Đây là bước tiến quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho người học.
Tạo điều kiện thuận lợi
Ông Đỗ Đình Đảo - Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Hữu Thọ (Xóm Chiếu, TPHCM) cho biết, hàng năm vào dịp cuối năm học, nhà trường tiếp nhận những học sinh chuyển đến và chuyển đi.
Đối với học sinh chuyển trường phải đảm bảo các tiêu chí theo quy định của Bộ GD&ĐT và Sở GD&ĐT TPHCM, các văn bản được công khai trên website của nhà trường. Riêng việc tiếp nhận học sinh chuyển đến, nhà trường cũng thông tin rõ, học sinh phải được hiệu trưởng trường THPT công lập nơi đang học đồng ý cho chuyển đi và nơi chuyển đến phải còn chỗ học.
“Với những học sinh có lý do gia đình chuyển đi nơi khác sinh sống, nhà trường sẵn sàng tạo điều kiện để học sinh chuyển đi hoặc đến trường THPT thuận lợi để các em theo học. Tất nhiên, do học Chương trình GDPT 2018, nên chúng tôi cũng tiến hành tư vấn kỹ cho phụ huynh khi các môn lựa chọn chưa trùng khớp, các em sẽ phải kiểm tra khảo sát về kiến thức trước khi tiếp nhận”, thầy Đảo chia sẻ.
Tương tự, ông Lê Phú Hải - Hiệu trưởng Trường THPT Đa Phước (xã Hưng Long, TPHCM) cho biết, từ ngày 15 - 25/7, nhà trường tiếp nhận và giải quyết hồ sơ chuyển trường. Phần lớn học sinh có nguyện vọng chuyển do gia đình chuyển về quê hoặc thay đổi chỗ ở trong nội thành. Nhà trường sẽ xem xét từng trường hợp dựa trên lý do cụ thể và điều kiện thực tế để đưa ra quyết định.
“Trường hợp gia đình chuyển nơi ở, cha mẹ chuyển công tác, chúng tôi luôn tạo điều kiện và đã giải quyết một số trường hợp. Với những em không có lý do chính đáng, vẫn muốn xin chuyển, nhà trường sẽ gặp gỡ, lắng nghe, trao đổi để họ thay đổi quyết định. Bởi, thay đổi môi trường học sẽ phần nào ảnh hưởng đến tâm lý của cháu. Hơn nữa, việc học sinh xin chuyển trường cũng gây xáo trộn sĩ số, ảnh hưởng đến kế hoạch học tập của trường”, ông Hải chia sẻ.
Năm nay, Trường THPT Đào Sơn Tây (Linh Xuân, TPHCM) đã giải quyết hơn 30 trường hợp chuyển trường, đa số có lý do chính đáng và trường luôn tạo điều kiện thuận lợi. Bà Hoàng Thị Hảo - Hiệu trưởng nhà trường thông tin, số lượng học sinh xin chuyển trường giảm đáng kể so với các năm trước.
Đơn cử, năm 2019, trường nhận đến 100 đơn chuyển trường, có ngày phải tiếp xúc đến 20 phụ huynh, nhưng năm nay số lượng đã giảm, chủ yếu có lý do chính đáng như chuyển công tác hoặc chuyển nhà. “Khi phụ huynh có nhu cầu chuyển trường, tôi trực tiếp tiếp đón và lắng nghe. Đặc biệt, tôi trao đổi với học sinh để hiểu rõ nguyện vọng của các em. Nếu em nào muốn chuyển đi để thuận tiện cho việc học, trường sẽ tạo điều kiện”, bà Hảo cho biết.

Giảm tải thủ tục hành chính
Thực tế, việc phân quyền cho hiệu trưởng trường THPT quyết định giải quyết việc chuyển trường và xin học lại đối với học sinh được TPHCM (cũ) thực hiện từ những năm trước.
Sau khi TPHCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu sáp nhập thành TPHCM mới, Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM Nguyễn Văn Hiếu đã ký quyết định phân cấp thẩm quyền giải quyết một số thủ tục hành chính cho hiệu trưởng các trường THPT công lập thay thế Quyết định số 2004 ngày 11/7/2023 của sở GD&ĐT về việc phân cấp thẩm quyền thủ tục hành chính của Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM. Việc phân quyền này không chỉ giúp giảm bớt thủ tục hành chính, mà còn được lãnh đạo các nhà trường đồng tình, ủng hộ.
Ông Hồ Sĩ Nhật Nam - Hiệu trưởng Trường THPT Hòa Bình thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) nay là xã Hòa Hội, TPHCM khẳng định, việc phân quyền cho hiệu trưởng THPT có thẩm quyền giải quyết việc chuyển trường, xin học lại là chủ trương đúng đắn, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh và giảm tải thủ tục hành chính. Khi có nhu cầu chuyển trường, học sinh có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại trường THPT nơi muốn chuyển đến, thay vì phải qua khâu trung gian.
“Trước đây, khi giải quyết cho học sinh chuyển trường, nhà trường chỉ ký xác nhận còn việc tiếp nhận hay không là sở GD&ĐT quyết định và có văn bản gửi về trường. Do vậy, quy định mới hiệu trưởng trường THPT có thể chủ động hơn trong việc tiếp nhận và giải quyết các trường hợp chuyển trường, tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh. Từ đó, giúp học sinh và phụ huynh không phải đi lại nhiều nơi để làm các thủ tục chuyển trường, tiết kiệm thời gian và công sức”, ông Nam cho hay.
Đánh giá về quy định này, ông Nguyễn Văn Ngai - nguyên Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM cho rằng, việc hiệu trưởng trực tiếp xem xét và giải quyết hồ sơ chuyển trường, không cần chờ đợi quá trình duyệt từ cấp trên. Đặc biệt, việc phân cấp sẽ giúp nhà trường chủ động hơn trong việc tiếp nhận và hỗ trợ học sinh chuyển trường, đảm bảo các em có thể bắt kịp chương trình học một cách nhanh chóng.
“Khi hiệu trưởng được trao quyền, Sở GD&ĐT TPHCM sẽ giảm bớt gánh nặng công việc hành chính, tập trung vào việc quản lý và chỉ đạo chung về chuyên môn, nghiệp vụ. Phân cấp cũng giúp nâng cao vai trò, trách nhiệm của hiệu trưởng và tập thể sư phạm nhà trường trong việc quản lý, điều hành các hoạt động giáo dục, trong đó có việc giải quyết các vấn đề liên quan đến học sinh.
Tôi cho rằng, việc phân cấp thẩm quyền cho hiệu trưởng giải quyết chuyển trường được đánh giá phù hợp với thực tiễn, đáp ứng nhu cầu thực tế của học sinh và các trường học, đặc biệt trong bối cảnh các trường THPT ngày càng chủ động và tự chủ hơn trong hoạt động”.
“Thực tế, tình trạng học sinh chuyển trường tạo áp lực không nhỏ cho các trường THPT công lập tại TPHCM (cũ) vào mỗi dịp hè. Mặc dù, phụ huynh có nhu cầu chính đáng là địa điểm học quá xa, tuy nhiên thực tế thời gian qua, một số trường THPT ở ngoại thành thiếu học sinh khi tuyển không đủ chỉ tiêu.
Nguyên nhân có thể do các em trúng tuyển lớp 10 nhưng không nhập học, hoặc học xong hết năm lại xin chuyển trường... Do đó, nhà trường luôn xem xét kỹ lưỡng để tránh trường hợp phụ huynh học sinh chọn các trường vùng ven để dễ đỗ vào lớp 10, sau đó lại xin chuyển về các trường gần nhà, như vậy sẽ tạo ra tiền lệ xấu”, ông Đỗ Đình Đảo nhấn mạnh.