Thông báo chung của Ban chấp hành Trung ương Đảng và Quốc vụ viện Trung Quốc hôm 20/7 làm rõ chi tiết các chính sách dân số mới, cam đoan xóa bỏ việc phạt tiền – mà có những trường hợp lên tới 8 lần thu nhập trung bình năm của một người; cũng như các hình thức phạt khác cho những cặp vợ chồng có 3 con như cho thôi việc với công chức. Luật Kế hoạch hóa gia đình sẽ được sửa đổi để chính sách 3 con có hiệu lực.
Thông báo trên cũng cam kết giảm chi phí sinh con, chi phí nuôi dạy con cái, học hành, nghiên cứu giảm thuế nhiều hơn cho các dịch vụ chăm sóc trẻ em.
Chính quyền sẽ xóa quy định liên hệ giữa số con trong mỗi gia đình với việc đăng ký hộ gia đình, ghi tên nhập học và xin việc. Bloomberg cho biết: Các nhà nhân khẩu học và các bậc phụ huynh nói rằng, chính những chi phí này giờ đây là nguyên nhân chính làm giảm tỷ lệ sinh ở Trung Quốc, chứ không phải các biện pháp hạn chế sinh.
Nhiều người dân nghĩ rằng chỉ người giàu mới có thể sinh 2 hoặc 3 con. Các bậc cha mẹ, ngoài việc cho con học ở trường, học thêm, còn đầu tư rất nhiều vào học các môn năng khiếu, kỹ năng.
Để tăng mức sinh, chính sách mới khẳng định chất lượng các trường học khắp đất nước Trung Quốc sẽ được cân bằng hơn để ngăn cản “cơn sốt” của các bậc cha mẹ cố cho con vào các trường tốp đầu.
Các trường tiểu học và trung học sẽ kéo dài giờ học hàng ngày thêm ít nhất 2 giờ 5 ngày mỗi tuần cho phù hợp với nhu cầu của các bậc cha mẹ đi làm. Chính phủ đã đề ra trong kế hoạch 5 năm về mục tiêu tăng số trường mẫu giáo cho trẻ dưới 3 tuổi lên từ 1,8 trường lên 4,5 trường cho 1.000 trẻ trước năm 2025.
Nửa triệu nhà trẻ giá thấp sẽ được bổ sung ở 150 thành phố và ít nhất 90% trẻ em độ tuổi mẫu giáo sẽ có chỗ học cũng vào thời hạn trên. Bên cạnh đó, quyền làm việc của phụ nữ sẽ được thực thi tốt hơn
Từ vài năm nay, Trung Quốc đã nới lỏng chính sách gia đình 2 con thành gia đình 3 con. Nhưng như vậy chưa đủ để ngăn chặn đà giảm dân số.
Yu Xuejun, Thứ trưởng thuộc Ủy ban Sức khỏe Quốc gia Trung Quốc phát biểu hôm 21/7 cho biết, theo số liệu 6 tháng đầu năm, số lượng sinh và mức độ sinh tiếp tục có xu hướng thấp hơn trong năm nay, đồng thời dân số tiếp tục già đi, vì thế tạo nên sức ép với việc phát triển dân số cân bằng về lâu dài.
Số lượng trẻ sơ sinh đạt đỉnh là 17,8 triệu vào năm 2016 nhưng kể từ đó đã giảm mạnh đến mức thấp nhất trong 5 thập kỷ qua là 12 triệu trẻ năm 2020.
Tỷ lệ sinh suy giảm nghĩa là dân số Trung Quốc ở mức 1,41 tỷ người hiện nay sẽ bắt đầu giảm trước năm 2025, theo con số ước tính của Bloomberg Economics. Các khảo sát và nghiên cứu dài hạn chỉ ra rằng, nói chung người dân chuẩn bị để có ít hơn 2 con.
Việc thúc đẩy tỷ lệ sinh là tầm nhìn dài hạn của Trung Quốc. Đúng như tuyên bố chung hôm 20/7 khẳng định: “Dân số là yếu tố chủ chốt cho việc phát triển kinh tế bền vững”. Với lực lượng lao động đông đảo, lực lượng nhân tài của Trung Quốc đã đóng góp cực kỳ to lớn cho sự phát triển của đất nước những năm qua.
Trung Quốc duy trì tăng trưởng kinh tế nhanh chóng trong những thập kỷ gần đây cho dù tốc độ dân số tăng chậm lại, với tỷ lệ di cư ra thành phố và trình độ học vấn tăng đã thúc đẩy sự chuyển đổi việc làm từ lĩnh vực nông nghiệp sang làm việc trong nhà máy và khu vực dịch vụ, và sản lượng kinh tế của mỗi lao động tăng lên.
Cho đến giờ, dù lực lượng lao động từ 15 - 69 tuổi giảm từ mức kỷ lục 940 triệu người năm 2011 xuống còn 890 triệu người năm 2020, Trung Quốc vẫn có một lực lượng lao động đáng kể và đang gặt hái được nhiều thành quả từ việc đầu tư vào nhân tài. Chất lượng lao động được cải thiện mạnh mẽ, số người có bằng đại học đã tăng từ 46 triệu người năm 2000 lên 120 triệu người năm 2010 và 218 triệu người năm 2020.
