Từ ngàn xưa đến nay, ở bất cứ ngóc ngách nào trên hành tinh xanh này, giới tính luôn gợi lên sự tò mò và khát khao khám phá một cách thầm kín, nhất là ở ngưỡng cửa tuổi dậy thì...
Giáo dục giới tính
Giống như những điều bí mật khác, khi người ta càng úp mở, càng cố tránh né thì càng gợi lên những tưởng tượng phong phú ở những cơ thể mới lớn, căng tràn năng lượng sống và chờ có cơ hội bùng nổ.
Trên con đường mịt mùng vì thiếu thông tin, sẽ có lắm điều không tốt đẹp đang rập rình. Trang bị những kiến thức cần thiết cho cuộc hành trình mang tên giới tính chắc chắn sẽ đem lại những kết quả tốt đẹp hơn là đi trong một biển mơ hồ sương khói về ngay chính bản thân mình ở khía cạnh giới tính.
Chuyện giới tính trong một thời gian dài là điều cấm kỵ trong các trường học tại Việt Nam. Tuy nhiên, trong những thập niên gần đây, “chiếc vòng kim cô” của đạo đức đang dần được gỡ bỏ. Việc cung cấp những kiến thức có liên quan đến vấn đề “tế nhị” của giới tính cho học trò đã làm đổi hướng quan niệm “mở đường cho hươu chạy”.
Nhìn chung, tùy theo độ tuổi mà các nhà giáo dục, trước hết là những bậc phụ huynh sẽ tìm hiểu và cung cấp cho con em mình những món ăn tinh thần cần thiết về giới tính cho phù hợp.
Nhờ đó, khi bước chân vào đời, các chủ nhân tương lai của gia đình và đất nước không bị lạc lối trong cuộc hành trình mang tên giới tính. Đừng đợi đến tuổi dậy thì mới dạy con về giới tính mà hãy “rèn luyện” chúng từng chút một ngay từ khi còn là đứa trẻ vu vơ đặt ra câu hỏi: Em bé đến từ đâu?
Các chuyên gia về giới tính luôn cho rằng, việc hiểu rõ kiến thức về các khía cạnh của giới tính và tình dục sẽ giúp cho trẻ em nhận diện một cách rõ ràng bản thân của mình và tránh được những ngộ nhận cũng như sai lầm đáng tiếc về giới tính.
Trong khuôn khổ của bài viết, chỉ xin giới thiệu những khái niệm cơ bản như là sự gợi ý cần được cung cấp cho trẻ ở ngưỡng cửa tuổi dậy thì. Bởi đây là “đối tượng” chịu nhiều tác động nhất và cũng được các bậc phụ huynh lo lắng và quan tâm nhiều nhất.
Cách nhận diện giới tính
Ảnh minh họa/INT.
Giới tính của một đứa trẻ thường được đánh giá chủ yếu qua sự hiện diện của bộ phận sinh dục ngoài chứ không phải là những xét nghiệm xác định giới tính về mặt di truyền.
Trên thực tế, trừ những trường hợp nhận được chỉ định của chuyên môn vì tính bệnh lý, thì gần như chưa có ai bỏ tiền ra để làm xét nghiệm xem bộ nhiễm sắc thể quy định giới tính của mình như thế nào, là cặp nhiễm sắc thể XY cho nam, cặp nhiễm sắc thể XX cho nữ hay có sự “pha trộn” nào khác sự hiểu biết thông thường đó về mặt khoa học.
Luật pháp chấp nhận việc xác định giới tính dựa vào thăm khám các đặc điểm sinh dục nguyên phát, gồm bộ phận sinh dục ngoài và tuyến sinh dục (dương vật, tinh hoàn ở nam; môi lớn môi bé và âm vật ở nữ). Những đặc điểm sinh dục thứ phát, như vú, lông, râu, xương... sẽ góp phần khẳng định cho việc xác nhận giới tính của một con người.
Sự hình thành và hoàn thiện giới tính của mỗi người trải qua các giai đoạn rất phức tạp từ tiếp nhận gen di truyền bố mẹ đến phát triển tuyến sinh dục, cũng như cơ quan sinh dục ngoài và sự hoàn thiện ở cả não bộ và vùng dưới đồi. Tất cả tạo nên bản hợp tấu du dương, kỳ diệu cho cuộc đời...
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều người phẫu thuật chuyển đổi giới tính thì việc xác định giới tính mang tính “kinh điển” trên bị dẫn vào... ngõ cụt. Trong những trường hợp cần thiết cần có những xét nghiệm di truyền để xác định giới tính “thật” một cách chính xác!
Vai trò của giới tính
Vai trò giới tính được xem như là một nhóm các tiêu chuẩn về hành vi gắn liền với đặc điểm giới tính là nam hoặc nữ được xã hội và luật pháp quy định. Đây có thể được xem như một dạng phân công “chỗ đứng” của mỗi giới trong đời sống và cả trong... giấy tờ, qua đó sẽ biết ai là nam, ai là nữ và xa hơn nữa ai là... chồng, ai là... vợ!
Thông thường, trong cái lẽ thường tình phái nam là phái mạnh, nên phải gánh vác những công việc có tính nặng nhọc..., phái nữ là phái yếu cần làm những việc nhẹ nhàng hơn... Nhưng, quan niệm này cũng thay đổi theo thời đại, khu vực sinh sống, tập tục, tôn giáo và thậm chí là sắc tộc.
Tuy nhiên, việc thể hiện giới như quan niệm thông thường nói trên còn tùy thuộc vào yếu tố mang tính cá nhân. Do đó, các nhà nghiên cứu đã đưa ra khái niệm “bản dạng giới tính” (gender identity).
Đây chính là sự tự xác định giới tính của một người. Bản dạng giới tính không nhất thiết là sự nhận biết của người khác về mặt giới tính, không phải là khuynh hướng tình dục và cũng không dựa vào giới tính sinh học di truyền.
Nhận thức giới tính của cá nhân có thể là nam hoặc nữ một cách rạch ròi, hoặc không phải là nam mà cũng không phải là nữ, nhiều khi là sự “lưỡng lự” vừa nam vừa nữ. Thật ra, đây mới chính là giới tính nằm tận đáy sự khát khao của mỗi cá nhân.
Nó luôn luôn hiện hữu trong suy nghĩ của họ. Nhận thức giới tính khác với sự thể hiện giới tính, vì có những người là nam “chính hiệu” từ cấu tạo sinh học đến nhận thức, nhưng cách cư xử, điệu bộ và hành động của họ lại là của các “liền chị, liền em”...
Khi bản dạng giới tính và sự thể hiện giới tính “ngược chiều” nhau sẽ xảy ra sự xung đột nội tâm dữ dội và kéo dài. Đây chính là “vấn nạn” của những người đồng tính. Họ luôn trăn trở trong sự thúc ép thể hiện theo những tiêu chuẩn xã hội hay bản dạng giới tính của mình. Thật là bi kịch cho các “bóng”. Mọi người hãy dành cho họ một sự cảm thông.
Các khuynh hướng
Khuynh hướng tình dục một khi đã được định hình sẽ gắn bó suốt đời, hiếm có sự thay đổi. Khuynh hướng tình dục biểu lộ sự hấp dẫn về mặt tình cảm và tình dục dành cho những người khác giới một cách bền vững. Khuynh hướng tình dục được nhận diện dựa trên giới tính của những đối tượng gây ra sự hấp dẫn.
Trong lĩnh vực tình dục học, khuynh hướng tình dục được chia thành 3 nhóm cơ bản: Dị tính luyến ái (heterosexual), là sự luyến ái giữa nam và nữ. Đồng tính luyến ái (homosexual) là sự luyến ái giữa nam và nam hay nữ và nữ. Song tính luyến ái (bisexual) là sự luyến ái mang tính “bắt cá hai tay”, nghĩa là với giới nào cũng được. Song tính luyến ái là sự luyến ái mang tính tham lam!
Bên cạnh 3 dạng khuynh hướng tình dục căn bản này, có một khuynh hướng tình dục khác tuy mang tính “cá biệt”, nhưng có xu hướng ngày càng gia tăng. Đó là khuynh hướng tình dục vô tính luyến ái (asexual), bao gồm những người không bị hấp dẫn tình dục bởi bất kỳ phái nào cả.
Ngoài ra, còn có một khuynh hướng tình dục mang tính “lơ lửng”, gọi là khuynh hướng chưa xác đinh (questioning), gồm những người không thể xác định được một cách rõ ràng rằng, họ đang có “nhu cầu tình cảm” với đối tượng thuộc phái nào. Đây được xem như là “giai đoạn chuyển tiếp” trước khi định hình một khuynh hướng tình dục nào đó cho bản thể.
Sự phức tạp của vấn đề
Đó chính là mối liên hệ giữa các khái niệm trong kịch bản tình dục đa dạng, phong phú. Những khái niệm đã nêu trên có sự tương tác nhau và cùng tạo một chỉnh thể về yếu tố tình dục trên một cá thể nhất định.
Bản dạng giới tính và thể hiện giới tính có liên quan đến khuynh hướng tình dục của mỗi cá nhân. Khuynh hướng này lại chịu sự chi phối của yếu tố tinh thần như sự mong mỏi, tưởng tượng và niềm khao khát về tình dục...
Một chàng trai, nhận thức mình là trai, giới tính sinh học cũng là trai nhưng cử chỉ, điệu bộ lại đỏng đà, đỏng đảnh, ỏng a, ỏng ẹo hơn cả phụ nữ. Người này có khuynh hướng tình dục dị giới, nghĩa là ham thích các cô gái.
Nhưng trong bối cảnh nào đó thì “đối tác” được chọn lại là... trai! Tình dục đồng giới là điển hình cho sự phức tạp này. Ngày nay, nhiều nước đã dần thừa nhận “sự phức tạp của vấn đề”, chấp nhận có sự hôn nhân đồng giới, thay vì hôn nhân dị giới mang tính truyền thống từ xưa đến nay.
Những người khó tính cho rằng, điều đó sẽ làm đảo lộn các giá trị chuẩn mực của đạo đức. Song, quyền tự do của mỗi con người trên cơ sở tôn trọng pháp luật mới chính là mục đích cần hướng tới trong tương lai.
