Xung đột leo thang
Thông báo của chính phủ trung ương Tây Ban Nha được đưa ra gần như ngay sau khi Carles Puigdemont - nhà lãnh đạo Catalan - cảnh báo nguyên thủ quốc gia này qua một lá thư, với nội dung những người hoạt động ly khai đang chuẩn bị để tiếp tục giành độc lập, nếu chính phủ Tây Ban Nha áp đặt tình trạng khẩn cấp ở khu vực này.
Trong lá thư gửi Thủ tướng Mariano Rajoy, ông Puidemont chỉ trích Thủ tướng Tây Ban Nha đã làm leo thang xung đột bằng cách từ chối gặp gỡ và thương lượng, “bất luận những nỗ lực mong muốn đối thoại của chúng tôi”. Lá thư kết thúc bằng sự đe dọa khá rõ ràng về một sự tan rã: “Quốc hội Catalonia có thể tiếp tục, nếu xét thấy có cơ hội, và bỏ phiếu tuyên bố độc lập chính thức - điều mà chúng tôi chưa làm vào ngày 10/10 vừa qua”.
Để hồi đáp, chính phủ Tây Ban Nha tuyên bố sẽ tổ chức một
cuộc họp nội các khẩn cấp vào cuối tuần này để bảo vệ lợi ích chung của người Tây Ban Nha, bao gồm cả người dân Catalonia. Các chính trị gia Madrid cũng yêu cầu Catalonia tổ chức bầu cử khu vực càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, trong lá thư gửi ông Rajoy, ông Puigdemont đã phớt lờ, hoàn toàn không đề cập đến cuộc bỏ phiếu này.
Những nhà lãnh đạo phe ly khai của Catalonia tuyên bố rằng Madrid, với sự hỗ trợ của cảnh sát và tòa án, đã sử dụng các biện pháp không phù hợp để đẩy họ ra khỏi vị trí của mình. Theo cảnh sát địa phương, khoảng 200.000 người biểu tình đã tập trung ở trung tâm Barcelona để yêu cầu thả hai nhà lãnh đạo ly khai bị chính quyền Madrid bắt mà không được phép bảo lãnh trong khi chờ xét xử. Trong bức thư của mình, ông Puigdemont cũng đề cập đến việc bắt giữ hai nhà lãnh đạo ly khai này như bằng chứng về thái độ thiếu kiềm chế của chính phủ Tây Ban Nha.
“Cây gậy phép” 155
Phát ngôn viên của chính phủ Tây Ban Nha Inigo Mendez de Vigo phát biểu tại một cuộc họp báo rằng Madrid đã sẵn sàng sử dụng “tất cả các phương tiện nhằm đạt được sự phục hồi của luật pháp và trật tự hiến pháp càng nhanh càng tốt”. Tuần trước, ông Rajoy đã đề nghị áp dụng Điều 155 của Hiến pháp Tây Ban Nha - một công cụ mạnh mẽ chưa từng được sử dụng - cho phép kiểm soát Catalonia.
Bức thư được gửi trước thời hạn mà ông Rajoy đã đưa ra cho ông Puigdemont về việc Catalonia có tuyên bố độc lập hay không - câu hỏi mà nhiều người đặt ra sau khi ông Puigdemont phát biểu trước Quốc hội Catalonia. Khi đó, theo kế hoạch, ông Puigdemont sẽ xuất hiện để tuyên bố độc lập, nhưng ngay sau đó đình chỉ quyết định này. Các nhà lập pháp ly khai sau đó đã ký một bản tuyên bố độc lập, nhưng không bỏ phiếu như đã định.
Những ngày gần đây, các quan chức Madrid đã nhiều lần cảnh báo ông Rajoy sẽ coi bất cứ hành động tuyên bố độc lập bất hợp pháp nào là sự tống tiền không thể chấp nhận được, nhất là khi ông không nhận được hồi âm của ông Puigdemont vào đầu tuần này.
Điều luật 155 sẽ cho phép Madrid đình chỉ ông Puigdemont và các nhà lập pháp khác ở Catalan, cũng như cho phép Madrid trực tiếp quản lý khu vực này, mặc dù ông Rajoy không công khai cam kết can thiệp khẩn cấp.
