Những cây 'cầu già' ở Nghệ An kêu cứu

Nguy cơ tiềm ẩn

Cầu treo Lam Khê bắc qua sông Lam (xã Chi Khê, huyện Con Cuông) được xây dựng từ năm 2005 từ nguồn vốn Chương trình 135. Ban đầu, cầu có thiết kế dài 168m, rộng 2,2m, mặt cầu lát bằng ván gỗ, 2 bên lan can làm bằng sắt.

Sau hơn 10 năm đưa vào sử dụng, cầu Lam Khê xuống cấp nghiêm trọng, nhiều miếng ván lót mặt cầu mục nát, một số thanh sắt 2 bên lan can bị gãy, dây cáp chịu lực và dây cáp lan can chùng xuống.

Để đảm bảo an toàn cho người dân, năm 2017, UBND huyện Con Cuông đầu tư tu sửa cầu treo Lam Khê. Cùng với việc bảo dưỡng, đánh rỉ, tra mỡ, cầu được thay thế ván gỗ bằng tấm thép chống trượt dày 6mm, bổ sung các thanh lan can cầu... Mới đây, trong quá trình lưu thông, người dân xã Chi Khê lại phát hiện cây cầu có dấu hiệu bất thường nên báo với chính quyền địa phương.

Qua kiểm tra, cơ quan chức năng nhận thấy cầu bị gãy 2 thanh dầm gối mố cầu, gây nguy hiểm cho người và phương tiện qua lại. Để đảm bảo an toàn cho người dân, cơ quan chức năng tạm thời cấm lưu thông để tiến hành sửa chữa.

Bản Lam Khê có gần 200 hộ, người dân ở đây chủ yếu sống bằng sản xuất nông nghiệp. Cây cầu treo là con đường độc đạo, huyết mạch để người dân lưu thông qua lại, trao đổi hàng hóa, các loại nông sản, nguyên liệu như tre, nứa, mét, cây keo đi tiêu thụ đều vận chuyển qua đây.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại huyện Anh Sơn, nơi cầu treo Đò Rồng nối 2 xã Hùng Sơn và Tường Sơn. Cầu được khánh thành vào năm 2012, tuy nhiên, đến nay xuất hiện dấu hiệu xuống cấp, đặt ra lo ngại về an toàn cho người và phương tiện khi lưu thông qua đây.

Tại trụ cầu chính phía xã Hùng Sơn, vết nứt dọc chạy từ thân trụ xuống móng. Cùng với đó, lớp bê tông ở một số điểm neo cáp chủ giữ cho cây cầu ổn định bị bong tróc, lộ ra phần cốt thép gỉ sét bên trong. Trên mặt cầu, nhiều tấm bê tông liên kết không còn liền mạch như trước, tạo ra những khe hở. Hệ thống lan can ở vài vị trí xiêu vẹo, bạc màu dưới tác động khắc nghiệt của thời tiết.

Ông Trần Minh Hoàn - Chủ tịch UBND xã Hùng Sơn cho biết, để đảm bảo an toàn cho người dân lưu thông qua cầu, chính quyền địa phương cho lắp các thanh chắn giới hạn tải trọng và chiều cao của phương tiện. Ngoài ra, 2 cột đèn tín hiệu được dựng lên để điều tiết giao thông, tránh việc nhiều phương tiện cùng lúc đi trên cầu.

Tuy nhiên, theo ông Trần Minh Hoàn, để tiến hành cải tạo cầu treo Đò Rồng cần có sự thẩm định từ các cơ quan chuyên môn và sự hỗ trợ từ chính quyền cấp trên. Về lâu dài, người dân mong muốn có một cây cầu kiên cố, thay cho cầu treo hiện tại để đảm bảo an toàn.

Cần giải pháp đồng bộ trước mùa mưa bão

Nghệ An là tỉnh có diện tích rộng, địa hình chia cắt, nhiều sông, suối nên số lượng cầu treo được xây dựng trên địa bàn khá nhiều. Theo thống kê của Sở Xây dựng Nghệ An, toàn tỉnh hiện có tới 70 cầu treo. Trong đó, sở và Khu Quản lý đường bộ 2 (Cục Đường bộ Việt Nam) quản lý 2 cầu treo, 68 cầu còn lại do các huyện quản lý.

Trong những năm qua, hệ thống cầu treo tại các khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa góp phần quan trọng trong việc kết nối giao thông, phục vụ nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa và bảo đảm đời sống, an sinh xã hội của người dân.

Do quá trình sử dụng khá lâu năm, lại phải “oằn mình” gánh lượng phương tiện ngày càng tăng, không ít cầu treo tại các huyện Con Cuông, Anh Sơn, Kỳ Sơn, Quế Phong, Quỳ Châu… đang trong tình trạng hư hỏng nặng.

Tháng 3/2024, cầu treo Kẻ Nính bắc qua sông Hiếu (thuộc xã Châu Hạnh, huyện Quỳ Châu) bị hư hỏng nặng, bất ngờ đổ sập hoàn toàn xuống sông. Rất may, sự việc xảy ra khi cầu đang trong giai đoạn tu sửa, không có người lưu thông nên không gây thiệt hại về người.

Kẻ Nính là một trong hàng chục cây cầu treo tại tỉnh Nghệ An hiện đang trong tình trạng xuống cấp, hư hỏng. Các cầu treo ở Nghệ An hầu hết nằm trong những khu vực miền núi chia cắt, thường xuyên bị ảnh hưởng bởi mưa lũ và có tuổi đời hàng chục năm. Nhiều hạng mục bị rỉ sét, bào mòn, đứt gãy nên mỗi lần mưa lũ xuất hiện, người dân đi qua cầu đều có cảm giác lo sợ, bất an.

Cầu treo chủ yếu là dạng cầu dây võng, với trụ cổng làm bằng thép hoặc bê tông dầm thép; mặt cầu bằng thép hoặc gỗ. Ưu điểm của loại cầu này là kinh phí đầu tư thấp, đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân, nhưng lại có tải trọng thấp.

Việc bảo dưỡng và sửa chữa cầu cần được thực hiện thường xuyên, nhưng trên thực tế công tác duy tu, bảo dưỡng còn rất hạn chế. Chính vì vậy, tuổi thọ và độ an toàn của các cầu treo “già cỗi” này luôn là điều đáng lo lắng trước mỗi mùa mưa lũ.

Trước thực trạng này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Hoàng Phú Hiền yêu cầu Sở Xây dựng cùng các huyện miền núi rà soát cầu treo trên địa bàn. Từ đó đánh giá thực trạng, kịp thời sửa chữa, khắc phục, tăng cường các giải pháp bảo đảm an toàn như cắm biển chỉ dẫn, biển báo…

Tỉnh Nghệ An cũng giao Sở Xây dựng chủ trì cùng Sở Tài chính phối hợp các địa phương kiểm tra, rà soát các kiến nghị, báo cáo tham mưu UBND tỉnh phương án tổng thể sửa chữa, khắc phục, thậm chí là xây mới hệ thống cầu treo trên địa bàn tỉnh, hoàn thành trước ngày 30/6/2025.