Ca mổ được thực hiện tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TPHCM) kéo dài 12 tiếng, kịp thời cứu sống nam bệnh nhân Q.P.T. (36 tuổi, ngụ tỉnh Cà Mau).
Hiếm gặp trên thế giới
Trước đó, năm 2021, bệnh nhân T. được các bác sĩ chẩn đoán tắc tĩnh mạch cửa (hệ tĩnh mạch dẫn lưu máu từ ruột về gan) do huyết khối. Bệnh nhân T. được điều trị thuốc chống đông máu trong 6 tháng và ngừng điều trị.
Ngày 14/12/2024, anh T. đau bụng dữ dội quanh rốn, đi tiêu ra máu đỏ lượng nhiều, kèm chóng mặt, cảm giác sắp ngất. Bệnh nhân nhập cấp cứu Bệnh viện Nhân dân Gia Định trong tình trạng thiếu máu rất nặng, huyết áp tụt và lơ mơ.
Ngay lập tức, bệnh nhân được hồi sức sốc mất máu, nhanh chóng thực hiện các phương thức hình ảnh học chẩn đoán nguyên nhân chảy máu tiêu hoá.
Kết quả chụp cắt lớp vi tính (CT scan) bụng phát hiện tắc mạn tính tĩnh mạch cửa, chuyển dạng xoang hang (tái cấu trúc giãn lớn hệ thống mạch máu do tắc mạn tính) ở vùng rốn gan. Nguyên nhân chính gây chảy máu là dị dạng và thông nối động - tĩnh mạch ruột lan toả gây giãn các nhánh tĩnh mạch mạc treo ruột.
Sau khi được tiêm thuốc giảm áp lực tĩnh mạch cửa kết hợp với nội soi đường tiêu hoá dưới cầm máu tại chỗ, huyết áp, sức khỏe bệnh nhân dần ổn định.
Tuy nhiên, tình trạng chảy máu đường tiêu hoá lại tái phát trong vòng chưa đến 48 giờ sau đó. Mặc dù được truyền máu tích cực để ổn định hemoglobin và điều chỉnh các rối loạn đông máu nhưng huyết áp bệnh nhân tiếp tục tụt.
Qua hội chẩn, nhận định đây là một trường hợp bệnh rất hiếm gặp. Ban giám đốc Bệnh viện Nhân dân Gia Định thông qua Hội đồng chuyên môn, quyết định kế hoạch phẫu thuật cần sự phối hợp toàn diện giữa các chuyên gia phẫu thuật và can thiệp nội mạch.
4 kíp mổ trong 12 tiếng
Ca phẫu thuật mở bụng kết hợp với can thiệp nội mạch trong lúc mổ, 4 kíp về tiến hành liên tục, kéo dài 12 tiếng.
BS.CKII Vũ Ngọc Sơn - Trưởng kíp phẫu thuật tiêu hoá, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, đánh giá vai trò của khoa Gây mê Hồi sức rất quan trọng trong việc duy trì ổn định huyết áp cho người bệnh.
Đầu tiên, các bác sĩ phẫu thuật tiêu hoá mở bụng, bộc lộ vị trí dị dạng mạch máu. Việc này tạo thuận lợi cho bác sĩ X quang can thiệp tiếp cận làm tắc đoạn tĩnh mạch bệnh lý, giúp giảm áp lực hệ tĩnh mạch cửa và qua đó, cuộc mổ có thể được kiểm soát mất máu dễ dàng hơn.
Tiếp đó, bác sĩ phẫu thuật mạch máu tạo cầu nối từ hệ tĩnh mạch cửa sang hệ tĩnh mạch chủ nhằm làm giảm tối đa áp lực của hệ tĩnh mạch cửa.
Cuối cùng, bác sĩ phẫu thuật tiêu hoá tiến hành cắt bỏ gần 3m ruột non chứa dị dạng mạch máu để đảm bảo kiểm soát chắc chắn tình trạng chảy máu tái phát sau mổ và nối ghép phần còn lại để phục hồi lưu thông ruột.
“Hơn 30 năm làm trong ngành y, đây là ca bệnh hiếm lần đầu tiên chúng tôi điều trị. Ca phẫu thuật kéo dài hơn 12 giờ đòi hỏi ê-kíp phẫu thuật phải làm việc với mức độ tập trung ở cường độ cao”, BS.CKII Vũ Ngọc Sơn cho hay.
Theo dõi sau hậu phẫu, ThS.BS Trần Kim Hoa – Khoa Hồi sức Tim Mạch thông tin, quá trình chăm sóc hậu phẫu cũng đòi hỏi sự tỉ mỉ, thận trọng trong theo dõi huyết động, tránh nguy cơ tăng tiền tải ở tim sau tạo thông nối cửa - chủ và quyết định thời điểm thích hợp để khởi động kháng đông, nhằm giảm nguy cơ huyết khối nặng hơn ở hệ tĩnh mạch tạng, vừa không làm chảy máu tiêu hoá tái phát.
“Dinh dưỡng người bệnh sau mổ cắt đoạn ruột non khá dài như bệnh nhân T., cũng phải được tính toán rất chi tiết bởi chuyên gia dinh dưỡng. Đặc biệt, vật lý trị liệu phục hồi chức năng sớm sau mổ cũng đã được tối ưu áp dụng cho người bệnh”, ThS.BS Trần Kim Hoa nhấn mạnh.
Hiện, sau 2 tuần phẫu thuật, bệnh nhân T. ăn uống, phục hồi chức năng tiêu hoá gần như bình thường, không còn chảy máu tiêu hoá và được điều trị thuốc chống đông máu ổn định.
