Dự án du lịch nghìn tỷ tan hoang
Những mảng bê tông bị sóng biển đánh tan tành, những ngôi nhà xuống cấp trầm trọng, cỏ cây mọc um tùm là quang cảnh hiện tại của Khu du lịch (KDL) Thiên Đàng nằm trên diện tích hơn 100ha ở Khu Kinh tế (KKT) Dung Quất.
Dự án KDL Thiên Đàng do Công ty TNHH Thiên Đàng (sau đổi tên Công ty CP Thiên Đàng) làm chủ đầu tư được Ban Quản lý KKT Dung Quất (nay là Ban Quản lý KKT Dung Quất và các Khu Công nghiệp Quảng Ngãi) cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu vào năm 2005 với tổng vốn đầu tư gần 200 tỷ đồng (sau điều chỉnh nâng lên hơn 1.800 tỷ đồng).
Đến năm 2008, sau khi được cấp chủ trương đầu tư, BQL KKT Dung Quất đã tiến hành giao đất có thu tiền sử dụng đất cho chủ đầu tư. Theo đó, dự án có diện tích hơn 106ha và được chia làm 2 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn I có diện tích 32,47ha và được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Sau khi đầu tư và đưa vào hoạt động giai đoạn I của dự án, do bị ảnh hưởng cơn bão số 9 năm 2009 nên nhiều hạng mục bị hư hỏng, nhà đầu tư đã tiến hành các thủ tục để sửa chữa, đầu tư xây dựng hoàn thành các hạng mục công trình.
Đối với giai đoạn II của dự án, nhà đầu tư chỉ triển khai thi công một số ít hạng mục theo quy hoạch được duyệt và đều dang dở.
Từ năm 2009 đến nay, nhà đầu tư đã có 4 văn bản cam kết xin gia hạn tiến độ thực hiện, trong đó lần lượt cam kết đưa dự án vào hoạt động vào các năm: 2012, 2014 - 2015, 2017 và năm 2019. Tuy nhiên, nhà đầu tư đều không thực hiện đúng các nội dung như đã cam kết.
Nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của chủ đầu tư, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có nhiều hỗ trợ nhà đầu tư khắc phục thiệt hại để đi vào hoạt động trở lại, song sau đó dự án có hoạt động nhưng ở mức cầm chừng và đi đến đóng cửa rồi trở nên hoang tàn.
Nhiều sai phạm về đất đai, xây dựng
Trước thực trạng dự án KDL Thiên Đàng, Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi đã vào cuộc kiểm tra và chỉ ra hàng loạt sai phạm của dự án.
Theo đó, dự án được BQL KKT Dung Quất giao đất có thu tiền sử dụng đất tại 5 quyết định, thời gian sử dụng đất là 69 năm với tổng diện tích được giao là 106,57ha.
Được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số AI 776637 với phần diện tích hơn 32,4ha, thửa đất số 111, tờ bản đồ số 3, ở KKT Dung Quất, xã Bình Thạnh, huyện Bình Sơn, mục đích sử dụng đất là đất khu công nghiệp.
Đối với phần diện tích hơn 74ha, nhà đầu tư tự thỏa thuận và chi trả tiền đền bù cho người dân, hiện còn 19ha chưa đền bù xong nên chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (nhưng nhà đầu tư đã nộp lệ phí trước bạ).
Theo kết luận của Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với mục đích là đất khu công nghiệp cho dự án KDL Thiên Đàng là không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, không đúng với các quyết định giao đất của BQL KKT Dung Quất trước đó là đất cơ sở sản xuất kinh doanh.
Cũng theo thanh tra việc dự án chưa thực hiện xong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng nhưng BQL KKT Dung Quất tiến hành bàn giao lại đất trên thực địa cho nhà đầu tư là chưa đúng với quy định.
Tuy nhiên, việc làm này của BQL KKT Dung Quất là do thời điểm đó BQL KKT Dung Quất không đủ nguồn lực để giải phóng mặt bằng sạch trước khi giao lại đất cho nhà đầu tư, việc có quyết định giao lại đất trước khi giải phóng mặt bằng nhằm ràng buộc nghĩa vụ của nhà đầu tư phải ứng trước kinh phí phục vụ giải phóng mặt bằng, đáp ứng được yêu cầu của tình hình thực tiễn tại thời điểm đó.
Bên cạnh đó, chủ đầu tư xây dựng dự án khi chưa có giấy phép xây dựng dù đã triển khai thi công nhiều công trình có quy mô lớn nhưng chính quyền địa phương, BQL KKT Dung Quất lại không hề có phản ứng kịp thời.
Kết luận thanh tra nêu rõ, căn cứ theo quy định tại Khoản 1, Điều 62, Luật Xây dựng năm 2003 (nay là Điều 107 Luật Xây dựng năm 2013) thì các hạng mục công trình KDL sinh thái Bốn Mùa không thuộc trường hợp miễn giấy phép xây dựng nhưng BQL KKT Dung Quất không cấp phép xây dựng là không đúng quy định.
Mặt khác, BQL KKT Dung Quất phát hiện hành vi nhà đầu tư xây dựng các hạng mục không có trong mặt bằng tổng thể đã được chấp thuận nhưng không lập thủ tục xử lý, cũng không chuyển thông tin, hồ sơ vi phạm để đề nghị cấp thẩm quyền xem xét xử lý.
Đối với giai đoạn II của dự án gồm khu Thiên Đàng 2 và 3 có diện tích hơn 74ha, sau khi điều chỉnh quy hoạch 1/500 vào năm 2018, BQL KKT Dung Quất đã tổ chức kiểm tra hiện trường dự án. Phát hiện nhà đầu tư đang triển khai thi công các hạng mục công trình chưa được cấp giấy phép xây dựng.
Cụ thể, có 8 căn nhà liền kề tại khu Thiên Đàng 2 và 11 căn tại khu Thiên Đàng 3. BQL KKT Dung Quất đã yêu cầu nhà đầu tư tạm dừng thi công các công trình nêu trên, khẩn trương bổ sung các thủ tục pháp lý để cấp giấy phép xây dựng.
Thanh tra còn cho thấy, việc nhà đầu tư thi công các hạng mục công trình khi chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Chưa có giấy phép xây dựng; Chưa có hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công đã được thẩm định, phê duyệt.
BQL KKT Dung Quất đã kiểm tra, phát hiện vi phạm nhưng không chuyển thông tin, hồ sơ cho cấp thẩm quyền để xử lý vi phạm hành chính theo quy định.