Sau 2 ngày xét xử, ngày 1/11, TAND tỉnh Quảng Nam đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm và tuyên phạt đối với 5 bị cáo là cựu cán bộ của thị xã Điện Bàn về tội "Vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất" và "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".
Cụ thể, Nguyễn Ngọc Đãi, (SN 1974), Lê Tự Trung (SN 1969), cả 2 là cựu cán bộ Trung tâm phát triển quỹ đất thị xã Điện Bàn; Trần Việt Hùng (SN 1979), cựu cán bộ Phòng TN&MT thị xã Điện Bàn; Đinh Hùng Liên (SN 1966), cựu cán bộ UBND phường Điện Dương cùng bị đưa ra xét xử về tội “Vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất”.
Riêng bị cáo Lê Thương (SN 1958), cựu Giám đốc Trung tâm phát triển quỹ đất thị xã Điện Bàn bị đưa ra xét xử về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Theo bản cáo trạng, ngày 3/11/2015 UBND thị xã Điện Bàn tổ chức họp và thống nhất sử dụng biên bản kiểm kê năm 2010 để lập phương án, bồi thường, giải phóng mặt bằng dự án Khu dân cư dịch vụ - du lịch Làng chài Điện Dương và kiểm kê bổ sung về nhà cửa, vật kiến trúc và cây cối hoa màu phát sinh (nếu có) để lập phương án bồi thường cho các chủ trại tôm nằm trong dự án. Biên bản cuộc họp đã được các thành phần tham dự ký xác nhận và đóng dấu.
Sau đó, Đãi và Trung đã yêu cầu các chủ trại nuôi tôm cung cấp hợp đồng thuê đất để làm căn cứ pháp lý cho việc lập phương án bồi thường. Nhưng tại thời điểm đó, hầu hết các trại nuôi tôm cũ đã hết thời hạn thuê đất. Vì vậy, để đảm bảo thủ tục pháp lý, các chủ hộ của trại nuôi tôm cũ đã tới UBND phường Điện Dương xin ký gia hạn hợp đồng để đảm bảo thủ tục hồ sơ được bồi thường và được ông Liên thống nhất.
Sau khi thống nhất với các chủ trại tôm, Liên đã giao cho bà Nguyễn Thị Năm - cán bộ thủ quỹ UBND phường Điện Dương, soạn thảo hợp đồng gia hạn thời gian thuê đất rồi trình lên để mình ký. Đồng thời, Liên cũng giao cho bà Năm thực hiện việc thu hồi tiền nợ thuê mặt bằng, tiền điện từ các chủ trại nuôi tôm đó.
Riêng đối với trại tôm xây mới của ông Văn Đức Thắng (mã số 4, là con ông Văn Đức Liễu) và trại tôm xây mới của ông Lê Thanh Sáu (mã số 20) không có hợp đồng cho thuê mặt bằng của UBND phường tại thời điểm tổ kiểm kê yêu cầu. Do vây, ông Liễu và ông Sáu đã tới UBND phường xin ký hợp đồng thuê đất và được Liên đồng ý.
Tuy nhiên, tại thời điểm trước khi ký 2 hợp đồng trên, Liên không chỉ đạo cán bộ địa chính kiểm tra hiện trạng, trích lục sơ đồ diện tích đất cho thuê trước khi ký hợp đồng thuê đất mà chỉ đạo cho bà Năm soạn hợp đồng cho thuê mặt bằng số 51b ngày 20/12/2015 và số 52b ngày 21/12/2015 để mình ký.
Qua xác minh, ông Liễu trình bày ông mở rộng xây dựng trại tôm vào năm 2012, ông Sáu trình bày xây dựng trại tôm vào đầu năm 2015. Theo đó, để hợp thức nguồn gốc đất xây dựng, ông Sáu và ông Liễu đã đến UBND phường Điện Dương gặp ông Liên để ký hợp đồng thuê đất như đã nêu.
Như vậy, nguồn gốc đất của 2 trại tôm trên là đất do UBND phường Điện Dương quản lý, cho thuê thông qua hợp đồng thuê đất. Tuy nhiên, hợp đồng được ký mới hoàn toàn và có hiệu lực sau thông báo thu hồi đất.
Ngoài 2 trại nuôi tôm trên thì vào năm 2014, khi thấy dự án được thông báo triển khai từ năm 2010 nhưng không được thực hiện nên bà Phan Thị Hoài Tâm xin thuê diện tích đất giáp với trại nuôi tôm của ông Phan Hồng Tư để xây dựng trại nuôi tôm và được UBND phường Điện Dương đồng ý ký hợp đồng cho thuê đất số 21b ngày 21/7/2014. Thế nhưng, thời điểm lập phương án bồi thường, Đãi và Trung không thực hiện thủ tục xin ý kiến của UBND thị xã Điện Bàn theo quy định mà áp bối thường trại tôm của bà Tâm với mức bồi thường 100%.
Theo phương án bồi thường do Đãi lập và Trung ký xác nhận thì kinh phí bồi thường đợt 1 (gồm nhà cửa, đất đai, vật kiến trúc và các trại nuôi tôm) là hơn 26 tỷ đồng. Trong đó, giá trị bồi thường trại tôm của ông Liễu là hơn 864 triệu đồng, trại tôm của ông Sáu là hơn 198 triệu đồng và trại tôm của bà Tâm là hơn 697 triệu đồng. Tổng số tiền 3 trại tôm của hộ này đã đền bù là hơn 1,7 tỷ đồng.
Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi đối với trại tôm của bà Tâm, ngày 23/8/2019, Công an tỉnh Quảng Nam có văn bản đề nghị UBND thị xã Điện Bàn xác định lại đền bù, hỗ trợ. Với ý kiến thống nhất của UBND thị xã Điện Bàn thì trại tôm của bà Tâm chỉ được bồi thường 60%, tương đương số tiền hơn 418 triệu đồng, còn lại 40% tương đường số tiền hơn 278 triệu đồng là bà Tâm không được đền bù. Như vậy số tiền thiệt hại do áp giá bồi thường trái quy định của nhà nước đối với 3 trại tôm trên là hơn 1,3 tỷ đồng.
Sau khi xem hành vi các bị cáo trên, HĐXX TAND tỉnh Quảng Nam đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Ngọc Đãi, Lê Tự Trung, Trần Việt Hùng, mỗi bị cáo 30 tháng tù và Đinh Hùng Liên 24 tháng tù về tội “Vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất”; Bị cáo Lê Thương 12 tháng tù treo về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Ngoài ra, TAND tỉnh Quảng Nam cũng yêu cầu các bị cáo Đãi, Trung và Hùng, mỗi người nộp khắc phục hậu quả số tiền hơn 117 triệu đồng, bị cáo Liên 80 triệu đồng và bị cáo Thương 50 triệu đồng.
