Những tín hiệu vui
“Chuyện ngày hôm qua” được Hãng phim Tài liệu và Khoa học T.Ư chọn để mở đầu cho kế hoạch tìm lại những ngày hoàng kim của phim tài liệu tại các rạp chiếu phim. Bộ phim đọng lại trong trái tim người xem về một câu chuyện hay, cách làm phim tài liệu mới mẻ.
Ông Trịnh Quang Tùng, Phó Giám đốc hãng phim Tài liệu Khoa học Trung ương cho biết, trong hơn chục năm gần đây, “Chuyện ngày hôm qua” là tác phẩm đầu tiên hãng phim Tài liệu Khoa học Trung ương chọn sản xuất về cuộc đời của nghệ sĩ, ban nhạc. Ngoài lý do về ý tưởng kịch bản tốt, “Chuyện ngày hôm qua” được Nhà nước chọn đầu tư sản xuất còn là vì sự đặc biệt của ban nhạc Bức Tường
Việc phát hành “Chuyện ngày hôm qua” ngoài rạp là bước đi đầu tiên của hãng trong việc thử nghiệm, thăm dò thị trường và mở đường đưa phim tài liệu ra rạp.
Gần đây, phim tài liệu đang có những bứt phá ngoạn mục. Bộ phim để lại dấu ấn trong thời gian gần đây là “Lửa Thiện Nhân”, của đạo diễn Đặng Hồng Giang. Bộ phim ghi lại cuộc đời của “chú lính chì” Thiện Nhân, cậu bé từng bị bỏ rơi ngay khi vừa lọt lòng và bị kiến cắn đến mức hoại tử bộ phận sinh dục và một cái chân đã thu hút mọi người vì nó không chỉ là một câu chuyện cảm động mà còn tràn đầy cảm hứng, giúp khán giả có thêm được niềm tin vào cuộc sống cũng như những điều tốt ở đời. Sức nóng của phim đã khiến nhà phát hành Platinum Cineplex đưa vào chiếu tại 5 hệ thống rạp trên toàn quốc với hàng trăm suất chiếu phục vụ hàng chục nghìn khán giả.
Sau thành công lớn của “Lửa Thiện Nhân”, năm 2016, đạo diễn Đặng Hồng Giang tiếp tục cho ra rạp chùm phim “Đáng sống”, được một nhà phát hành phim trong nước xếp lịch chiếu tại cụm rạp Hà Nội, nhưng không có được hiệu ứng tốt như “Lửa Thiện Nhân”.
Con đường gập ghềnh
Được đánh giá là mảnh đất giàu tiềm năng, nhưng thời điểm hiện tại, số lượng phim tài liệu phát hành qua hệ thống rạp chiếu vẫn “đếm trên đầu “ngón tay”.
Thực tế, doanh thu từ phim tài liệu khó có thể so với nhiều sản phẩm giải trí khác. Bài toán khó về mặt kinh tế khiến nhà đầu tư sản xuất lẫn đơn vị phát hành phim không mấy mặn mà với dòng phim này. Mỗi năm, điện ảnh Việt vẫn sản xuất hàng chục bộ phim tài liệu nhưng chủ yếu để đi thi, còn việc ra rạp cạnh tranh với phim ngoại hay chính phim Việt rất khó khăn.
Bên cạnh đó, hiện nay, hầu như các đạo diễn phim tài liệu chỉ làm phim theo đơn đặt hàng, phục vụ cho tuyên truyền các sự kiện của Nhà nước, nội dung chủ yếu xoay quanh về truyền thống cách mạng, về biển đảo, quê hương...
Trong khi đó những đề tài góc cạnh về cuộc sống như tham nhũng, giới tính… mang tính thời sự được dư luận quan tâm thì các nhà làm phim lại ngại chạm tới. Để phim tài liệu chiếu ra rạp vẫn là giấc mơ xa vời.
Với “Chuyện ngày hôm qua”, dù đã được Nhà nước đầu tư về mặt kinh phí nhưng tiết lộ từ ekip thực hiện thì số tiền 360 triệu đồng mới đáp ứng 1/3 tổng chi phí làm phim. Mặc dù không bị áp lực doanh thu nhưng bộ phim cũng chỉ trụ được tại rạp 9 ngày. Đưa phim tài liệu ra rạp, xem ra vẫn là bài toán nhọc nhằn.
Theo Biên kịch - đạo diễn Đặng Linh cho biết, quá trình làm phim và đưa phim ra rạp là sự nỗ lực rất lớn của mọi người trong ekip. Chính Đặng Linh đã phải đi vay nợ bạn bè để làm phim vì không có tiền. Trong khi đó, cũng không ai trong đoàn có kinh nghiệm để đưa phim ra rạp.
“Những vấn đề về việc phát hành phim, tính toán thời điểm truyền thông đều là những khó khăn bởi chúng tôi không có nhiều kinh nghiệm trong chuyện này”. Làm phim tài liệu chiếu rạp chắc chắn còn nhiều khó khăn nhưng nếu ngại khó, không đi tiếp, chắc chắn, người đam mê thể loại này sẽ khó đến đích mong muốn.
