Tòa án Kiểm toán châu Âu (ECA), cơ quan thuộc EU có chức năng xem xét việc chi tiêu ngân sách của khối liên minh cho biết thiệt hại mà ô nhiễm gây ra đối với
Bulgaria và nhiều nước Đông Âu khác đang còn nặng nề hơn cả những “ông trùm” ô nhiễm châu Á như Trung Quốc và Ấn Độ.
Sự thất bại của 28 nước thành viên trong việc kiểm soát ô nhiễm không khí càng rõ ràng hơn bao giờ hết khi đường lối chỉ đạo của EU về tiêu chuẩn không khí nằm dưới mức đề nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
“Ô nhiễm không khí là rủi ro lớn nhất về môi trường tới sức khỏe tại khối Liên minh châu Âu” - Janusz Wojciechowski, thành viên của ECA tại Luxembourg, người chịu trách nhiệm về bản báo cáo, phát biểu. “Trong những thập kỷ gần đây, các chính sách của EU đã góp phần giảm thiểu sự phát thải khí nhà kính, nhưng chất lượng không khí vẫn chưa được cải thiện ở tốc độ tương đương và vẫn gây nên tác động đáng kể tới sức khỏe cộng đồng” - ông nói thêm.
Báo cáo cho rằng, nồng độ chất dạng hạt, ozone mặt đất và nitơ điôxít cao là tác nhân chính dẫn tới gần 400.000 ca chết yểu mỗi năm tại châu Âu. ECA còn trình bày 1 biểu đồ trong báo cáo cho thấy người dân Bulgaria, Séc, Latvia và Hungary có số năm sống khỏe mạnh bị mất đi bởi ô nhiễm không khí cao hơn so với Ấn Độ và Trung Quốc.
Ảnh hưởng của ô nhiễm không khí tới sức khỏe tại Romania chỉ đỡ hơn một chút so với Trung Quốc nhưng lại nặng nề hơn so với Ấn Độ. Lithuania và Ba Lan cũng nằm ở vị trí không xa là mấy so với Romania trong biểu đồ.
Nhìn vào các khoản chi tiêu lãng phí, ECA cho biết tài trợ trực tiếp của EU có thể cải thiện chất lượng không khí, nhưng các dự án được tài trợ không phải lúc nào cũng đủ chỉ tiêu.
Họ cũng cảnh báo rằng tình trạng ô nhiễm không khí thực chất còn có thể tệ hơn so với ước tính bởi theo dõi có thể chưa được thực hiện đúng nơi.
ECA cho biết các nước thành viên vẫn tiếp tục vi phạm các giới hạn được đặt ra về chất lượng không khí 1 cách thường xuyên, bất chấp các hành động pháp lý thi hành bởi Ủy ban châu Âu - bộ phận điều hành của EU.
Vào tháng 5, Ủy ban đã đưa Đức, Anh, Ý, Pháp, Hungary và Romania lên tòa án cao nhất của khối vì việc không tuân thủ các tiêu chuẩn về chất lượng không khí đặt ra bởi EU.
Tòa án Tư pháp châu Âu với trụ sở tại Luxembourg có quyền hạn đưa ra các án phạt nặng nề. Nhóm vận động Vận tải và Môi trường cảnh báo: “Báo cáo mới là 1 lời cảnh tỉnh khác thúc giục EU giải quyết cuộc khủng hoảng ô nhiễm không khí đang diễn ra mỗi ngày 1 cách thật nghiêm túc”.
Các kiểm toán viên của cơ quan đang gửi báo cáo tới các quốc gia thành viên và Nghị viện châu Âu, đề xuất cập nhật các tiêu chuẩn cũ từ 20 năm trước, gắn liền chất lượng không khí với các chính sách khác của EU và nâng cao nhận thức của công chúng về vấn đề này.
