Tóc chuyển bạc là kết quả tự nhiên của quá trình lão hóa. Các nang tóc chứa những tế bào sắc tố sản xuất melanin một cách tự nhiên. Melanin này chịu trách nhiệm tạo màu cho tóc. Theo thời gian, các nang tóc mất đi hắc tố và dần chuyển sang màu xám.
Tuy nhiên, tóc bạc sớm đang là mối lo ngại ngày càng lớn của giới trẻ hiện nay.
Dinh dưỡng ảnh hưởng màu tóc
Theo các chuyên gia, bất kỳ sự thiếu hụt vitamin nào cũng có thể góp phần làm tóc bạc sớm. Một báo cáo năm 2015 trên tạp chí Development ghi nhận nhiều nghiên cứu về mối liên hệ giữa sự thiếu hụt vitamin D-3, vitamin B-12 và đồng với tóc bạc. Những nghiên cứu này phát hiện ra sự thiếu hụt dinh dưỡng ảnh hưởng đến sắc tố. Màu tóc có thể trở lại bình thường khi bổ sung vitamin.
Trong khi đó, một nghiên cứu năm 2016 được báo cáo trên International Journal of Trichology đã xem xét các yếu tố liên quan đến tình trạng bạc tóc sớm ở những người trẻ tuổi dưới 25 tuổi tại Ấn Độ.
Nghiên cứu nhận thấy, những người bị bạc tóc sớm thường có nồng độ thấp của ferritin huyết thanh, chất dự trữ sắt trong cơ thể, vitamin B-12 và cholesterol tốt HDL-C.
Bên cạnh đó, tóc bạc sớm còn có thể là do di truyền. Theo một báo cáo năm 2013 trên Indian Journal of Dermatology, Venereology and Leprology, tóc của một người bạc sớm phần lớn có liên quan đến di truyền.
Chủng tộc và dân tộc cũng đóng vai trò quan trọng. Cũng theo một nghiên cứu năm 2013, tóc bạc sớm ở người da trắng có thể bắt đầu từ 20 tuổi. Trong khi đó, con số này ở người châu Á thường là 25 tuổi và người Mỹ gốc Phi là 30 tuổi.
Mặc dù tóc bạc chủ yếu là do di truyền, nhưng stress oxy hóa trong cơ thể có thể đóng một vai trò nào đó khi quá trình này xảy ra sớm. Căng thẳng oxy hóa gây ra sự mất cân bằng khi chất chống oxy hóa không đủ để chống lại tác hại của các gốc tự do.
Các gốc tự do là những phân tử không ổn định gây tổn hại tế bào. Chúng góp phần gây lão hóa và bệnh tật. Quá nhiều stress oxy hóa có thể thúc đẩy sự phát triển của các bệnh, bao gồm cả bạch biến sắc tố da. Bệnh bạch biến cũng có thể khiến tóc bạc trắng do tế bào sắc tố melanin chết hoặc mất chức năng tế bào.
Một số vấn đề sức khoẻ, bao gồm các bệnh tự miễn dịch, có thể làm tăng nguy cơ bạc tóc sớm của một người. Trên thực tế, nghiên cứu được công bố vào năm 2008 đã chỉ ra mối liên hệ giữa những bất thường về tóc và rối loạn chức năng tuyến giáp.
Tóc trắng cũng phổ biến ở bệnh nhân rụng tóc. Đây là một tình trạng da tự miễn gây rụng tóc trên da đầu và lông ở các bộ phận khác của cơ thể. Khi mọc lại, tóc có xu hướng bạc trắng do thiếu hụt hắc tố. Ngoài ra, các yếu tố gây căng thẳng trong cuộc sống thực cũng gây bạc tóc.
Có nhiều nghiên cứu mâu thuẫn về căng thẳng trong cuộc sống, như do chấn thương, dẫn đến tóc bạc sớm. Một nghiên cứu từ Trường Đại học New York (Mỹ) được báo cáo trên tạp chí Nature Medicine phát hiện, các tế bào chịu trách nhiệm về màu tóc có thể bị cạn kiệt khi cơ thể căng thẳng.
Các nghiên cứu khác chỉ ra rằng, căng thẳng có thể đóng một vai trò nào đó. Song, nó chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh toàn cảnh mà bệnh tật và các yếu tố khác góp phần vào.
 |
Có nhiều nguyên nhân gây bạc tóc sớm. |
Nguy cơ do áp lực môi trường
Căng thẳng thường liên quan đến sự gia tăng tóc bạc. Tuy nhiên, với trẻ nhỏ vẫn đang phát triển và thanh thiếu niên, căng thẳng về thể chất hoặc tinh thần thường không đủ nghiêm trọng để gây bạc tóc sớm.
Song, áp lực môi trường có thể gây bạc tóc sớm. Việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí, tia UV và thậm chí cả dầu gội hoặc sản phẩm dành cho tóc có tính tẩy mạnh có thể khiến tóc bị bạc màu.
Yếu tố tồi tệ nhất có thể là khói thuốc lá. Đây là thứ có thể gây lão hóa cho tóc theo đúng nghĩa đen. Một nghiên cứu năm 2013 phát hiện, những người hút thuốc trước 30 tuổi có tóc bạc sớm hơn. Một số vấn đề sức khoẻ cũng có thể gây ra tóc bạc sớm ở trẻ em. Nếu trẻ còn nhỏ, cha mẹ có thể cần hỏi ý kiến bác sĩ về những lý do gây bạc tóc.
Một số vấn đề sức khoẻ có thể bao gồm bệnh bạch biến. Tình trạng bạch biến phá hủy các bộ phận tạo màu của nang tóc. Vì vậy, trẻ bị bạch biến có thể bị bạc tóc sớm. Bệnh tuyến giáp cũng có thể gây bạc tóc sớm.
Một nghiên cứu năm 2008 cho thấy, suy giáp hoặc cường giáp đều có thể ảnh hưởng không tốt đến tóc. Điều này bao gồm gây ra bạc sớm. Ngoài ra, rụng tóc là một bệnh tự miễn dịch có thể gây ra tình trạng mất từng mảng tóc đột ngột. Khi mọc trở lại, tóc có thể có màu bạc tạm thời hoặc vĩnh viễn.
Chế độ ăn uống nghèo nàn trong thời gian dài cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tóc của trẻ. Đánh giá các nghiên cứu năm 2018 đã đề cập trước đó lưu ý rằng, sự thiếu hụt protein, cùng với việc thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết khác, có thể gây ra chứng giảm sắc tố hoặc mảng da sáng hơn.
Điều đó phù hợp với mối liên hệ giữa axit folic và tóc bạc sớm. Theo Viện Y tế Quốc gia (NIH), thiếu folate thường gặp ở những người có chế độ ăn uống kém. Từ đó, dẫn đến thiếu máu và B12.
Nếu di truyền hoặc lão hóa là nguyên nhân thì không gì có thể ngăn chặn hoặc đảo ngược quá trình tóc bạc. Tuy nhiên, điều trị tóc bạc có thể cho phép sắc tố màu quay trở lại nếu rụng tóc là do tình trạng bệnh lý.
Khi chế độ ăn uống và thiếu hụt vitamin là nguyên nhân khiến tóc bạc sớm, việc khắc phục những điều này có thể đảo ngược vấn đề hoặc ngăn tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Không có viên thuốc thần kỳ nào có thể đảo ngược tình trạng tóc bạc.
Nếu có một nguyên nhân rõ ràng khiến trẻ bị bạc sớm, phụ huynh có thể làm việc với bác sĩ để thúc đẩy tóc mọc khỏe mạnh hơn ở trẻ. Ví dụ, nếu trẻ mắc bệnh tuyến giáp, việc kiểm soát sức khỏe có thể ngăn chặn sự phát triển tóc bạc. Cha mẹ cũng có thể tham khảo bác sĩ để bổ sung một số loại thực phẩm và chất vào chế độ ăn của trẻ, như vitamin B tổng hợp.
