Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe lướt qua nhau tại hội nghị APEC năm 2014
Theo thông cáo của Đại sứ quán Nhật tại Bắc Kinh thì vào ngày 15/8 là dịp kỷ niệm kết thúc Chiến tranh Thế giới lần thứ hai. Sang đến tháng 9 có hai ngày kỷ niệm lịch sử khác cũng mang tính nhạy cảm trong quan hệ Nhật- Trung.
Đã có báo cáo về một số vụ việc công dân Nhật tại Trung Quốc bị sách nhiễu dù cho đến nay chưa có dấu hiệu lặp lại những vụ biểu tình bài Nhật vào năm 2012 tại Trung Quốc.
Tinh thần chống Nhật của nhiều người Trung Quốc xuất phát từ suy nghĩ Tokyo chưa bao giờ thực tâm hối lỗi về quá khứ quân phiệt chiếm đóng Trung Quốc vào những thập niên 1930, 1940 thế kỷ trước.
Hoạt động bài Nhật thỉnh thoảng lại dâng cao, thường xoay quanh tranh chấp chuỗi đảo Senkaku mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư.
Trong tuần qua, Ngoại trưởng Nhật Bản đã triệu đại sứ Trung Quốc tại Tokyo đến và phản đối việc Bắc Kinh đưa số lượng tàu cá đông đảo và tàu tuần duyên đến vùng biển sát những đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư.
Phía Trung Quốc vừa bày tỏ quan ngại kế hoạch viếng đền tử sĩ Yasukuni của các bộ trưởng nội các chính phủ Thủ tướng Shinzo Abe.
Hằng năm, việc thăm đền Yasukuni nơi có thờ những tướng lĩnh Nhật bị kết án tội phạm chiến tranh gây phản ứng mạnh mẽ từ các nước từng bị quân đội Thiên Hoàng chiếm đóng trước kia như Trung Quốc và Hàn Quốc phản ứng dữ dội.
Gần đây, Nhật Bản thẳng thắn công kích các hành vi bị cho là thái quá của Trung Quốc cả ở Biển Đông lẫn Biển Hoa Đông, có nguy cơ dẫn đến chiến tranh ngoài ý muốn.
Từ trước đến nay, giới chức Nhật Bản vẫn coi Trung Quốc là mối quan ngại đối với Nhật Bản nhưng cũng đã có những thảo luận liên quan đến việc nên gọi Trung Quốc là mối quan ngại hay là mối đe dọa với Nhật Bản. Theo các chuyên gia, Nhật Bản đang nằm ở thời điểm bước ngoặt để cân nhắc xem nên coi Trung Quốc là mối đe dọa hay là mối quan ngại.
