Những ngày gần đây, nhiệt độ ở các tỉnh phía Bắc xuống thấp, trời rét đậm đã ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe con người, nhất là những người có sức đề kháng kém như người cao tuổi, trẻ em, phụ nữ mang thai… Chăm sóc sức khỏe đúng cách khi trời lạnh sẽ giúp tăng cường sức đề kháng, hạn chế sự xâm nhập của virut, vi khuẩn.
Những bệnh dễ mắc khi trời rét đậm
Bệnh đường hô hấp: Nhiệt độ xuống quá thấp là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người mắc bệnh, chủ yếu là bệnh viêm đường hô hấp, nặng hơn là viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm phổi.
Ở trẻ nhỏ, do trọng lượng cơ thể thấp, khả năng sinh nhiệt để duy trì nhiệt độ cơ thể cũng hạn chế nên càng dễ bị các biến chứng do nhiễm lạnh. Người cao tuổi do hệ miễn dịch suy giảm cũng dễ mắc các bệnh lý đường hô hấp.
Trời rét khiến nhiều người cao tuổi nhập viện.
Bệnh tim mạch: Song song với các bệnh về hô hấp thì bệnh tim mạch cũng sẽ gia tăng mỗi khi mùa đông đến, trong đó đáng lưu ý là bệnh tăng huyết áp kịch phát. Tăng huyết áp kịch phát rất dễ gây nên đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
Bệnh xương khớp: Thời tiết rét đậm thì nguy cơ mắc các bệnh về xương khớp cũng tăng cao đối với người cao tuổi, đặc biệt là các bệnh gút, đau thần kinh liên sườn, đau lưng, thắt lưng, cứng khớp gối, khớp cổ tay, bàn tay, ngón tay. Chính thoái hóa khớp và cứng khớp vào mùa lạnh làm cho người bệnh khó vận động, đau nhức ảnh hưởng rất lớn đến giấc ngủ và từ đó ảnh hưởng đến sức khỏe.
Ngoài ra, các bệnh dạ dày, viêm đại tràng co thắt mỗi khi mùa lạnh đến cũng tăng nặng hơn với người cao tuổi. Bên cạnh đó, ở nam giới khi bị bệnh tiền liệt tuyến càng lạnh càng đi tiểu nhiều, nhất là ban đêm gây nhiều phiền toái...
Phòng bệnh cho trẻ
Cho trẻ vui chơi nơi kín gió, chú ý môi trường thông thoáng đề phòng virut gây bệnh hô hấp phát tác. Không nên cho trẻ ra ngoài chơi khi nền nhiệt ngoài trời dưới 15 độ C, có gió, mưa ẩm hay buốt giá. Khi nhiệt độ ngoài trời cao hơn, có thể cho trẻ chơi ngoài trời nhưng chỉ chơi khoảng 9 -10 giờ sáng hoặc 14 - 15 giờ chiều vì lúc đó nhiệt độ thường cao nhất trong ngày và không quá lạnh.
Thường xuyên kiểm tra nhiệt độ cơ thể của trẻ, nhất là ban đêm nếu cần đắp thêm chăn cho trẻ, nhưng không nên quấn quá chặt khiến trẻ khó thở. Giữ ấm cơ thể (mặc ấm, đi găng, tất đầy đủ, đội mũ trùm tai, đeo khẩu trang để trẻ không lạnh), đặc biệt là bàn chân, bàn tay, ngực, cổ, đầu... nhất là khi chở trẻ ngoài đường.
Cha mẹ chú ý khi trẻ chơi đùa mà toát mồ hôi cần cởi áo, hoặc dùng khăn mềm lau mồ hôi, vì nếu không sẽ rất dễ bị cảm lạnh, viêm họng, viêm phổi… Nếu trẻ có biểu hiện ốm, sốt, mệt mỏi... thì không nên cho ra ngoài trời chơi.
Cho trẻ ăn uống đảm bảo dinh dưỡng, ăn nhiều hoa quả để giúp cơ thể tăng cường vitamin, nâng cao sức đề kháng. Ăn cân đối các nhóm dưỡng chất: Tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Uống nước ấm, tránh ăn, uống những thức ăn, nước uống lấy trực tiếp từ tủ lạnh.
Khi cho trẻ ra ngoài cần giữ ấm để không bị nhiễm lạnh.
Đối với người cao tuổi
Để đề phòng đột quỵ, người cao tuổi và những người có nguy cơ cao (tăng huyết áp, bệnh tim mạch) cần lưu ý kiểm soát huyết áp của mình, tránh uống rượu bia, ăn thức ăn ít mỡ và kiểm tra mỡ trong máu định kỳ. Giữ ấm cơ thể bằng cách mặc ấm, đội mũ, đi tất chân, tất tay đầy đủ...
Không thay đổi tư thế đột ngột có thể gây tai biến do não thiếu máu. Khi tỉnh giấc không nên vội bước xuống giường ngay mà nằm trên giường một lúc cho tỉnh hẳn; sau đó ngồi dậy và chờ một lúc sau hãy đặt hai chân xuống giường. Sau khi đặt chân xuống nền nhà, chờ một lúc sau hãy bắt đầu đứng dậy bước đi.
Nên tránh ra ngoài trời lạnh vào ban đêm hoặc sáng sớm (ví dụ như đi thể dục) bởi nhiệt độ quá thấp có thể khiến cơ thể bị nhiễm lạnh, dẫn đến suy nhược chức năng hoạt động của dây thần kinh quanh vùng mặt, huyết quản của thần kinh dinh dưỡng cục bộ bị co giật mạnh khiến cho tổ chức thần kinh bị thiếu máu, sưng, ứ nước... gây méo miệng, lệch mặt. Việc vận động, nghỉ ngơi và ăn uống hợp lý cần được thực hiện nghiêm túc trong sinh hoạt hằng ngày.
Cần ăn đủ chất, tăng cường cá, ngũ cốc thô và rau quả; hạn chế các loại thịt đỏ, thức ăn nhanh, đồ ngọt, rượu, thuốc lá. Người cao tuổi nên ăn nhiều bữa trong ngày để cung cấp đủ năng lượng; ăn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp, sữa, bột dinh dưỡng; ăn nhiều rau quả tươi; uống các vitamin tổng hợp, đặc biệt là vitamin C và uống đủ nước.
Tắm ở nơi kín gió và tránh tắm quá lâu. Đặc biệt, người cao tuổi nên hạn chế tắm và gội cùng lúc tránh biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe.
Không chủ quan khi thời tiết lạnh
Không chỉ trẻ em, người cao tuổi, ngay cả những người khỏe mạnh cũng không được chủ quan với sức khỏe của mình khi trời lạnh. Cần biết cách bảo vệ, giữ gìn sức khỏe của mình khi trời lạnh bằng cách ăn uống ưu tiên các chất dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất để tăng sức đề kháng. Hạn chế ăn đồ ăn lạnh dễ khiến cơ thể bị lạnh.
Vệ sinh cá nhân hàng ngày nhưng phải ở nơi kín gió và có thiết bị sưởi hoặc ủ ấm để tránh nhiễm lạnh. Giữ ấm cơ thể, tránh tiếp xúc đột ngột với không khí lạnh; rèn luyện sức khỏe hàng ngày... Tránh uống rượu trước khi ra ngoài trời lạnh để tránh nguy cơ bị trúng gió, cảm lạnh.
Tuyệt đối không đốt than củi, than tổ ong, lá cây trong phòng kín để sưởi, vì đã có nhiều trường hợp bị hôn mê, tổn thương não.
Đặc biệt, khi có các dấu hiệu nghi bị bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xử trí kịp thời.
