Roua là một trong hàng trăm nghìn trẻ em Yemen phải nghỉ học kể từ khi chiến sự leo thang với sự can thiệp quân sự của liên quân nước ngoài do Ả-rập Xê-út dẫn đầu chống phiến quân Shiite Houthi 2 năm trước.
2 triệu học sinh ngừng học vì xung đột
Cuộc xung đột đẫm máu đã tước đi mạng sống khoảng 7.700 người, trong đó có gần 1.550 trẻ em, hàng trăm trường học phải đóng cửa.
Sau khi trường học bị đánh bom, Roua xin vào học tại một nhà thờ ở thành phố Taez quê nhà. Nhưng khi xung đột leo thang, gia đình bé không còn lựa chọn nào khác ngoài trốn chạy. Mạo hiểm vượt qua làn đạn, gia đình bé đi bộ 10 km trước khi tìm được một chiếc taxi tới thủ đô.
Tại thủ đô, Roua nộp đơn vào một trường học nhưng bị từ chối vì các lớp học đã quá đông. “Việc học của cháu đã ngừng lại bởi chiến tranh. Cháu không biết mình đã làm gì sai” – Roua buồn bã nói. Nữ sinh 12 tuổi, vốn yêu thích hội họa và mơ ước trở thành giáo viên, là một trong 3,5 triệu trẻ em Yemen rơi vào cảnh thất học – theo Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc UNICEF.
Chiến sự đã cắt đứt giáo dục của gần 2 triệu trẻ em – cộng thêm 1,6 triệu trẻ khác đã thất học trước khi xung đột nổ ra – cũng theo UNICEF.
“Nếu thế hệ hiện tại thất học, hậu quả lâu dài sẽ là một thế hệ khác kéo dài vòng xoáy bạo lực” – báo cáo tháng 11/2016 của UNICEF. Hệ quả là “cả một thế hệ trẻ có nguy cơ mất đi tương lai” – phát ngôn viên Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn (UNHCR) tại Yemen, Shabia Mantoo nhận xét.
Trường học bị tấn công
Từ 3/2015 đến nay, UNICEF thống kê có 212 vụ tấn công trực tiếp nhằm vào các trường học, trong đó nhiều vụ không kích gây thiệt mạng học sinh.
Giao tranh khiến 1.640 trường học Yemen ngừng hoạt động, với 1.470 trường bị phá huỷ hoặc hư hại và các trường khác được chuyển thành trại tạm cư hoặc thành nơi đồn trú của các tay súng 2 phía.
Trong khi đó, tại quốc gia bên bờ vực nạn đói, nhiều trẻ em buộc phải ăn xin hoặc tìm việc để đóng góp thực phẩm cho gia đình.
Thậm chí một số em nhỏ gia nhập các nhóm vũ trang. Theo UNHCR thì gần 1.500 trẻ em được tuyển mộ cầm súng, hầu hết bởi quân Houthi.
Ahmed Salem sống trong một trại tạm cư dành cho người tị nạn tại Marib, Đông Sanaa kể từ khi chạy chốn khỏi thị trấn Sarwah quê nhà. Thay vì đến trường, cậu bé 16 tuổi mỗi sáng đi vòng quanh các điểm phát thực phẩm của các tổ chức thiện nguyện xin đồ mang về nhà hỗ trợ cha mẹ nuôi các em.
Mặc dù tại một số khu vực, trường học vẫn hoạt động, nhưng công việc dạy học chịu nhiều ảnh hưởng do quá tải và giáo viên thường xuyên đình công do nợ lương. Nhiều phụ huynh không cho con đến trường vì vệ sinh không đảm bảo.
Cũng có nhiều phụ huynh lo sợ không kích. Hồi tháng 8 năm ngoái, một vụ không kích do liên quân thực hiện trúng một trường học tại phía Bắc Yemen, 10 trẻ em thiệt mạng.
“Học sinh bị sang chấn tâm lí” – Abdullah al-Ezzi, giáo viên Trường Al-Hussein tại Sanaa, cho biết – “Chúng sợ hãi khi máy bay qua khu dân cư. Chúng ám ảnh bởi không kích”.
Những trẻ nghỉ học dễ trở thành con mồi của những kẻ cực đoan – phe đang chiếm ưu thế trong cuộc xung đột tại Yemen và đã củng cố kiểm soát tại nhiều phần đất phía Nam và Đông. Trẻ sẽ dễ bị lôi kéo hoặc ép buộc vào học giáo lí cực đoan tại những trung tâm tôn giáo do chúng kiểm soát.
