Titan và diện tích đất rừng, vi phạm trật tự xây dựng... dẫn đến chậm tiến độ thực hiện đầu tư, hiệu quả đầu tư thấp.
Tỉnh Ninh Thuận cũng chưa có kế hoạch, phương án cụ thể để khai thác quỹ đất đã thu hồi (của các dự án có vi phạm) theo đúng quy định của pháp luật, có những khu đất thu hồi từ năm 2015 hiện vẫn để trống.
Thanh tra Chính phủ còn chỉ ra việc đôn đốc thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai của địa phương này chưa thường xuyên, kịp thời; đến thời điểm thanh tra (30/6/2019) số tiền còn phải thu là 27,415 tỷ đồng. Bên cạnh đó, việc quản lý quỹ đất công ích không chặt chẽ, dẫn đến sử dụng đất sai mục đích (TP. Phan Rang - Tháp Chàm, huyện Ninh Hải), hầu hết các địa phương cho thuê đất nông nghiệp không thông qua đấu giá, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên đất công ích…
Đáng chú ý, theo Thanh tra Chính phủ, việc thực hiện các dự án xây dựng - chuyển giao (BT) trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận còn thể hiện sự lúng túng của các cơ quan quản lý nhà nước cũng như nhà đầu tư. Cụ thể là trong việc thực hiện các quy định về dự án BT, giao và cho thuê đất, xác định giá đất cụ thể để giao cho nhà đầu tư dự án BT còn thiếu chặt chẽ... Điều này khiến các dự án BT bị chậm, không đảm bảo tiến độ để bàn giao đưa vào sử dụng; chậm giao đất để thanh toán cho nhà đầu tư, gây lãng phí nguồn lực đất đai và ảnh hưởng đến hiệu quả của nhà đầu tư.
Tại một số dự án không sử dụng vốn nhà nước, nhiều vi phạm cũng được cơ quan thanh tra chỉ rõ. Trong đó, việc triển khai thủ tục lựa chọn chủ đầu tư một số dự án chưa thực hiện theo đúng quy trình; việc thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đầu tư có nhiều hạn chế, khuyết điểm; công tác giải phóng mặt bằng, hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật cấp điện, cấp nước ngoài hàng rào dự án theo cam kết của UBND tỉnh còn chậm…
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ kiểm điểm trách nhiệm chủ tịch và các phó chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận có liên quan đến các vi phạm, khuyết điểm nêu trong kết luận thanh tra. Đồng thời, Chủ tịch UBND tỉnh có trách nhiệm tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý theo thẩm quyền được phân cấp; chỉ đạo thủ trưởng các đơn vị có liên quan nghiêm túc kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân có liên quan đến các thiếu sót, vi phạm.
Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ kiến nghị thu hồi về ngân sách số tiền hơn 188,1 tỷ đồng. Cụ thể, thu hồi về ngân sách tỉnh khoản phải thu sau quyết toán dự án hoàn thành nhưng đến nay chưa thu hồi được, số tiền là 8,9 tỷ đồng; thu hồi số tiền 13,4 tỷ đồng do đã chi sai quy định tại các dự án Hồ chứa nước sông Than (11,028 tỷ đồng), dự án Vườn quốc gia Núi Chúa (604 triệu đồng); … thu hồi 138,3 tỷ đồng của các tổ chức, cá nhân nợ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản; thu hồi 27,4 tỷ đồng đối với các tổ chức, cá nhân chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai….
