Giếng trời có thể hiểu là phần thông từ tầng trệt lên sân thượng của căn nhà. Ngoài lấy ánh sáng, giếng trời còn có chức năng thông gió và đối lưu không khí.
Với những căn nhà ống ở đô thị, phần bên trong thường tối nên không ít gia chủ xây dựng giếng trời thông từ trệt lên sân thượng, sau đó dùng tấm lợp che lấy sáng che lại. Ánh sáng sẽ chiếu qua tấm lợp làm sáng không gian trong nhà.
Kích thước
Kích thước giếng trời phụ thuộc vào diện tích ngôi nhà nhưng không nên nhỏ hơn 1m2. Nhà càng cao thì giếng trời càng rộng. Giếng trời được cấu tạo 3 phần, gồm: Phần chân tiếp xúc mặt đất, phần lưng và phần mái.
 |
Diện tích giếng trời thường chiếm 10% diện tích xây dựng nhà ở. (Ảnh minh họa). |
Phần chân giếng trời có thể bố trí cây cảnh, hoa, non bộ kết hợp với không gian tiếp khách hoặc phòng ăn. Phần lưng là nơi chiếu sáng cho các tầng bên trên. Còn phần mái là để chiếu sáng và thông gió.
Quy chuẩn xây dựng, diện tích giếng trời thường chiếm 10% diện tích xây dựng nhà ở. Nếu nhà hơn 100m2 mặt bằng xây dựng thì nên chừa độ thông thoáng 20%. Tuy nhiên, tỷ lệ này còn phụ thuộc hình dạng cũng như cao độ ngôi nhà để tạo diện tích trống tương ứng cho không khí lưu thông.
Vật liệu
Hiện nay, các kiến trúc sư thường sử dụng vật liệu mái bằng kính hoặc mái nhựa thông minh có khung sắt bảo vệ cho giếng trời.
Nếu nhà quá chật hẹp có thể dùng kính hay nhựa trong suốt để tăng ánh sáng vào nhà. Hoặc có thể giảm cường độ sáng của giếng trời bằng cách sử dụng vật liệu màu cho mái, vừa tạo đủ độ sáng vừa làm dịu mát không gian nội thất trong nhà.
 |
Xu hướng hiện nay sử dụng vật liệu mái bằng kính hoặc mái nhựa thông minh có khung sắt bảo vệ cho giếng trời. (Ảnh minh họa). |
Để đưa thiên nhiên vào nhà, gia chủ có thể dùng các chậu treo hoặc dây leo xanh trên bờ tường. Dưới sàn nhà, xen lẫn cây cảnh, gia chủ có thể tạo những hồ nước nhỏ, thả cá hoặc hoa để tạo sự cân bằng về mặt phong thuỷ học.
Nếu không gian giếng trời nhỏ có thể rải sỏi, đặt thêm vài bình gốm hoặc các vật trang trí, để mang đến điểm nhấn mát mắt cho ngôi nhà.
Trên mảng tường của giếng trời, gia chủ có thể ốp đá làm điểm nhấn, những hình vẽ hoa văn trang trí sống động cho bức vách.
Vị trí
Xu hướng thông thuỷ để lấy ánh sáng và gió từ trên nóc nhà được ứng dụng nhiều trong các dạng nhà hình ống chỉ có một mặt thoáng. Để giếng trời phát huy tối đa tác dụng, gia chủ chỉ nên đặt giếng trời ở phía sau hoặc giữa ngôi nhà.
Phần sau của ngôi nhà luôn tối và bí, nên sự “giao lưu” với khí trời và ánh sáng là rất cần thiết. Chiều lưu thông của gió có đường vào và ra. Chính lỗ thông thuỷ sẽ tạo lực hút để không khí đi từ những cửa trước vào nhà hoặc ngược lại.
 |
Giếng trời thường được bố trí ở giữa hoặc phía sau ngôi nhà. (Ảnh minh họa) |
Phổ biến nhất là giếng trời nằm trên khu vực cầu thang. Đây là nơi thích hợp nhất bởi cầu thang thường đặt ở giữa nhà và kề với nhà bếp.
Trường hợp nhà quá dài, cần phải trổ thêm nhiều lỗ thông nữa về phía cuối nhà để lưu thông không khí. Do đó, số lượng giếng trời có thể nhiều hơn 1, tuỳ thiết kế có thể 2 – 3 giếng trời.
Giải pháp chống nắng, mưa
Giếng trời có vai trò quan trọng trong việc cải thiện không khí, nhất là ở những căn nhà ống. Tuy nhiên, nếu thiết kế giếng trời không đúng cách thì nó sẽ trở thành nơi truyền nhiệt vào trong nhà khi trời nắng nóng hoặc sân trong chính là thủ phạm dội nước vào nhà mỗi khi trời mưa.
 |
Nếu thiết kế không đúng cách, giếng trời có thể trở thành nơi truyền nhiệt vào trong nhà. (Ảnh minh họa). |
Để phát huy tác dụng chống nóng và tránh mưa của sân trong, cần kết hợp đồng thời một số giải pháp sau: Tránh tổ chức hành lang bên trong nhà vì sẽ làm các không gian bí bách hơn; dùng vách ngăn thoáng hở ngăn chia không gian trong nhà;
Che ánh sáng trực tiếp hoặc sơn màu sáng cho các bức tường ở sân trong; trồng cây xanh; hạn chế sử dụng vật liệu xi măng, gạch đá màu sậm; dùng sơn chống nóng cho bề mặt giếng trời; sử dụng hệ thống phun sương tự động…
An toàn
Giếng trời rất có thể là nơi mất an toàn khi sử dụng, đặc biệt là với trẻ nhỏ. Vì vậy, nếu giữa các tầng ở giếng trời không có hoa sắc, lưới an toàn thì phải lưu ý hệ thống cửa sổ, lan can liền kề để đảm bảo chiều cao an toàn. Khe nan ở lan can không được quá rộng nhằm tránh trẻ lọt qua.
