Chăm chỉ và quyết tâm
Olympic Hóa học quốc tế (IChO) - kỳ thi có quy mô lớn và uy tín nhất thế giới dành cho học sinh THPT trong lĩnh vực Hóa học - được tổ chức hằng năm. Tại kỳ thi năm 2025, diễn ra tại Dubai (UAE), đội tuyển Việt Nam đã xuất sắc giành được 4 Huy chương Vàng.
Với số điểm 84,82/100, Ngô Quang Minh - lớp 12 chuyên Hóa, Trường THPT chuyên Bắc Ninh - là thí sinh đạt điểm cao nhất trong đội tuyển Việt Nam và xếp hạng 7/354 thí sinh đến từ 90 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Ngô Quang Minh chia sẻ, em bắt đầu yêu thích Hóa học từ năm lớp 8 với mong muốn khám phá thế giới xung quanh: Vì sao gạo ủ lại thành rượu, dung dịch đổi màu từ tím sang xanh lục rồi vàng... Những kiến thức học được từ thầy cô cùng tài liệu tham khảo đã giúp em giải đáp các thắc mắc ấy và ngày càng thêm yêu thích môn Hóa.
Lên lớp 9, Minh giành giải Nhất kỳ thi học sinh giỏi tỉnh Bắc Ninh và trúng tuyển vào Trường THPT chuyên Bắc Ninh. Trong những năm học tại đây, Minh đạt nhiều thành tích xuất sắc như Huy chương Vàng Olympic Duyên hải và Đồng bằng Bắc Bộ (lớp 10), giải Nhất học sinh giỏi quốc gia môn Hóa học (lớp 12).
Bí quyết học tập của Minh là tập trung nghe giảng và luôn ôn lại kỹ càng kiến thức trên lớp. Sau mỗi buổi học, em luyện đề và tra cứu thêm tài liệu, bài báo chuyên ngành. Theo Minh, môn Hóa học đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa tư duy logic, trí nhớ và khả năng suy luận. Em cho rằng sự chăm chỉ và quyết tâm là điều kiện tiên quyết để học tốt môn này.
Minh đặc biệt yêu thích lĩnh vực Hóa lượng tử vì cho rằng đây là nền tảng của nhiều công nghệ hiện đại. Bên cạnh thành tích học tập, em còn tích cực tham gia các hoạt động đoàn thể, thể thao như cầu lông và bơi lội, từng giành Huy chương Vàng môn Bơi tại một giải thể thao cấp tỉnh.
Tại IChO 2025, Minh cho biết em ấn tượng với các nội dung liên quan đến môi trường, công nghệ và ứng dụng hóa học trong khử mặn nước biển, năng lượng Mặt trời, bóng tennis hay đèn lồng. Bài thi thực hành yêu cầu vận dụng nhiều kỹ năng từ cơ bản đến nâng cao như tổng hợp - phân tích phức chất, nhận biết hợp chất hữu cơ bằng kỹ thuật sắc ký lớp mỏng.
Thầy Vương Bá Huy - giáo viên bồi dưỡng Minh tại Trường THPT chuyên Bắc Ninh - nhận xét Minh là học trò có tố chất thông minh, khả năng tự học cao và tính cách khiêm tốn. Em làm bài cẩn thận, trình bày rõ ràng, khoa học, chắc chắn và luôn nhiệt tình giúp đỡ bạn bè.
Dấu ấn trên đấu trường quốc tế
Nguyễn Mạnh Tuấn - lớp 11, Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam là thành viên nhỏ tuổi nhất trong đội tuyển năm nay. Dù mới học lớp 11, Tuấn đã sở hữu bảng thành tích học tập ấn tượng với nhiều giải thưởng cấp thành phố, cấp quốc gia. Em từng là “thủ khoa” đầu vào lớp chuyên Hóa hai năm trước.
Ban đầu định hướng theo học Toán, Tuấn từng đoạt nhiều giải thưởng và huy chương trong các kỳ thi Toán, khoa học trong và ngoài nước. Tuy nhiên, đến năm lớp 8, khi bắt đầu học chuyên sâu môn Hóa, em đã nhanh chóng yêu thích và quyết tâm theo đuổi. Cũng năm học này, Tuấn giành giải Nhất học sinh giỏi thành phố môn Khoa học tự nhiên. Sang lớp 9, em tiếp tục đoạt giải Nhì môn Hóa học cấp THCS và là thủ khoa kỳ thi vào lớp 10 chuyên Hóa của Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam và Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên.
Lựa chọn theo học lớp chuyên Hóa tại Trường Hà Nội - Amsterdam, từ lớp 10, Tuấn đã giành giải Nhì học sinh giỏi thành phố lớp 12 môn Hóa. Đến lớp 11, em tiếp tục khẳng định năng lực với vị trí thủ khoa kỳ thi chọn đội tuyển học sinh giỏi quốc gia của Hà Nội, giải Nhất học sinh giỏi quốc gia môn Hóa học với số điểm cao nhất, và đặc biệt là Huy chương Vàng Olympic Hóa học quốc tế 2025.
Chia sẻ về phương pháp học tập, Tuấn cho biết điều quan trọng khi học Hóa là phải nắm vững lý thuyết và làm chắc các bài tập trong sách giáo khoa trước khi chuyển sang bài tập nâng cao hoặc đề thi các năm trước. Khi gặp bài khó, em thường đọc đi đọc lại đề bài nhiều lần để hiểu rõ, nếu vẫn chưa tìm ra lời giải mới tra cứu đáp án.
Cô Nguyễn Thị Thu Hà - giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Trưởng đoàn Việt Nam dự thi IChO 2025 - cho biết thành tích của đội tuyển Việt Nam là rất đáng tự hào. Đây là lần đầu tiên Việt Nam giành 4 Huy chương Vàng tại một kỳ IChO được tổ chức trực tiếp, và là kỳ thi mang nhiều dấu ấn cá nhân với mỗi thí sinh.
Ngoài Quang Minh và Mạnh Tuấn, đội tuyển còn có Giang Đức Dũng - Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên và Nguyễn Hoàng Khôi - Trường THPT chuyên Đại học Sư phạm. Đây đều là những học sinh xuất sắc, góp phần ghi dấu ấn của học sinh Việt Nam trên đấu trường trí tuệ thế giới.
“Minh, Khôi, Dũng và Tuấn đều có những trải nghiệm không thể quên và học được nhiều điều bổ ích trên chặng đường tiếp theo. Quan trọng hơn cả, các em đã vượt qua chính bản thân mình để chinh phục những đỉnh cao tri thức, truyền tải đam mê và tình yêu Hóa học đến các bạn học sinh khác”, cô Hà chia sẻ.
Tại IChO 2025, bài thi thực hành yêu cầu thí sinh thực hiện thành thạo các kỹ năng thí nghiệm từ cơ bản đến nâng cao như tổng hợp và phân tích phức chất, xác định amino acid, nhận biết các hợp chất hữu cơ bằng kỹ thuật sắc ký bản mỏng, chuẩn độ và đo phổ hấp thụ UV-Vis.
Trong khi đó, bài thi lý thuyết xoay quanh các chủ đề liên quan đến môi trường, công nghệ và ứng dụng của Hóa học trong cuộc sống như: Khử mặn nước biển, năng lượng Mặt trời, bóng tennis, đèn lồng... yêu cầu thí sinh phải vận dụng kiến thức tổng hợp và tư duy phản biện để giải quyết vấn đề.
