Những viên thuốc “ma thuật”

Thần dược hay độc dược?

Thuốc giảm cân được quảng cáo rộng rãi trên mạng xã hội, với những lời cam kết như dao chém đá: giảm cân nhanh trong vòng 1 tuần, 1 tháng là mỹ mãn. Không có tác dụng phụ. Vừa giảm cân nặng, vừa làm đẹp da, tăng cường trí thông minh... Những quảng cáo đó đánh trúng tâm lý của nhiều người, nhất là nữ giới.

Nếu người nào thường xuyên “lướt” facebook hẳn đều biết một người tên là Nguyễn H.A chia sẻ. Người này nói rằng mình rất hoang mang khi phải nhập viện với bệnh lý men gan (GOP) tăng gấp 200 lần. Lý do người này đưa ra là bởi cô thường xuyên sử dụng viên giảm béo mua qua mạng từ một người quen.

“Tôi coi viên thuốc giảm cân này như một thần dược. Tôi đã uống liên tục 6 tháng, giảm được 10kg. Nhưng tuần rồi thấy tay chân run rẩy, tóc xơ, mắt mờ hơn, tôi đành phải vào bệnh viện khám. Bác sĩ nói rằng, men gan tôi đã vượt ngưỡng cho phép, nếu không điều trị cấp tập sẽ dẫn tới nhiều bệnh khác”- H.A viết.

Phần dưới có những bình luận chia sẻ, và cũng có những bình luận “tố” rằng mình cũng bị lừa khi dùng thuốc giảm cân. Một bình luận rất đáng chú ý viết: “Chúng ta đang cô đơn giữa bủa vây của thuốc giảm cân. Không thoát thân được đâu. Họa vô đơn chí”.

Quảng cáo thuốc giảm cân có quá nhiều chiêu thức với những lời hoa mỹ khiến người ta vào tròng. Ai lại không tin cho được khi nhà cung cấp thuốc cam kết “không cần giảm ăn, không cần tập thể dục, bạn vẫn có thân hình lý tưởng khiến đàn ông mê mệt”. Một cô gái 21 tuổi, ở Hưng Lộc (Nghệ An) cũng vì tin vào quảng cáo “thần dược” mà mua một liều 3 viên, 800.000 đồng, uống trong 3 ngày. Sau một tuần thì tay chân bủn rủn. Cân có sút nhưng sức khỏe cũng theo số thịt thừa bay biến.

Nói về trường hợp giảm cân “tức thì” này, BS Nguyễn Thị Ngọc Tuyết cho biết, không thể có loại thuốc nào có tác dụng nhanh đến thế, trừ thuốc độc. Uống vào người ta sẽ rất mệt mỏi, chán ăn, từ đó sút cân nhanh. Tất cả những loại thuốc này bị cấm lưu hành. Vì thế nơi bán đã vi phạm pháp luật, do cố tình đầu độc con người. Còn nạn nhân của sự đầu độc đó lại không được pháp luật bảo vệ ở mức cần thiết.

Chưa thể kiểm định chất lượng - đó là thông điệp rõ ràng từ ngành y tế đối với những viên thuốc giảm cân siêu tốc, kể cả với thực phẩm chức năng giảm cân. Hầu hết chúng được nhập từ bên ngoài, không có hồ sơ rõ ràng. Theo BS Trịnh Xuân Nam (khoa Nội A, BV Hữu nghị đa khoa Nghệ An) thì giảm béo chủ yếu vẫn là từ cơ chế thải calori trong cơ thể, việc tập thể dục kết hợp ăn uống thì mới giảm được cân mà giữ sức khỏe. Không có thuốc nào gọi là thuốc giảm béo mà không gây mệt mỏi.

Những lời khuyên không nên bỏ qua

Vậy, nhận diện những viên thuốc độc hại kia bằng cách nào?

Thật khó có câu trả lời chính xác cho mọi trường hợp, nhất là khi uống thuốc giảm cân đã như một trào lưu.

Nếu ai quan tâm tới vấn đề này có thể tham khảo câu chuyện: Cách đây không lâu, Công ty TNHH Life & More (Miami thuộc tiểu bang Florida, Mỹ) đã tự nguyện thu hồi 783 lọ thuốc giảm cân có tên Akttive High Performance Fat Burner Gold, vì phát hiện có chứa các chất không được khai báo và chất bị cấm sử dụng, do chúng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã thử nghiệm các sản phẩm này và thấy rằng chúng chứa các chất Sibutramine, Sesmethylsibutramine và Phenolphtalein. Theo FDA, “Sibutramine là một hoạt chất tạo cảm giác no và không thèm ăn đã bị thu hồi, cấm sử dụng tại thị trường Mỹ do tăng nguy cơ co giật, đau tim, loạn nhịp tim và đột quỵ. Phenolphtalein là chất hóa học, là thành phần trước đây có trong thuốc nhuận tràng mà không cần kê đơn từ bác sĩ nhưng vì lo ngại gây ung thư, thị trường Mỹ đã không chấp nhận sử dụng chất này”.

Đặc biệt, đối với bệnh nhân có tiền sử bệnh động mạch vành, chúng có thể gây suy tim sung huyết hoặc đột quỵ. Bên cạnh đó, những chất này có thể tương tác với các loại thuốc khác mà người tiêu dùng đang sử dụng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí tính mạng.

Theo giới chuyên môn, cần hết sức thận trọng khi mua và sử dụng thuốc giảm cân. Trước hết, phải xác định rõ nguồn gốc thuốc, không thể mua thuốc không có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, vì người tiêu dùng sẽ không được bảo vệ vì không có nơi chịu trách nhiệm.

Người sử dụng loại thuốc này cũng cần biết đa phần thuốc giảm cân cấp tốc có tác dụng nhuận tràng, kích thích cường giao cảm, tạo cảm giác no giả... dẫn tới cơ thể sụt cân trong thời gian ngắn. Nhưng điều đó cũng dẫn tới nhiều chứng bệnh khác, đặc biệt là việc cơ thể suy kiệt, khỏe giả - yếu thật.

Các bác sĩ khuyến cáo, không có thuốc giảm cân nào an toàn, mà muốn có được cơ thể hoàn hảo thì phải thực hiện chế độ ăn uống khoa học, nghiêm ngặt, cùng với tập thể dục, thể thao thường xuyên, đúng cách.

Bên cạnh nhiều phương pháp giảm cân như tập thể dục, yoga, phẫu thuật thẩm mỹ... thì việc thuốc giảm cân phải xuất phát từ chế độ ăn uống rất tỉ mỉ. Trong bữa ăn phải giảm tối đa chất béo (mỡ), chất bột (tạo đường), tăng cường ăn nhiều rau (chất xơ). Tuy nhiên, khẩu phần ăn như vậy không phải ai cũng có thể thực hiện, vì sự “khoái khẩu” luôn thường trực trong mỗi con người.

Cũng nên biết rằng, những siêu mẫu có thân hình bốc lửa hay những nam thanh niên có cơ bụng 6 múi đều đã trải qua quá trình tập luyện thể dục và ăn uống theo chế độ nghiêm ngặt.

Từ kinh nghiệm của giới người mẫu và vận động viên thể hình, có thể thấy tăng cường vận động là giải pháp tốt nhất để giảm cân, có thân hình đẹp. Vận động có tác dụng “đốt cháy” mỡ, tăng cường tuần hoàn máu, nâng cao độ dẻo dai của xương khớp, giúp tăng sức đề kháng toàn thân, giúp phòng ngừa các bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch, hô hấp... Mỗi ngày tập luyện đều đặn khoảng 30 phút (với người ở độ tuổi từ 18 đến 35) là phù hợp. Tùy theo môn thể thao mà cơ thể sẽ đốt cháy năng lượng khác nhau: tập luyện nhẹ tiêu hao khoảng 200 kcal, tập luyện trung bình hết 300 kcal và tập nặng là 400 kcal mỗi tiếng.