Hai tuần trôi qua, kể từ trận lũ lịch sử cuối tháng 7, con đường độc đạo vào bản Cha Nga (xã Mỹ Lý, Nghệ An) vẫn chưa được nối lại. Hầu hết nhu yếu phẩm, hàng cứu trợ được lực lượng chức năng, người dân vận chuyển vào bản phải đi cả đường thủy lẫn đường bộ.
Giữa những chiếc lán dựng tạm, cuộc sống mới của người dân ở bản Cha Nga đang dần hình thành, nhưng ký ức về những ngày bị cô lập và hành trình mở đường quả cảm vẫn còn vẹn nguyên.
Mệnh lệnh từ trái tim
Chiều 22/7, dòng sông Nậm Nơn vốn hiền hòa bỗng hóa hung tợn. Lũ từ thượng nguồn gầm rít đổ về, chỉ trong vài giờ đã nhấn chìm nhiều bản, làng của xã biên giới Mỹ Lý (Nghệ An).
Nhà cửa, ruộng nương, những thành quả lao động chắt chiu của người dân lần lượt bị dòng nước xiết nuốt chửng. Các công trình như cầu treo, trường học, trạm xá cũng bị nhấn chìm, thiệt hại nặng nề.
Tại UBND xã Mỹ Lý, không khí hết sức căng thẳng, thông tin thiệt hại từ các bản làng báo về chưa đầy đủ, chủ yếu qua lời kể của những người dân thoát nạn. Nhiều nơi ngập nặng, có bản bị lũ cuốn trôi hàng chục ngôi nhà.
Tuy nhiên, đáng lo ngại nhất là việc mất kết nối đến Cha Nga, không có bất cứ tin tức nào từ đây được gửi về. Cha Nga là bản nằm ở vị trí heo hút nhất, cách trung tâm xã 23km đường rừng.
Con đường duy nhất lên bản vốn khó đi, nay lại bị nước lũ và sạt lở phá hủy. Với 93 hộ dân và 419 nhân khẩu người Thái, Cha Nga trở thành một "ốc đảo" bị cô lập.
Sáng 23/7, trong cuộc họp khẩn tại trụ sở UBND xã, sự lo lắng hiện rõ trên từng khuôn mặt. Câu hỏi lớn nhất lúc này là tình hình của người dân ở Cha Nga ra sao, họ có đủ lương thực, nước uống và có an toàn hay không? Sự im lặng kéo dài từ Cha Nga là một điều không thể chấp nhận.
Giữa bầu không khí căng thẳng, ông Đào Công Thịnh, Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Lý đề xuất phương án đi bộ tiếp cận bản Cha Nga để kiểm tra tình hình và hỗ trợ người dân. Đây là một quyết định táo bạo nhưng cần thiết trong bối cảnh lúc đó.
Một tổ công tác cơ động được thành lập nhanh chóng, gồm 6 người: Ông Đào Công Thịnh, ông Lữ Văn My (Phó Chủ tịch UBMTTQ xã), Thiếu tá Nguyễn Văn Dũng (Công an xã), anh Nhật Anh (Trạm trưởng Biên phòng), cùng 2 cán bộ xã là anh Cụt Văn Quang và anh Vi Văn Hoàng.
Vượt lũ dữ, cứu bản làng bị cô lập
Khoảng 11h trưa cùng ngày, tổ công tác lên đường. Hành trang chỉ có một ít thuốc men, mì tôm, nước uống và những nắm xôi chuẩn bị vội.
"Nhiều đoạn chúng tôi phải đi trong lớp bùn ngập đến đầu gối. Cây cối đổ ngổn ngang, cả đoàn phải dừng lại dọn đường để đi tiếp", ông Đào Công Thịnh kể lại.
Nguy hiểm nhất là những đoạn đường bị sạt lở hoàn toàn, chỉ còn lại vách đá trơn bên cạnh vực sâu, nơi dòng Nậm Nơn vẫn đang chảy xiết.
Anh Vi Văn Hoàng, người thông thạo địa hình chia sẻ: "Một bên là vách đá, một bên là vực sâu. Chúng tôi phải hết sức cẩn thận, bám vào từng mỏm đá, rễ cây để bò qua. Chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể khiến cả người và hàng cứu trợ rơi xuống dòng lũ".
Sau nhiều tiếng di chuyển liên tục, ai cũng thấm mệt. Bữa ăn của cả đoàn chỉ là những nắm xôi chấm muối gói sẵn từ trước. Nhưng hình ảnh người dân Cha Nga đang chờ đợi thôi thúc những cán bộ này tiếp tục bước đi, vượt qua mệt mỏi và hiểm nguy.
Sau 2 ngày đi bộ, những mái nhà sàn đầu tiên của Cha Nga hiện ra trong cảnh hoang tàn. Hàng chục ngôi nhà bị lũ cuốn trôi, để lại những bãi bùn trống. Những ngôi nhà còn lại cũng xiêu vẹo, hư hỏng.
Đáng lo hơn, kho lúa chung của cả bản bị nước lũ phá hỏng, khiến người dân mất đi nguồn lương thực dự trữ quan trọng.
Thấy bóng người từ xa, người dân trong bản ban đầu ngỡ ngàng, rồi nhận ra cán bộ. Mọi người chạy ùa ra, xúc động không nói nên lời, ôm lấy các thành viên trong đoàn.
Những giọt nước mắt kìm nén trong những ngày sợ hãi và tuyệt vọng giờ mới tuôn rơi.
Ông Lương Văn Nhưn, Trưởng bản Cha Nga cho biết, trong cơn lũ, cả bản dắt díu nhau chạy lên vùng đất cao hơn. Mọi nỗ lực tìm sóng điện thoại để cầu cứu của người dân đều vô vọng. Bị cô lập, nhiều người đã bắt đầu cảm thấy tuyệt vọng.
"Dân bản không ngờ cán bộ lại vào được lúc này. Chúng tôi nghĩ mình sẽ bị mắc kẹt ở đây. Sự có mặt của tổ công tác mang lại nguồn động viên to lớn. Những gói mì, viên thuốc được trao tận tay người dân lúc này vô cùng quý giá", ông Nhưn xúc động nói.
Khói bếp bắt đầu được nhóm lại, tiếng nói dần vang lên, bản Cha Nga không còn đơn độc.
Ông Nguyễn Anh Đoài, Bí thư Đảng ủy xã Mỹ Lý, cho biết trận lũ vừa qua gây thiệt hại cho toàn xã ước tính hơn 500 tỷ đồng. Trong đó, Cha Nga là một trong những bản chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, với 36/93 ngôi nhà bị nước cuốn trôi hoàn toàn.
Theo ông Đoài, hiện công tác cứu trợ, tái thiết bản làng sau lũ vẫn còn muôn vàn khó khăn, nhưng điều quý giá nhất là niềm tin và sự đoàn kết của người dân được thắp lại.
"Con đường mà 6 anh em cán bộ đi đến bản Cha Nga hết sức gian nan, nguy hiểm. Sự có mặt của đoàn tiếp lên sự hy vọng, giúp người dân vượt qua khó khăn của thiên tai, bão lũ", Bí thư xã Mỹ Lý nhận định.
