Lan tỏa chủ trương tới từng bản
Xã Mường Pồn được thành lập theo Nghị quyết số 1661/NQ-UBTVQH15, có diện tích hơn 25.876 ha và dân số 10.458 người, gồm 8 dân tộc, trong đó đông nhất là đồng bào Mông (43,97%), Thái (37,48%) và Khơ Mú (16,25%). Là địa bàn vùng cao, biên giới, đời sống của nhiều hộ dân còn khó khăn; hệ thống hạ tầng chưa đồng bộ; thiên tai, mưa lũ, dịch bệnh từng gây thiệt hại rất lớn, đặc biệt trận lũ quét tháng 7/2024 khiến 7 người chết và mất tích, kinh tế thiệt hại hơn 175 tỷ đồng.
Trong bối cảnh đó, cấp ủy, chính quyền xã đã tập trung lãnh đạo, ban hành gần 2.000 văn bản để chỉ đạo các nhiệm vụ trọng tâm, nhất là thực hiện các chính sách dân tộc và chương trình mục tiêu quốc gia. Công tác tuyên truyền được triển khai sâu rộng, 100% cấp ủy và 96% đảng viên được học tập nghị quyết, chỉ thị; 85% quần chúng nhân dân được tiếp cận, góp phần nâng cao nhận thức, củng cố sự đồng thuận xã hội.
Vai trò của các già làng, trưởng bản, trưởng ban công tác mặt trận tiếp tục được phát huy. Trong số 22 bản của xã, có 14 trưởng bản và 13 trưởng ban công tác mặt trận là đảng viên, góp phần quan trọng trong vận động nhân dân tham gia phong trào xây dựng nông thôn mới, cải tạo cảnh quan, gìn giữ an ninh trật tự và chấp hành chủ trương của Nhà nước. Các phong trào “Dân vận khéo” được triển khai rộng khắp, tạo nên nhiều mô hình hay trong phát triển kinh tế, giữ gìn môi trường, xây dựng nếp sống văn minh.
Công tác dân vận đã huy động hơn 23 tỷ đồng từ các nguồn xã hội hóa để hỗ trợ xây dựng và sửa chữa 438 căn nhà cho hộ nghèo, cận nghèo, người có công, người già neo đơn. Những ngôi nhà kiên cố mọc lên giữa vùng cao biên giới là minh chứng rõ ràng nhất cho hiệu quả lan tỏa của chính sách dân tộc khi đi vào đời sống.
Hiệu quả từ chương trình mục tiêu quốc gia
Tổng nguồn vốn các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021–2025 thực hiện trên địa bàn xã là hơn 128.266 triệu đồng, trong đó vốn đầu tư hơn 96 tỷ đồng và vốn sự nghiệp hơn 32 tỷ đồng. Tính đến hết năm 2025, xã ước giải ngân đạt hơn 126 tỷ đồng, tương đương tỷ lệ rất cao.
Trong đó, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số có tổng vốn gần 88 tỷ đồng, giải ngân đạt 99,88%. Chương trình xây dựng nông thôn mới giải ngân 100% với 1,6 tỷ đồng; toàn xã đạt 13/19 tiêu chí và có 7 bản đạt chuẩn nông thôn mới. Chương trình giảm nghèo bền vững giải ngân đạt hơn 96,68%, góp phần đưa tỷ lệ hộ nghèo của xã xuống còn 25,35% và tỷ lệ hộ cận nghèo xuống 14,61%.
Nhờ nguồn vốn đầu tư, hệ thống hạ tầng kinh tế – xã hội của xã chuyển biến rõ rệt: 91,3% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia; 61,64% đường trục liên bản và 69,25% đường nội bản được bê tông hóa; 95% dân số được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Dự án “Bừng sáng Điện Biên” đang cấp điện cho 514 hộ của 8 bản, trong đó bản Huổi Vang đã đóng điện, Pú Chả sẽ đóng điện trong tháng 8/2025 và các bản còn lại dự kiến hoàn thành trong quý IV/2025.
Trong sản xuất nông nghiệp, xã duy trì 1.006,8 ha cây lương thực, sản lượng hơn 4.001 tấn; thu nhập bình quân đầu người đạt 30 triệu đồng/năm. Gần 1.000 ha cao su được chăm sóc, bảo vệ và khai thác hiệu quả; trồng mới 116,11 ha mắc ca; hơn 820 ha cây rau màu và cây ăn quả; chuyển đổi hơn 50 ha đất nương bạc màu sang cây trồng có giá trị kinh tế cao. Hai sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 sao và 2 sản phẩm trồng trọt được chứng nhận hữu cơ. Tỷ lệ che phủ rừng đạt 47,61%, tăng 6,79% so với năm 2020.
Thương mại – dịch vụ phát triển với hơn 50 cửa hàng tạp hóa; hai điểm du lịch cộng đồng tại bản Pú Chả và Huổi Nhả bước đầu thu hút khách; hoạt động của hợp tác xã và kinh tế tư nhân được chú trọng phát triển.
Trong lĩnh vực lao động việc làm, nhiệm kỳ qua xã đào tạo nghề cho 615 lao động; giải quyết và tạo việc làm mới cho hơn 700 lao động, bình quân 140 người mỗi năm.
Giáo dục chuyển biến tích cực
Giáo dục và đào tạo luôn giữ vai trò quan trọng trong thực hiện chính sách dân tộc tại Mường Pồn. Hiện toàn xã có 10 trường học với 139 lớp, 3.410 học sinh; mầm non có 993 trẻ, tiểu học có 1.302 học sinh và THCS có 1.115 học sinh. Tỷ lệ huy động trẻ trong độ tuổi ra lớp đạt và vượt chỉ tiêu. Tỷ lệ hoàn thành tiểu học đạt 100%, tốt nghiệp THCS đạt 100%.
Cơ sở vật chất trường lớp tiếp tục được quan tâm đầu tư: có 130 phòng học, trong đó 87 phòng kiên cố (66,92%); 28 phòng bán trú và 40 phòng công vụ. Hoạt động xã hội hóa giáo dục được đẩy mạnh, góp phần nâng cao điều kiện dạy và học ở các điểm trường vùng cao.
Phong trào nghiên cứu khoa học phát triển mạnh mẽ: hằng năm có khoảng 200 sáng kiến được công nhận cấp trường và trên 150 sáng kiến được công nhận cấp xã; toàn nhiệm kỳ có 67 sản phẩm, dự án đạt giải cấp huyện (đơn vị chính quyền cũ), cấp tỉnh. Đáng chú ý, 100% cán bộ, giáo viên được tập huấn ứng dụng các công cụ trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy, một điểm sáng rất đáng ghi nhận đối với một xã vùng biên giới.
Phong trào xây dựng xã hội học tập tiếp tục lan rộng với 85,91% “Gia đình học tập”, 79,4% “Dòng họ học tập”, 95,55% “Cộng đồng học tập”. Xã duy trì chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập tiểu học mức độ 3, phổ cập THCS mức độ 3 và xóa mù chữ mức độ 2.
Nhờ sự vào cuộc đồng bộ của hệ thống chính trị và tinh thần đoàn kết trong nhân dân, Mường Pồn từng bước đổi thay. Các chương trình an sinh xã hội được triển khai hiệu quả; 263 nhà ở được hỗ trợ xây mới và sửa chữa cho hộ nghèo. Khi lũ quét năm 2024 gây thiệt hại nặng nề, xã đã huy động hơn 1.000 ngày công, xây dựng 6 điểm tái định cư cho 86 hộ và tiếp nhận, phân bổ hơn 16 tỷ đồng hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả.
An ninh biên giới, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Lực lượng dân quân tổ chức 120 lượt tuần tra biên giới với 380 lượt dân quân tham gia; công tác quốc phòng, tuyển quân đạt 100% chỉ tiêu.
Từ nền tảng chính sách dân tộc, sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền và đồng thuận của nhân dân, Mường Pồn đang từng bước vượt qua khó khăn, hướng tới mục tiêu xây dựng xã nông thôn mới trong giai đoạn tới.
