Dự hội nghị có Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Dương Tất Thắng, đại diện lãnh đạo Sở Giáo dục và đào tạo, Sở Nội vụ, lãnh đạo UBND các huyện, giám đốc các trung tâm GDNN- GDTX.
Tháo gỡ vướng mắc trong phân cấp quản lý tại các Trung tâm GDNN-GDTX
Báo cáo tại Hội nghị, Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Tĩnh Nguyễn Thị Nguyệt cho biết, hệ thống Trung tâm GDNN-GDTX được sáp nhập từ trung tâm GDTX với Trung tâm Kỹ thuật tổng hợp - Hướng nghiệp, Trung tâm GDNN, hoặc sáp nhập từ Trung tâm GDTX với Trung tâm Kỹ thuật tổng hợp - Hướng nghiệp và bổ sung nhiệm vụ dạy nghề theo Nghị quyết số 26/2011/NQ-HĐND ngày 16/12/2011 của HĐND tỉnh phê duyệt. Sau sáp nhập, các Trung tâm GDNN-GDTX chuyển về UBND các huyện, thị xã, thành phố quản lý.
Giai đoạn trước năm 2018, nhiệm vụ chính của các trung tâm GDNN-GDTX là đào đạo nghề trình độ sơ cấp và dưới 3 tháng cho nông nghiệp, nông thôn, giáo dục hướng nghiệp, dạy nghề cho học sinh THCS, THPT; ngoài ra, còn thực hiện Chương trình GDTX cấp THPT, nhưng quy mô không đáng kể (thu hút dưới 5% học sinh tốt nghiệp THCS). Giai đoạn này, chủ yếu đào tạo, bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho lực lượng lao động địa phương, nên chuyển các trung tâm GDNN-GDTX về UBND cấp huyện quản lý tại thời điểm đó là phù hợp với tình hình thực tiễn.
Tuy nhiên, từ năm 2019, theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, hoạt động giáo dục hướng nghiệp trở thành hoạt động giáo dục bắt buộc trong các cơ sở giáo dục phổ thông; yêu cầu chất lượng nguồn nhân lực lao động cao (có trình độ kỹ thuật), đòi hỏi phải học tập, đào tạo ở trình độ cao hơn; mặt khác, nhu cầu đào tạo nghề trình độ sơ cấp, bồi dưỡng nghề dưới ba tháng không đáng kể, việc cập nhật kiến thức, kỹ năng cho người lao động đã được các trung tâm học tập cộng đồng thực hiện. Học sinh sau khi tốt nghiệp THCS nếu không đủ điều kiện vào học THPT, đều có nguyện vọng vào học Chương trình GDTX cấp THPT hoặc học trung cấp nghề (hiện nay có khoảng trên 25% học sinh tốt nghiệp THCS học Chương trình GDTX cấp THPT).
“Do đó, nhiệm vụ chính của trung tâm GDNN-GDTX thay đổi, dẫn đến bất cập trong phân cấp quản lý: cấp huyện quản lý trực tiếp, nhưng không quản lý về mặt chuyên môn, không có điều kiện để điều chuyển nguồn nhân lực, hỗ trợ cơ sở vật chất để giúp các trung tâm giải quyết các khó khăn về thiếu đội ngũ, cơ sở vật chất. Trong khi, cấp tỉnh (Sở GDĐT, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội) quản lý, chỉ đạo về mặt chuyên môn, có điều kiện để hỗ trợ kịp thời về nguồn nhân lực, cơ sở vật chất lại không quản lý trực tiếp”, Giám đốc Sở GD&ĐT Nguyễn Thị Nguyệt cho hay.
Để giải quyết bất cập trong công tác phân cấp quản lý nói trên, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định 357/QĐ-UBND ngày 20/2/2025 chuyển Trung tâm GDNN-GDTX trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện sang trực thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo. Đây xem là bước một trong những giải pháp thực hiện đúng chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước theo các quy định và hướng dẫn hiện hành; giải quyết tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong phân cấp quản lý tại các Trung tâm GDNN-GDTX trên địa bàn tỉnh.
Nhiều tâm tư đề xuất
Tại hội nghị, đại diện UBND huyện và giám đốc các trung tâm cũng tán thành và phấn khởi trước việc sáp nhập, bàn giao của tỉnh.
Ông Trần Quốc Bảo – Phó Chủ tịch UBND huyện Hương Khê cho hay, ngay khi biết được kế hoạch bàn giao các Trung tâm GDNN-GDTX về Sở GD&ĐT, phía huyện Hương Khê rất đồng tình bởi các vướng mắc, khó khăn của cơ sở sớm được giải quyết kịp thời khi bỏ bớt các tầng trung gian.
Trong những năm gần đây, thực hiện theo quy định phân luồng sau tốt nghiệp THCS, quy mô học sinh vào các trung tâm GDNN-GDTX tại Hương Khê đã được nâng lên về số lượng nhưng đồng thời các trung tâm cũng đối diện với nhiều khó khăn. Ngoài cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên đủ về số lượng và đáp ứng chất lượng vẫn còn là niềm trăn trở trong nhiều năm qua.
“Hiện nay số học sinh tại trung tâm khoảng gần 540 học sinh với 13 lớp nhưng vẫn thiếu giáo viên phải nhờ vào sự “chi viện” từ giáo viên biệt phái. Tuy nhiên, chất lượng đội ngũ đào tạo nghề còn thiếu. Nhiều học sinh sau khi học xong được cấp chứng chỉ nghề nhưng vẫn không thể thực hành”, ông Bảo chia sẻ.
Còn theo ông Hồ Thế Chương- Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX huyện Cẩm Xuyên, việc chuyển giao các trung tâm về Sở GD&ĐT quản lý là cần thiết. Điều này giúp các trung tâm có sự thống nhất cao hơn trong chỉ đạo chuyên môn, thuận lợi trong triển khai các chương trình giáo dục, tiếp cận tốt hơn nguồn lực của ngành.
Ông Chương bày tỏ: “Dưới sự quản lý trực tiếp của Sở, các trung tâm mong muốn sẽ được tăng cường đầu tư về cơ sở vật chất, biên chế giáo viên, đặc biệt hỗ trợ về công tác bồi dưỡng đội ngũ và phương pháp dạy học, xây dựng chương trình đào tạo phù hợp, giúp người học tiếp cận tốt hơn với thị trường lao động”.
Theo thống kê của Sở GD&ĐT Hà Tĩnh, tổng số người làm việc tại các trung tâm hiện có khoảng 231 người, trong đó được ngân sách hỗ trợ 165 người, hợp đồng 42 người, biệt phái đến 24 người. Trong 165 người có123 giáo viên (gồm 107 giáo viên văn hóa và 16 giáo viên dạy nghề).
Nếu tính theo quy định của Bộ GDĐT về định mức giáo viên đứng lớp tại các trung tâm GDNN-GDTX khi thực hiện Chương trình GDTX cấp THPT thì toàn tỉnh thiếu 77 giáo viên. Theo quy định tại Thông tư số 12/2022/TT-BGDĐT ngày 26/7/2022 của Bộ trưởng Bộ GDĐT Ban hành Chương trình GDTX cấp THPT, toàn tỉnh mới chỉ có 3 trung tâm đủ số lượng giáo viên cơ hữu gồm: Can Lộc, Hương Sơn và Nghi Xuân.
Ngoài ra, về cơ sở vật chất còn thiếu, xuống cấp. Thiết bị dạy học được mua sắm từ những năm 2010-2012, dùng cho Chương trình giáo dục phổ thông 2006, nay đã hư hỏng hoặc lạc hậu không sử dụng được.
Ngoài ra, để các Trung tâm GDNN-GDTX đi vào hoạt động hiệu quả, đúng chức năng nhiệm vụ, Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Tĩnh đề nghị UBND cấp huyện tiếp tục quan tâm tạo điều kiện về cơ chế chính sách, hỗ trợ đầu tư cơ sở vật chất; hỗ trợ giáo viên THCS hiện đang biệt phái dạy tại các trung tâm cho đến kết thúc thời hạn biệt phái hoặc kết thúc năm học 2024-2025.
"Đối với các Trung tâm GDNN-GDTX, tiếp tục duy trì triển khai các hoạt động giáo dục đồng thời quan tâm công tác bổ trợ kiến thức cho học sinh khối 12 thi TN THPT đạt kết quả tốt. Về phía các phòng liên quan thuộc Sở sẽ tiếp tục rà soát, sắp xếp lại các trung tâm để hoạt động ngày càng hiệu quả hơn", Giám đốc Sở GD&ĐT yêu cầu.
Cũng tại Hội nghị cũng đã diễn ra lễ ký kết bàn giao tiếp nhận Trung tâm GDNN - GDTX các huyện Nghi Xuân, Hương Khê, Can Lộc, Vũ Quang, Cẩm Xuyên, Hương Sơn, Thạch Hà, Đức Thọ và Thị xã Kỳ Anh sang trực thuộc Sở GD&ĐT.
Kết luận Hội nghị Phó Chủ tịch UBND tỉnh Dương Tất Thắng cũng đề nghị sau khi tiếp nhận, Sở GD&ĐT cần rà soát kỹ cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên; cơ cấu ngành nghề đào tạo phù hợp, có dữ liệu, số liệu thông tin cụ thể để đưa ra giải pháp phù hợp trong quá trình phát triển.
Tiếp tục tăng cường công tác định hướng nghề nghiệp cho học sinh, giải quyết mục tiêu thu hút học sinh trong công tác phân luồng và lựa chọn nghề nghiệp. Vai trò của trung tâm cần gắn với thương hiệu nghề nghiệp, chọn nghề phù hợp với thực tiến lứa tuổi học sinh, tránh lãng phí thời gian của các em.
Tăng cường công tác xã hội hóa cơ sở vật chất, trang thiết bị, thu hút sự vào cuộc của các doanh nghiệp trong công tác đào tạo để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Linh hoạt trong thực hiện, chọn trung tâm làm điểm nâng cao chất lượng đào tạo, tạo dựng thương hiệu từ đó nhân rộng mô hình.
